اثر کاربرد فسفر بر کاهش سمیت کادمیم در گیاه اسفناج در یک خاک آهکی

آلوده شدن خاک های کشاورزی به فلزات سنگین یک خطر جدی می باشد که از هر دو دیدگاه کشاورزی و زیست محیطی حائز اهمیت است. از بین عناصر سنگین، کادمیم به دلیل تحرک و زیست فراهمی زیاد آن در خاک و سمیت آن برای انسان و گیاهان، حتی در غلظت های پایین، اهمیت زیادی دارد. برخلاف کادمیم، فسفر عنصری ضروری برای رشد گیاه است. به منظور بررسی اثر کاربرد کادمیم، فسفر و برهمکنش آنها بر رشد و ترکیب شیمیایی اسفناج در یک خاک آهکی آزمایشی در شرایط گلخانه در یک طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح کادمیم (۵، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک به صورت سولفات کادمیم) و چهار سطح فسفر (۰، ۲۰، ۴۰ و۸۰ میلی گرم فسفر در کیلوگرم خاک به صورت منو کلسیم فسفات) در سه تکرار بود. نتایج نشان داد که مصرف ۴۰ میلی گرم کادمیم به طور معنی داری وزن خشک اندام هوایی اسفناج را ۴۷ درصد کاهش داد ولی مصرف فسفر اثر سوء کادمیم بر وزن خشک را به طور معنی داری تعدیل نمود. هم چنین مصرف فسفر، غلظت کادمیم را به طور معنی داری(۷۸ درصد) در اندام هوایی گیاه کاهش داد. با افزایش سطوح کاربردی کادمیم غلظت این عنصر در اندام هوایی اسفناج افزایش یافت. مصرف ۴۰ میلی گرم کادمیم، غلظت فسفر اندام هوایی را ۵/۲۱ درصد کاهش داد. غلظت روی، منگنز، کلسیم و نیتروژن در اندام هوایی اسفناج تحت تاثیر کاربرد فسفر به طور معنی داری کاهش یافت ولی غلظت سدیم افزایش یافت. کاربرد کادمیم، کاهش غلظت روی اما افزایش غلظت کلسیم، سدیم و نیتروژن را در اندام هوایی گیاه، به دنبال داشت. نتایج اولیه نشان داد که برای کاهش غلظت و اثر سوء کادمیم بر رشد گیاه اسفناج، کاربرد فسفر در خاک های با کمبود این عنصر، احتمالا می تواند موثر باشد که موید برهمکنش منفی بین این دو عنصر است. قبل از هر گونه توصیه کودی نتایج این پژوهش بایستی در شرایط مزرعه نیز تایید گردد.