شکلگیری نظام وظیفه در پیوند با پروژه ملت سازی حکومتی دوره پهلوی اول
محل انتشار: فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی، دوره: 4، شماره: 2
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 303
فایل این مقاله در 39 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SOST-4-2_006
تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
نظام وظیفه نخستین بار در چهارچوب ارتشهای پادشاهی و دولتهای مستقل از کلیسا در اروپای غربی تاسیس شد و توانست واسطهای بین دولت و ملت در ابتدای مدرنیته و وسیلهای برای بسط نظامیگری حاکمان و سلاطین باشد. تقسیم کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی، و صنعتی شدن در کنار هم سبب شد تا ارتشهای مدرن شکل بگیرند که از اولین نهادهای بوروکراتیک نیز به شمار میآمدند. اما این پدیده که در غرب پس از مجموعه تحولات اندیشهای و اجتماعی پدید آمده بود، در ایران دوره پهلوی اول به منزله بخشی از پروژه مدرنسازی و تثبیت حکومت استبدادی رضاخان شکل گرفت. بسط عناصر هویت ملیگرایانه و مطیع کردن نیروهای سنتی جامعه ایران در برابر استبداد مطلقه حکومت، از طریق آموزشها و هنجارسازی عمومی و فراگیر، یکی دیگر از کارکردها و کارویژههای ارتش و نظام خدمت اجباری در کنار تاثیرات و خدمات سیاسی و نظامی دیگرش در تاسیس و ابقای حکومت پهلوی بود. نظام وظیفه، در کنار خلع سلاح عمومی، به حکومت پهلوی اول این امکان را میداد که با گسترش اقتدار نظامی پایههای حکومت خود را مستقر کند. تشکیل ارتش یکپارچه و خدمت اجباری عمومی را باید یکی از اولین تلاشهای سامان مند و همه جانبه برای خلق شهروندان نظام جدید مبتنی بر ایده دولت ـ ملت در تاریخ ایران دانست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمد نیازی
دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی
وحید شالچی
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :