تحلیل گستره نظارت سازمان اوقاف بر موقوفه خاص

ماده ۸۱ قانون مدنی نحوه دخالت اوقاف در موقوفات عامه پرداخته ونسبت به موقوفات خاص ساکت است. از این رو مقاله پیش رو درصدد است به تبیین حدود دخالت اوقاف در موقوفه خاص در نظام حقوقی ایران بپردازد. یافته های تحقیق حاکی از این است که اداره و مدیریت این نهاد حقوقی فی الاصل با موقوف علیه است که در وقف خاص یا متولی که طرف واقف مشخص می کند، اداره می شود و در موقوفات عام که متولی آن مشخص نیست و چون وقف بدون مدیریت و سرپرست همانند شخص حقیقی فاقد اهلیت است که دولت مدیریت آن را به عهده می گیرد. علی الاصول تولیت موقوفات خاص با خود موقوف علیهم خواهند بود، ولی حسب بند یک ماده یک قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه چنانچه مصلحت وقف و بطون لاحقه و یا رفع اختلاف موقوف علیهم متوقف بر دخالت ولی فقیه باشد، سازمان اوقاف و امور خیریه عهده دار اداره موقوفه خواهد بود. در موقوفات خاص در جایی که ضرورت ایجاد کند (موارد خاص)، نظر حاکم لازم الاتباع بوده و اداره موقوفه طبق نظر ولی نفقیه صورت خواهد گرفت. قراردادن حق چنسن دخالتی برای حاکم به استناد دلیل حسبه و نیز ادله ولایت مطلقه ای که برای حاکم ثابت است، قابل دفاع می باشد.