تحلیل اشعار سید حسن حسینی از منظر صور خیال

سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 251

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-3-2_007

تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

صور خیال، بیان غیرمستقیم معنای پوشیده، در پس کلمات است و شاعران برجسته،  به ارزش تصویر پردازی بجا، بموقع و به اقتضای کلام آگاه اند. آثار سید حسن حسینی، از نظر صور خیال بسیار غنی است. در این مقاله کوشش شده است، صور خیال در مجموعه های شاعر، براساس عناصری چون، تشبیه، استعاره، نماد، کنایه، مجاز، پارادوکس و حسامیزی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. در حوزه تشبیهات، در آثار سیدحسن حسینی، تشبیه مفصل و بلیغ و تشبیهات حسی به حسی بسامد بیشتری دارند. از نظر موضوع، مشبه اغلب خود شاعر، قهرمان شاعر و عناصر انتزاعی است و به لحاظ مشبه به، غالبا از عناصر طبیعی، اشیا، حیوانات، عناصر دینی و ملی و بندرت عناصر انتزاعی استفاده شده است. از انواع استعاره، نوع مصرحه و استعاره مکنیه هر دو بسامد بالایی دارد و در تشخیص نیز شاعر به مفاهیم متنوعی توجه نشان داده و در سطح گسترده ای از آن استفاده کرده است. عناصر سازنده خیال او به لحاظ مستعارمنه عمده عناصر طبیعی، اشیا و جانداران می­باشند و عناصر سازنده خیال به لحاظ مستعارله را تصاویر مربوط به معبود ازلی، شاعر و خصوصیات وی، دین و پیامبر و اهل بیت و تصاویر مرتبط با انقلاب و جنگ و شهیدان تشکیل می­دهند. شاعر در همه آثارش از اسناد مجازی بوفور بهره می­گیرد. در بخش نماد، سید حسن حسینی، از سه خاستگاه نماد؛ یعنی طبیعت، آیین های ملی و اساطیری و دین و مذهب و بیش از همه از طبیعت برای ارائه تصاویر و بیان احساسات خود استفاده کرده است. نمادهای به کار گرفته شده در اشعار او عمده نمادهای قراردادی و مرسوم اند. کاربرد عناصر طبیعت در مقام نماد منجر به شکل گیری سمبولیم اجتماعی در آثار او شده است. کنایه های موجود در آثار شاعر به لحاظ مکنی عنه، کنایه های فعلی و به لحاظ وضوح و خفا، تقریبا تمامی آن ها از نوع ایما است. مجاز به علاقه های مختلف در اشعار او به کار رفته که مجاز به علاقه آلیه و لازمیه نسبت به انواع دیگر بیشتر به چشم می­خورد.  پارادوکس ها به دو صورت بیانی و اسنادی آمده که تعداد آنها در حد متوسط قرار دارد. در مورد حسامیزی نیز، گاهی دو حس ظاهری به یکدیگر نسبت داده شده و گاهی یک حس ظاهری به یک امر ذهنی که نوع اول بسامد بیشتری دارد.

نویسندگان

احمد کریمی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

کلثوم وقاری

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پورنامداریان، تقی. (۱۳۸۱). سفر در مه، تهران: انتشارات نگاه ...
  • تجلیل، جلیل. (۱۳۶۲). معانی و بیان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی ...
  • ثروتیان، بهروز. (۱۳۶۹). بیان در شعر فارسی، تهران: انتشارات برگ ...
  • حسینی، سید حسن. (۱۳۸۵). در ملکوت سکوت، تهران: انجمن شاعران ...
  • ۵-_______. (۱۳۸۶). سفر نامه گردباد، تهران: انجمن شاعران ایران ...
  • ۶-_______.(۱۳۸۴). گنجشک و جبرئیل، تهران: نشر افق، چاپ پنجم ...
  • ۷-_______.(۱۳۸۵). از شرابه های روسری مادرم، تهران: انجمن شاعران ایران ...
  • ۸-_______.(۱۳۸۷). نوش داروی طرح ژنریک، تهران: سوره مهر، چاپ چهارم ...
  • ۹-_______.(۱۳۸۷). هم صدا با حلق اسماعیل، تهران: سوره مهر، چاپ ...
  • ذوالفقاری، حسن. (۱۳۸۶). سر دلبران، تهران: انتشارات مازیار ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۸۱). شعر بی نقاب، چاپ نهم، انتشارات ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۶). صور خیال در شعر فارسی، تهران: ...
  • شمیسا، سیروس، (۱۳۸۳). بیان و معانی، تهران: انتشارات فردوس ...
  • فتوحی، محمود. (۱۳۸۱). بلاغت تصویر، تهران: نشر گلرنگ یکتا ...
  • فرشیدورد، خسرو. (۱۳۸۱). درباره ادبیات و نقد ادبی، تهران: انتشارات ...
  • کزازی، میر جلال الدین. (۱۳۸۱). بیان «۱» زیبا شناسی سخن ...
  • میر صادقی (ذوالقدر)، میمنت. (۱۳۸۱). واژه نامه هنر شاعری، نشر ...
  • نمایش کامل مراجع