پاسخ چهار دورگه ذرت به کمبود آهن و روی در محلول غذایی در شرایط کشت بدون خاک، I: رشد گیاه و ویژگی های فلورسانس کلروفیل برگ

ویژگی های فلورسانس کلروفیل برگ و رشد چهار دورگه ذرت شامل دو دورگه ذرت شیرین (Zea mays L. cv. Saccharata) سینگل کراس کرج ۴۰۳ و ۴۰۴ و دو دورگه ذرت دانه ای (Zea mays L.) سینگل کراس ۵۰۰ و ۷۰۰ در دو سطح آهن شامل ۵ و ۵۰ میکرو-مولار از منبع FeEDTA و دو سطح روی شامل صفر و ۲ میکرومولار از منبع سولفات روی در محلول غذایی بررسی شد. این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در پاییز سال ۱۳۸۵ در گلخانه تحقیقاتی مرکز پژوهشی کشت بدون خاک دانشگاه صنعتی اصفهان در محیط هیدروپونیک انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش غلظت آهن محلول غذایی از ۵ به ۵۰ میکرومولار، مقادیر فلورسانس کمینه (F۰)، فلورسانس بیشینه (Fm) و کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) را به ترتیب حدود ۴۸٪، ۹۶٪ و ۱۲۳٪ افزایش داد. این مقادیر هم چنین تحت تاثیر نوع نژادگان مورد مطالعه بود به گونه ای که بین آنها از نظر F۰ و Fv/Fm در سطح احتمال ۱٪ و از نظر Fm در سطح احتمال ۵٪ تفاوت معنی دار دیده شد. کمبود آهن به شکل معنی داری (۰۵/۰P<) وزن خشک ریشه دورگه های مورد مطالعه را کاهش داد. هم چنین کمبود روی منجر به کاهش معنی دار وزن خشک ریشه دورگه های ۵۰۰ و ۴۰۳ شد در حالی که تفاوت معنی داری در مورد دورگه های ۷۰۰ و ۴۰۴ مشاهده نگردید. نتایج این مطالعه نشان داد که تحمل به کمبود آهن و روی در دورگه های مورد مطالعه تفاوت چشمگیری داشت. بر اساس نتایج به دست آمده از ویژگی های رشد و فلورسانس کلروفیل برگ دورگه های مورد مطالعه، دو دورگه ذرت دانه ای به کمبود آهن و روی در محلول غذایی متحمل تر از دو دورگه ذرت شیرین بودند. به نظر می رسد که ویژگی های فلورسانس کلروفیل بتواند به عنوان یک شاخص مناسب در غربال دورگه های متحمل به کمبود روی و به ویژه کمبود آهن مورد استفاده قرار گیرد