کتابشناخت: روزنامجه صاحب بن عباد و گزارش روزانه او از شهر بغداد

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALIT-11-2_016

تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

شکی نیست که بیش­تر میراث کهن ایرانی پس از اسلام چه به زبان فارسی و چه به زبان عربی، همچنان به شکل نسخه­های خطی است و راهی به بازار تصحیح و چاپ نیافته است؛ بگذریم از اینکه بسیاری از این میراث چاپ و تصحیح­شده به زبان عربی نیز، هنوز به فارسی برگردانده نشده و خواننده ایرانی ناآشنا به زبان عربی، از آن­ها بی­بهره است. یکی از این نوشته­هایی که اتفاقا بیش از نیم­سده از تصحیح (گردآوری) آن می­گذرد و اندیشه­های یکی از شخصیت­های بزرگ ایرانی یعنی صاحب بن عباد را آینگی می­کند، کتاب روزنامجه است که از دو جهت ارزشمند است: یکی اینکه گویا صاحب، از نخستین کسانی است که واژه روزنامجه را به معنای امروزینش به کار برده است، دیگر اینکه این کتاب او، احوال و اندیشه­های باوری و اجتماعی صاحب بن عباد را در دوره­ای که کمابیش بیست سال داشته و هنوز به وزارت نرسیده بوده، بازتاب می­دهد. در جستار پیش رو نخست به کاربرد واژه «روزنامه» در متون کهن عربی و علت حضور صاحب بن عباد در بغداد و نگارش یادداشت­های روزانه او برای استادش ابن عمید، چشم­زد داریم؛ سپس به بررسی تصحیح محمدحسن آلیاسین از این کتاب و بخش­هایی را که گمان کرده­ایم وی در کتاب خود نیاورده است می­پردازیم. از آنجا که گویا صاحب بیش از یک­بار به بغداد سفر نکرده است، می­توانیم همه گزارش­هایی را که در پیوند مستقیم او با بغدادیان ذکر شده، بخشی از روزنامجه مفقود او به شمار آوریم. به دلیل دلبستگی صاحب بن عباد  به معتزله، فقیهان و متصوفه و گرایش به حضور در مناظره­های علمی و ادبی، وی در بغداد بیش از همه، با این سه گروه نشست­و­برخاست داشته است.

