بررسی تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان با استفاده از تکنیکآشکارسازی برداری تغییرات طی سال های ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۷

پایش تغییرات کاربری و پوشش اراضی نقش اساسی در برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست دارد. داده های ماهواره ای کارایی بالایی در آشکارسازی و تجزیه و تحلیل تغییرات زیست محیطی دارند. روش های متعددی برای آشکارسازی تغییرات یک منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره ای وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و محدودیت هایی هستند. آشکارسازی برداری تغییرات (Change Vector Analysis) یکی از این روش ها است. این روش برپایه آشکارسازی تغییرات رادیومتریک بین دو سری زمانی داده ماهواره ای استوار است. مشخص شدن محدوده تغییرات در کنار ماهیت تغییرات از مزایای بسیار مهم این روش نسبت به سایر روش ها است. هدف اصلی از این مقاله توصیف روش آشکارسازی برداری تغییرات (CVA) و به کارگیری آن برای آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی در محدوده فعلی شهر اصفهان طی یک دوره ۱۱ ساله است. بدین منظور دو سری داده از سنجنده TM ماهواره لندست به تاریخ ۱۵ خرداد ۱۳۶۶ و تاریخ ۱۳ خرداد ۱۳۷۷ انتخاب گردیدند. داده های ماهواره ای از لحاظ نوع سنجنده و زمان برداشت به گونه ای انتخاب شدند که نیازی به تصحیح رادیومتریک نباشد. پس از زمین مرجع کردن تصاویر و انتقال محدوده مطالعه روی آنها با استفاده از روشCVA تغییرات منطقه از لحاظ بزرگی و حهت بررسی گردید. نقشه تغییرات به دست آمده دارای ضریب کاپای ۱۹/۶۳ و صحت کلی ۴/۷۴ است. نتایج نشان می دهد طی این دوره ۳۳۶۰ هکتار از اراضی محدوده شهر اصفهان تغییر کاربری داشته است. از این میان در ۱۳۴۰ هکتار از اراضی که عمدتا جزء اراضی کشاورزی بوده اند، توسعه فعالیت های شهرسازی را داشته ایم. ۱۵۸۵ هکتار به سطح اراضی کشاورزی اضافه و ۴۳۰ هکتار از اراضی کشاورزی اولیه کاسته شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که CVA یک روش مناسب برای آشکارسازی و توصیف تغییرات رادیومتریک سری زمانی داده های چند طیفی است.