بررسی ساختاری آثار گنجینه جیحون
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 10، شماره: 2
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 463
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-10-2_011
تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
این نوشتار تلاش دارد با بررسی آثار «گنجینه جیحون» به گونهشناسی این مجموعه و نشانهشناسی بنمایههای هنری آن بپردازد. مهمترین اهداف این پژوهش بررسی فنآوری ساخت و تزیین آثار گنجینه جیحون، دستهبندی آنها بر پایه کاربرد و پیجویی معنای اسطورهای و کهنالگویی بنمایههای هنری آن است. پژوهشگران، این دستساختهها را حاصل هنر بومی ایران میدانند که از درآمیختن تجربه ساکنان فلات ایران با هنر فرهنگهای همجوار (میانرودان، اورارتو، مصر و هند) و هنر اقوام مهاجر آسیایی شکلگرفته است. گستره تاریخی آثار موزهای بررسیشده، میانه دوره هخامنشی (سدههای پنجم و چهارم پ.م) را در برمیگیرد. رویکرد این پژوهش تاریخی باهدف توسعهای، مقایسه تطبیقی ساختار اشیا برای تبیین گونهشناسی و دستهبندی فرمی آنها، بررسی فنشناختی آثار و نیز نشانهشناسی بنمایههای بهکاررفته در این مجموعه بوده است. در بررسی این اشیا از دید کاربرد دستکم به ۲۲ گونه متفاوت برمیخوریم: نمونک ارابه، پیکره، درپوش، دسته ظرف، نمونک اسب، آرایه پوشاک، نیمتاج، گوشواره، گردنبند، آویز، دستبند و بازوبند، انگشتری، لوحه آیینی، پوشش سپر، نیام شمشیر، تنگ، کاسه، جام ماهیگون، بست لگام، میله، مهر و سکه. این اشیای زرین و سیمین با فنآوریهایی همچون ریختهگری (قالبگیری)،قلمزنی و چکشکاری، پرچکردن و لحیمکاری ساختهشدهاند. بر روی آثار این گنجینه پنج دسته نقشمایه (انسانی، جانوری، برساخته، گیاهی و هندسی) دیده میشود که با الگوهای آشنای هنر رسمی، فرا نژادی و تلفیقی پا گرفته در دربار هخامنشی همسانی کامل دارند. نشانهشناسی نقشمایههای این مجموعه نشان از کارکرد آیینی و درباری و خاستگاه ایرانی این آثار دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
صدرالدین طاهری
استادیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان
رضا بایرام زاده
دانشآموخته کارشناسی ارشد تاریخ هنر ایران باستان، دانشگاه آزاد اسلامی شبستر
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :