روش تاویلی - تمثیلی فهم قرآن درعرفان و مذهب باطنیه

سال انتشار: 1389
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 202

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_COTH-1-2_006

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

  در مکتب عرفان و مذهب باطنیه۱، از این جهت که برای آیات قرآن و کلمات آن، معانی باطنی قایلند، اعتقاد یکسانی وجود دارد. از این رو، هر دو طریق، برای کشف حقایق معانی قرآن کریم، روشی خاص را پاسخگو می داند؛ اما از لحاظ «روش شناختی» تمایز و اشتراک هایی در شیوه هرمنوتیکی دو نحله فوق وجود دارد که با مطالعه دقیق در متون و منابع آنان، این تمایز و اشتراک ها روشن می گردد؛ با این بیان که در تاویل عرفانی سه ویژگی وجود دارد: الف) کشف مفهوم در بطن آیات؛ ب) تهذیب نفس برای دست یابی به کشف؛ ج) گذر از معانی حسی و راه یابی به معانی باطنی و روحانی. اما در نزد باطنیه مشخصه های اصل تاویل عبارت است از: الف) تعیین مصداقی مفاهیم کلمات قرآن؛ ب) تعلیم؛ ج) آزاد بودن و تردد معانی از حسی به روحانی و یا بالعکس از روحانی به معانی حسی. مقاله حاضر عهده دار تبیین این ویژگی ها و فرآیندهای روش شناختی این دو بینش است که با سیری در تبیین مفاهیم اصطلاحی، نظیر «مثل» و «تاویل» در آرای آنها شروع و در پایان، به وجوه اشتراک و تمایز در روش آن دو در تبیین قرآن کریم پرداخته شده است و سر انجام به داوری صحیح فهم متن اشاره گردیده است.   

نویسندگان

جعفر شانظری

استادیار گروه الهیات، دانشگاه اصفهان

تقی اجیه

استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ۱ـ قرآن کریم ...
  • ۲ـ ابن سینا، حسین. (۱۴۰۳). الاشارات والتنبیهات با شرح المحقق ...
  • ۳ـ ابی قیم جوزیه. (بی تا). الامثال فی القرآن، بیروت: ...
  • ۴ـ ایوانف. (۱۳۶۵). ناصرخسرو و اسماعیلیان، ترجمه یعقوب آژند، تهران: ...
  • ۵ـ بدره ای، فریدون. (۱۳۷۶). تاریخ و عقاید اسماعیلیه، تهران: ...
  • ۶ـ بابایی، علی اکبر. (۱۳۸۷). روش شناسی تفسیر قرآن، تهران: ...
  • ۷ ـ جامی، عبدالرحمن بن احمد. ( ۱۳۷۰). نقد نصوص ...
  • ۸ ـ جرجانی، عبدالقاهر. (۱۳۷۱). ترجمه دکتر جلیل تجلیل، تهران: ...
  • راغب اصفهانی. (۱۳۹۲- ق). معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق ندیم ...
  • زمخشری، محمود بنی عمر. (۱۴۱۴- ق). الکشاف عن حقایق غوامض ...
  • ۱۱ـ شاکر، محمدکاظم. (۱۳۷۶). روش های تاویل قرآن، قم: دفتر ...
  • طباطبائی، محمد حسین. (۱۳۹۱). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه ...
  • ۱۳ـ غزالی، احمد. (۱۳۷۰). مجموعه آثار فارسی، به اهتمام احمد ...
  • ۱۴ـ غزالی، محمد. (۱۳۶۰). جواهر القرآن، به کوشش خدیو جم، ...
  • ۱۵ـ کرمانی، حمیدالدین. (۱۹۵۳م). راحه العقل، قاهره: دارالفکرالعربی ...
  • ۱۶ـ مغربی، نعمان بن محمد. (بی تا). اساس التاویل، بیروت: ...
  • ۱۷ـ . (بی تا). تاویل دعائم الاسلام، مصر: دارالمعارف ...
  • ۱۸ـ قیصری، محمد. (۱۳۷۰). شرح مقدمه فصوص الحکم، تحقیق سید ...
  • ۱۹ـ ناصرخسرو، ابومعین. (۱۳۴۸). وجه دین، تهران: طهوری ...
  • ۲۰ـ . (۱۳۳۸). خوان الاخوان، تهران: کتابخانه بارانی ...
  • ۲۱ـ . (۱۳۸۱). دیوان، تهران: آزادمهر ...
  • ۲۲ـ همدانی، عین القضات. (بی تا). تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران ...
  • ۲۳ـ . (۱۳۶۲). نامه ها، به اهتمام علینقی منزوی و ...
  • نمایش کامل مراجع