نویسندگان

حسین ایمانیان

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآذرنوش، آذرتاش (1381)، «باخرزی، ابوالحسن»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، ...
  • ابن أبی اصیبعه (1987)، عیون الأنباء فی طبقات الأطباء، الطبعة ...
  • ابن الأثیر، عزالدین ابوالحسن (1989)، الکامل فی التاریخ، تحقیق علی ...
  • ابن الجوزی، أبوالفرج (1992)، المنتظم فی تاریخ الملوک و الأمم، ...
  • ابن خلکان، ابوالعباس (د.ت)، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، ...
  • أبوالفداء، اسماعیل بن علی (د.ت): المختصر فی أخبار البشر، مصر: ...
  • أمین، محسن (2000)، أعیان الشیعة، تحقیق حسن أمین، الطبعة الخامسة، ...
  • البدیعی، یوسف (2009)، الصبح المنبی عن حیثیة المتنبی، تحقیق مصطفی ...
  • بهمنیار، احمد (1344)، صاحب بن عباد شرح احوال و آثار، ...
  • التنوخی، القاضی أبوعلی (1972)، نشوار المحاضرة و أخبار المذاکرة، تحقیق ...
  • التوحیدی، أبوحیان (1992)، أخلاق الوزیرین، تحقیق محمد بن تاویت الطنجی، ...
  • الثعالبی، أبومنصور (د.ت)، أبوالطیب المتنبی وماله و ما علیه، تحقیق ...
  • (د.ت)، الإعجاز و الإیجاز، تحقیق إسکندر آصاف، بغداد: مکتبة دار ...
  • (1809)، خاص الخاص، تصحیح الشیخ محمود السکری، مصر: مطبعة السعادة. ...
  • (1997)، نصرة مذاهب الزیدیة، تحقیق ناجی حسن، بغداد: لاط. ...
  • (1983)، یتیمة الدهر فی محاسن أهل العصر، تحقیق مفید محمد ...
  • حموی، یاقوت (1980)، معجم الأدباء، الطبعة الثالثة، بیروت: دار الفکر ...
  • دهخدا، علی‌اکبر (1338)، لغتنامه، زیر نظر محمد معین، تهران: انتشارات ...
  • السماوی، یحیی (2001)، الطلیعه من شعراء الشیعه، تحقیق کامل سلمان ...
  • صاحب بن عباد، أبوالقاسم (1965)، الأمثال السائرة من شعر المتنبی ...
  • الصفدی، صلاح‌الدین (1991): الوافی بالوفیات، تحقیق یوسف فان إس، الطبعة ...
  • الصولی، أبوبکر محمد بن یحیی (1979): أخبار الراضی بالله و ...
  • الصولی، أبوبکر محمد بن یحیی (1341)، أدب الکاتب، تصحیح محمد ...
  • علی ابن ظافر، جمال‌الدین ابوالحسن (2007): بدائع البدائة، تحقیق مصطفی ...
  • کرمر، جوئل ل (1375)، احیای فرهنگی در عهد آل بویه ...
  • مسکویه، أبوعلی (2003)، تجارب الأمم و تعاقب الهمم، تحقیق سید ...
  • معلوف، لوئیس (1380)، المنجد عربی- فارسی، ترجمة محمد بندرریگی، چاپ ...
  • معین‌، محمد (1367)، مجموعه مقالات‌، به کوشش مهدخت معین‌، تهران‌: ...
  • References:Abolfada, (N.D). A Short book About Human History. Egypt: Almatbaat- ...
  • Al - Badii, Y. (2009). About Al- Motanabbi. Editing by ...
  • Ali Ibn Zafer, J, A. (2007). The News. Beirut: Alkotob ...
  • Al-THaalabi, A. (N.D). Aboo Tayyab Al- Motanabbi. Edition by Mohammad, ...
  • Al-THaalabi, A. (N.D). The Miraclr And Briefness. Editing by Eskandar, ...
  • Al-THaalabi, A. (1809). The Special Arrairs. Edition by Mahmood, S. ...
  • Al-THaalabi, A. (1997). In Ptotection of Zaydiah. Editin by NAji, ...
  • Al-THaalabi, A. (1983). The Period Goodness. Edition by M, M, ...
  • Al-safdi, S. (1991). The Dead. 3th ed Beirut: German Institute ...
  • Al-sooli, Y. (1922). Manner of Writer. Edition by Mohammad Bahjat ...
  • Al-Sooli, A, M. (1979). The News of Al- Razi Bellah ...
  • Amin, M. (2009). the Famous of Shiah. Editing by Hasan, ...
  • Azarnoosh, A. (2002). Bakharzi, Abolhasan. Tehran: The Islamic Encyclopedia Center. ...
  • Al-Tanookhi, Gh. (1972). the News of Talks. Editing by Abbod, ...
  • Al-Tovhidi, A. (1992). The Blames of Two Minister. Editin by ...
  • Al - Samavi, Y. (2001). The poets of Shiaah. Editing ...
  • Bahmanyar, A. (1956). Sahib - Ibn- Abbad Biografy. By Bastani, ...
  • Dehkhoda, A. (1959). The Dictionary. By M, Moin. Tehran: university ...
  • Ibn-Abi Osaybaah. (1987). The News about Physician. 4th ed. Beirut: ...
  • Ibn-Alathir, E, A. (1989). A Perfect Book In History. Editing ...
  • Ibn-Aljoozi, A. (1992). In Kings History. Edition by Mohammad, A, ...
  • Ibn-Khalakkan, A (N.D). the Dead Famous. Edition by Ehsan, A. ...
  • Kremer, J, L. (1996). Humanism In The Renaissance of Islam. ...
  • Moskooya, A. (2003). the Experiences of Nations. Edition by Sayed ...
  • Maloof, Loois. (2001). Almonjed Dictionary. Translation by Bandarrigi. . 3th ...
  • Moein, M. (1987). The Collection of Articles. by Mahdokht, M. ...
  • Sahib-Ibn Abbad, A. (1956). The Proverbs of Motanabbi poetry And ...
  • Yaghoot hamavi. (1980). Detailed Dictionary in Literary. 3th ed. Beirut: ...
  • نمایش کامل مراجع