تبیین الگوی کاربرد صناعات بدیعی و بیانی در نفثه المصدور

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 231

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PERLIT-71-238_005

تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

نفثه‎المصدور یکی از شاهکارهای بدیع نثر فنی و مصنوع در حوزه زبان و ادب فارسی است که شهاب‎الدین محمد خرندزی زیدری نسوی آن را در شرح مصائب روزگار جلال‎الدین خوارزمشاه در زمان حمله مغول نوشته است. این کتاب دارای نثری منشیانه و فصیح است که نویسنده در تصنیف آن توجه فراوانی به کاربرد آرایههای بدیعی، بیانی، آیات، احادیث و لغات و اصطلاحات عربی دارد. سوال مطرح این است که آیا نویسنده در کاربرد آرایههای زبانی از الگوی خاصی پیروی کرده یا اینکه این عناصر را تنها بهمنظور آرایش لفظی و معنوی کلام خود بهکار برده است. در پاسخ به این پرسش باید گفت که زبان فنی این اثر، دارای الگوی منسجمی در ژرف‎ساخت است که نویسنده به پیروی از آن، دست به گزینش صنایع و آرایههای لفظی و معنوی زده و از یک‎سو کنایه و تشبیه را بیشتر از استعاره و مجاز بهکار برده و از سوی دیگر به پیروی از همین الگو از میان آرایه‎های بدیع لفظی، انواع گونه‎های سجع و جناس را برگزیده و در ایجاد موسیقی زبان اثر خود از آنها بهره برده است. در حوزه بدیع معنوی نیز کاربرد صنعت اغراق، تضمین و تلمیح که زیرساختی تشبیهی دارد، صبغه تشبیهی زبان نفثه‎المصدور را پررنگتر کرده است.

نویسندگان

بهنوش رحیمی هرسینی

دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

علی حیدری

استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن، (1379)، ترجمۀ مهدی الهی قمشه‌ای، تهران: بنیاد نشر قرآن.. ...
  • ابن‌ فارس، احمدبن‌فارس، (1404)، معجم ‌مقائیس ‌اللغه، چاپ سوم، قم: ...
  • ابن منظور، محمدبن‌مکرم، (1408)، لسان‌العرب، چاپ دوم، بیروت: داراحیاء‌التراث‌العربی.. ...
  • استعلامی، محمد، (1383)، درس حافظ، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.. ...
  • المنجد، محمدنورالدین، (1997)، الترادف ‌فی ‌القرآن، چاپ اول، دارالفکر: دمشق.. ...
  • انیس، ابراهیم، (1965)، فی‌اللهجات‌العربیه، چاپ سوم، الانجو: مصر.. ...
  • برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی، (1342)، برهان قاطع، به اهتمام ...
  • بنت‌الشاطی، عایشه، (1376)، اعجازی بیانی قرآن، ترجمۀ حسین صابری، چاپ ...
  • پالمر، فرانک، (1387)، نگاهی تازه به معناشناسی، ترجمۀ کوروش صفوی، ...
  • پورنامداریان، تقی، (1382)، گمشدۀ لب دربا، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • حافظ، شمس‌الدین محمد، (1391)، دیوان، به اهتمام محمد قزوینی و ...
  • حمیدیان، سعید، (1392)، شرح شوق، چاپ دوم، تهران: نشر قطره.. ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین، (1375)، حافظ‌نامه، چاپ هفتم، تهران: انتشارات علمی و ...
  • دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت‌نامه، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه.. ...
  • راستگو، سید محمد،(1383)، «مهندسی سخن در سروده‌های حافظ»، پژوهش‌های ادبی، ...
  • رحیمی هرسینی، بهنوش، (1395)، بدل بلاغی در غزلیات حافظ، (رسالۀ ...
  • سودی بسنوی، احمد، (1366)، شرح سودی بر حافظ، ترجمۀ عصمت ...
  • سیبویه، عمربن‌عثمان. (1404). الکتاب، چاپ سوم. بیروت: نشر ادب الحوزه،. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1391)، رستاخیز کلمات، چاپ دوم، تهران: نشر ...
  • شمس قیس رازی، شمس الدین محمد بن قیس، (1373). المعجم ...
  • شمیسا، سیروس، (1388)، یادداشتهای حافظ، چاپ اول، تهران: نشرعلمی.. ...
  • __________، (1390)، نگاهی تازه به بدیع، چاپ چهارم، تهران: نشر ...
  • صفوی، کوروش، (1383)، درآمدی‌ بر معناشناسی، چاپ دوم، تهران: سورۀ ...
  • _________، (1391)، نوشته‌های پراکنده، دفتر اول؛ معنی‌شناسی، چاپ اول، تهران: ...
  • لاینز، جان، (1391)، درآمدی بر معنی‌شناسی زبان، ترجمۀ کورش صفوی، ...
  • مختارعمر، احمد، (1385) معناشناسی، ترجمة حسین سیّدی، چاپ اول، مشهد: ...
  • مظفر، محمدرضا، (1373)، اصول فقه، چاپ اول، قم: مکتب‌الاعلام‌الاسلامی.. ...
  • ملاح، حسینعلی، (1363)، حافظ و موسیقی، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • هاشمی، سیدعلی، (1383) جواهرالبلاغه، چاپ دوم، قم: موسسۀ صادق.. ...
  • هروی، حسینعلی، (1386)، شرح غزل‌های حافظ، به کوشش زهرا شادمان، ...
  • Crause, a ،(2004)، Meaning in language,2 Edn، Uk: oxford university ...
  • نمایش کامل مراجع