مروری بر منابع آب جهانی با نگرش ژئوپلیتیکی

آب یکی از فراوان ترین ماده های روی زمین است و حدود سه چهارم مساحت زمین را شامل می شود. حجم کل آب های زمین حدود ۱۳۶۰ الی ۱۴۵۴ میلیون کیلومتر مکعب تخمین زده می شود که اگر به طور یکنواخت در سطح کره زمین توزیع میشد، ارتفاعی معادل ۷/۲ کیلومتر از سطح زمین را دربر می گرفت. با این وجود از مجموع آب های کره زمین، تنها ۰.۰۱۴ درصد قابل استفاده بشر بوده و منابع آب تجدید شونده جهان را تشکیل میدهد و در چرخه آب مصرفی مشارکت دارد. نقشه جهان بیانگر عدم انطباق مرزهای سیاسی با حوضه های آبریز است که با توجه به این که جمعیت جهان در طول صد سال گذشته ۳ برابر شده است و تقاضا برای آب به بیش از ۷ برابر رسیده است. این مسئله رقابت ها و منازعاتی را برای بهرهبرداری هرچه بیشتر از آب به عنوان یک منبع جغرافیایی قدرت به دنبال داشته است. با توجه به تحولات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی در سطح جهان، تا اواسط قرن حاضر مردم جهان با بحران آب مواجه خواهند شد. بنابراین کمیابی آب شیرین باعث امنیتی و سیاسی شدن آن میشود که پیامدهای اکولوژیکی و هیدروپلیتیک آن میتواند در تبادل ارگانیکی جمعیت کشورها و پدیده مهاجرت و ناامنی بسیار قابل توجه و مهم باشد. در مناطق خشک و نیمه خشکی که رودخانه ها مرز ملی کشورها را تشکیل می دهند، این مناطق به طور بالقوه مستعد درگیری هستند. در این پژوهش که از نظر نوع کاربردی و از نظر روش کلی تحقیق توصیفی-تحلیلی است، به بررسی کلی منابع آب جهان با نگرش ژئوپلیتیک پرداخته شده است.