تبیین و الگوهای آن در دین پژوهی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 225

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_COTH-11-24_006

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

هدف نهایی علم، پیش بینی آینده است و پیش بینی بدون تبیین ممکن نیست. تبیین علمی، بیان علت یک پدیدار در پرتو یک قانون علمی است. تبیین در علوم انسانی یک مسئله دامنه دار و پرچالش است و نظریه های متعددی در این باره مطرح شده است. عمد ه ترین راهبردهای تبیین در علوم انسانی، طبیعت گرایی و ضدطبیعت گرایی است که سه الگوی علی (علت کاو)، استدلالی (دلیل کاو) و تفسیری را به میان آورده اند. مسئله نوشتار حاضر، مطالعه و نقد اخذ هر یک از این الگوها در دین پژوهی است و تلاشی در راستای طراحی و بازتعریف الگویی جدید برای تبیین در مطالعات دینی است. راهبرد اساسی در تبیین پدیدارهای دینی، کثرت گرایی روش شناختی است که بر اساس آن، لازم است میان سه مفهوم پارادایم، رهیافت و روش در دین پژوهی تمایز قائل شد. ارتباط میان این سه، به نحو همکنشانه است. تبیین، روشی است که به مثابه یک ابزار در مقام سنجش و ارزیابی فرضیه ها، به کار دین پژوه می آید. تبیین پدیدارهای دینی، بسته به نوع رهیافت ما تغییر می کند. رهیافت ما در مطالعه دینی، الگوی ما در تبیین را تعیین می کند. بر اساس این، رهیافت های دین پژوهی به سه دسته تقسیم می شوند: تبیین خواه، دلیل خواه و تفسیرخواه. در همکنشی پارادایم، رهیافت و روش است که باید الگوی مناسب را برگزید و به بیان چرایی پرداخت.

کلیدواژه ها:

تبیین علمی ، دلیل کاوی ، طبیعت گرایی ، کثرت گرایی روش شناختی ، دین پژوهی

نویسندگان

احمد عبادی

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

الهام السادات کریمی دورکی

دانشجوی دکتری فلسفه غرب، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع۱- بنتون، تد و یان کرایب، (۱۳۸۴)، فلسفه علوم اجتماعی ...
  • راین، آلن، (۱۳۷۰)، فلسفه علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران، ...
  • ریترز، جرج، (۱۳۷۹)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه ...
  • سروش، عبدالکریم، (۱۳۸۸)، علم شناسی فلسفی (گفتارهایی در فلسفه علوم ...
  • صادقی، مسعود، (۱۳۸۵)، «انواع تبیین و نظریه های تبیین علمی»، ...
  • عبادی، احمد، (۱۳۹۵)، «ترسیم الگوی روش شناختی مطالعه دینی برمبنای ...
  • فرامرز قراملکی، احد، (۱۳۸۳)، «از کثرت گرایی تا جهان شمولی ...
  • فرامرز قراملکی، احد، (۱۳۸۵)، روش شناسی مطالعات دینی (تحریری نو)، ...
  • فرامرز قراملکی، احد، (۱۳۸۸)، روش شناسی فلسفه ملاصدرا، تهران، انتشارات ...
  • فطورچی، پیروز، (۱۳۸۳)، «درباره تبیین علمی»، فصلنامه ذهن، شماره ۲، ...
  • فنایی، ابوالقاسم، (۱۳۷۹)، «تبیین دینی»، فصلنامه نقد و نظر، شماره ...
  • لیتل، دانیل، (۱۳۸۸)، تبیین در علوم اجتماعی (درآمدی به فلسفه ...
  • معنا و مبنای تبیین در علوم اجتماعی [مقاله ژورنالی]
  • Hobbes, Thomas, (۱۹۹۱), Leviathan, edited by Richard Tuck, Cambridge: Cambridge ...
  • Hospers, John, (۱۹۴۶), "On Explanation", Journal of Philosophy, Vol, ۴۳, ...
  • Kim, Jeagwon, (۱۹۷۲), "Explanation in science. The Encyclopedia of Philosophy. ...
  • Kuhn, Thomas Samuel, (۱۹۷۰), the Structure of Scientific Revolution, the ...
  • Rosenberg, Alexander, (۱۹۸۸), Philosophy of Social Science. Bolder, Colo: Westview ...
  • Ryan, Alan, (۱۹۷۰), the Philosophy of the Social Sciences, London: ...
  • Taylor, Charles, (۱۹۸۵), Philosophy and the Human Science: Philosophical Papers ...
  • Von Wright, Georg Henrik, (۱۹۷۱), Explanation and Understanding, Ithaca, New ...
  • نمایش کامل مراجع