ارزیابی کارایی مدل های شبکه عصبی مصنوعی در تخمین عملکرد محصول زعفران بر اساس پارمترهای اقلیمی

زعفران به عنوان با ارزش ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران دارد. در حال حاضر ایران بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در جهان است، بطوریکه بیش از ۷/۹۳ درصد تولید جهانی این محصول گران بها به ایران اختصاص دارد، اما علیرغم قدمت کشت زعفران و ارزش افزوده این محصول در مقایسه با بسیاری از محصولات زراعی رایج در کشور سهم کمتری از فناوری های نوین را به آن اختصاص یافته و تولید آن عمدتا بر دانش بومی متکی بوده است. تحقیق حاضر با هدف توسعه و ارزیابی کارایی مدل شبکه عصبی مصنوعی در محاسبه عملکرد محصول گیاه زعفران بر اساس پارامتر های اقلیمی انجام گرفته است. کالیبراسیون و صحت سنجی مدل ها با استفاده از آمار عملکرد این محصول و عوامل اقلیمی طی سال های ۶۸ - ۱۳۶۷ صورت پذیرفت. به-منظور ارزیابی مدل ها از شاخص های آماری ضریب همبستگی، میانگین قدرمطلق خطا و میانگین مربعات خطا استفاده شد. شبکه عصبی پیشنهادی با ضریب همبستگی ۹۵/۰ میانگین قدر مطلق خطا ۰۷/۰ و میانگین مربعات خطا ۲/۰ از دقت مناسبی در تخمین عملکرد گیاه زعفران داشت. تحلیل حساسیت مدل ها نشان داد که عملکرد محصول بیشترین حساسیت را به عامل بارندگی سپس دما و در نهایت رطوبت دارد. به طور کلی، کاربرد شبکه عصبی انتخابی در این مقاله می تواند زمینه ارتقای عملکرد محصول زعفران را در شرایط اقلیمی منطقه مورد مطالعه فراهم نماید.