زبان حال ابلیس در بیتی از حافظ
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 356
فایل این مقاله در 35 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPLLU-12-3_005
تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
من ملک بودم و فردوس برین جایم بود آدم آورد در این دیر خراب آبادم با خواندن دقیق این بیت مشهور حافظ، این پرسش برای بیشتر خوانندگان یا شنوندگان پیش می آید که «من» گوینده بیت کیست که خود را فرشته ای فردوس نشین نامیده و آدم (ع) را مسبب هبوط خود در این دنیا دانسته است؟ شارحان و محققان هفت نظر مختلف در این باره مطرح کرده اند که از آن میان تفسیر بیت به زبان حال فرزندان آدم (نوع بشر) یا روح انسان معروف تر و پذیرفته تر است؛ اما با دقت در ساختار معنایی مصراع اول که گوینده خود را «ملک» خوانده و منطق نحوی بیت که گوینده مصراع نخست، اول شخص مفرد و فاعل مصراع دوم، سوم شخص مفرد است ـ که باعث تنزل «من/ گوینده» بیت شده است ـ گمان دیگری به نظر می رسد و آن اینکه احتمالا بیت از زبان ابلیس است و به ماجرای سجده نکردن او بر حضرت آدم (ع) و اخراج از بهشت و افتادنش در جهان فرودین اشاره دارد. با این تفسیر پیشنهادی، بیت حافظ نیز از شواهد ابلیس ستایی در ادب فارسی و از نمونه هایی است که به زبان حال شکوه آلود این فرشته درباره قرب و مقام نخستین و طرد و فراق او اشاره دارد.
نویسندگان
سجاد آیدنلو
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور ارومیه
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :