روابط بینامتنی در شعر شمع منوچهری و میکالی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 241

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCCL-6-23_007

تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

چکیده یکی از جلوه­های مهم همگرایی فکری - فرهنگی میان ملل و اقوام بشری، سنت­های مشترک ادبی است. از جمله این اشتراک­ها در ادب فارسی و عربی، شعر شمع است که به ادب الشمعه نیز معروف است و از دیرباز در آثار برخی پارسی­سرایان و تازی­گویان انعکاس یافته است. این سخنوران، با به کار­گیری ابزارهای هنری گوناگون به­ویژه تشبیه، شمع را در دواوین و آثار خویش به تصویر کشیده­اند و امروزه می­توان هنرنمایی آنان را دستمایه پژوهش­های بینامتنی در ادبیات تطبیقی قرار داد. از جمله شاعران شمع­پرداز در ادب پارسی و عربی، منوچهری و میکالی به شمار می­آیند. منوچهری در توصیف شمع، بیشتر از اجزاء و عناصر طبیعت بهره برده است ولی میکالی غالبا آدم­نمایی نموده و شمع را به انسانی عاشق یا معشوق همانند ساخته است. گاهی نیز هر دو سخنور، شمع را همچون شاخه گلی (زرد) یا عاشقی زرد و زار دانسته­اند. این جنبه­های اشتراک و افتراق در تعابیر و تشبیهات دو شاعر و شیوه­های اندیشیدن آن­ها درباره شمع، موضوع پژوهش تطبیقی این مقاله بنیادی است که به شیوه تحلیلی - توصیفی فراهم آمده است؛ از جمله ره­آوردهای این پژوهش، گسترش و تعمیق ادبیات تطبیقی در مشرق­زمین و ارائه وجوه دیگری از اشتراک فرهنگی – ادبی میان ایران و ملل عربی است.  

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: منوچهری دامغانی ، ابوالفضل میکالی ، شعر شمع ، ادبیات تطبیقی ، ادبیات عربی و فارسی

نویسندگان

علیرضا منوچهریان

استاد یار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

فائقه محمدی

کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامهالف: کتاب­ها۱. ابو تمام (۱۴۱۲)؛ دیوان ابی تمام، ضبطه وشرحه ...
  • باخزری، ابوالحسن علی بن الحسن بن علی (بی­تا)؛ دمیه القصر ...
  • بارنز، هری المر و هوارد بکر (۱۳۸۹)؛ تاریخ اندیشه اجتماعی ...
  • التفتازانی، سعدالدین (۱۴۱۶)؛ المطول، الطبعه الرابعه، قم: مکتبه الداوری ...
  • الثعالبی، ابو منصور (بی­تا)؛ یتیمه الدهر فی محاسن اهل العصر، ...
  • حسینی، محمد باقر (۱۳۸۵)؛ فیروزه­های سخن (در ادب عربی)، مشهد: ...
  • الحصری القیروانی، ابو اسحاق ابراهیم بن علی (بی­تا)؛ زهر الآداب،ج ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷)؛ لغت­نامه دهخدا، چاپ دوم از دوره ...
  • الرازی، شمس الدین محمد بن قیس (۱۳۸۷)؛ المعجم فی معاییر ...
  • روسو، ژان ژاک (۱۳۹۳)؛ قرارداد اجتماعی، ترجمه سعید حبیبی، چاپ ...
  • الزرکلی، خیرالدین (۲۰۰۷)؛ الاعلام قاموس تراجم لاشهر الرجال والنساء من ...
  • الزوزنی، ابوعبدالله (۱۳۶۸)؛ شرح المعلقات السبع، الطبعه الاولی، تهران: الغدیر ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۱)؛ کلیات سعدی، بر اساس تصحیح ...
  • سنایی، مجدود بن آدم (۱۳۸۵)؛ دیوان سنایی غزنوی، به سعی ...
  • شفیعی کدکنی، محمد­رضا (۱۳۶۶)؛ صور خیال در شعر فارسی، تهران: ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۸۴)؛نقد ادبی، ویرایش دوم، چاپ اول، تهران: میترا ...
  • (۱۳۹۴)؛ انواع ادبی، چاپ پنجم از ویراست چهارم، تهران: میترا ...
  • شوقی عبدالجواد رضوان، احمد (۱۴۱۰)؛ مدخل الی الدرس الادبی المقارن، ...
  • عطوی، علی نجیب (۱۹۹۳)؛ عمرو بن کلثوم التغلبی شاعر الفخر ...
  • عوفی، محمد (۱۳۳۵)؛ لباب الالباب، تصحیح سعید نفیسی، تهران: اتحاد ...
  • غنیمی هلال، محمد (۱۳۹۰)؛ ادبیات تطبیقی تاریخ و تحول، اثرپذیری ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان (۱۳۵۸)؛ سخن و سخنوران، تهران: خوارزمی ...
  • فضل، صلاح (۱۴۲۴)؛ الادب المقارن تاثیر الثقافه الاسلامیه فی الکومیدیا ...
  • کفافی، محمد عبدالسلام (۱۳۸۲)؛ ادبیات تطبیقی، ترجمه سید حسین سیدی، ...
  • منوچهری، احمد بن قوص (۱۳۸۴)؛ دیوان منوچهری، به اهتمام سید ...
  • مولوی، جلال الدین محمد (۱۳۸۳)؛ مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا. ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۸۲)؛ محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، ...
  • هدایت، رضا قلی خان (۱۳۴۰)؛ مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر ...
  • ب: مجلات۲۹. زینی­وند، تورج و فاطمه عسگری (۱۳۹۲)؛ «منوچهری و ...
  • منوچهریان، علیرضا (۱۳۹۰)؛ «رویای ادبیات تطبیقی»،نشریه ادبیات تطبیقی، سال دوم، ...
  • نجومیان، امیرعلی (۱۳۹۱)؛ «به سوی تعریفی تازه از ادبیات تطبیقی ...
  • نمایش کامل مراجع