ارزیابی کیفیت دوام پوشش بتنی کانال های آبیاری در محیط سردسیر (مطالعه موردی در استان همدان)

اغلب برای ارزیابی پوشش بتنی کانال­های آبیاری از پارامتر مقاومت فشاری در زمان بتن­ریزی استفاده می­گردد، در حالیکه بررسی­های اخیر نشان داده که این پارامتر تضمین­کننده کیفیت مناسب در طول عمر پروژه نیست. در این مقاله کیفیت دوام بتن سخت شده در پوشش کانال­های آبیاری در دشت بهار در استان همدان مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با استانداردهای موجود مقایسه و تحلیل شده است. برای این منظور تعداد ۵ مورد از کانال­های این دشت به نام­های کانال گنده­جین، بهادربیگ، آبرومند، خوشاب­علیا و کموش­بلاغی برای ارزیابی انتخاب گردید. آزمایش صحرائی شامل ۲۵ مورد مغزه­گیری از کانال­ها و آزمایش­های آزمایشگاهی شامل تعیین چگالی، جذب آب اولیه و نهائی و عمق نفوذ آب بر روی این مغزه­ها می­باشد. نتایج نشان داد که مقادیر چگالی، جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب متوسط نمونه­ها به ترتیب برابر با  ۱/۲ گرم بر سانتیمترمکعب، ۸/۵% ،۷/۷% و۷۹ میلیمتر می­باشد. مقدار استانداردهای تجویزی برای این پارامترها در پوشش بتنی با دوام در محیط سردسیر به ترتیب  ۴/۲ گرم بر سانتیمترمکعب،۲% ،۵% ، ۳۰ میلیمتر می­باشد. با مقایسه نتایج اندازه­گیری شده و استاندارد تجویزی ملاحظه می­گردد که مقدار متوسط چگالی نمونه­های مورد آزمایش ۱۵% کمتر از حداقل استاندارد تجویزی و جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب به ترتیب ۳ برابر، ۵/۱ برابر و ۵/۲ برابر بیشتر از حداکثر استاندارد تجویزی می­باشند. این نتایج بیانگر کرمو بودن، تخلخل بالا و کیفیت نامناسب دوام پوشش بتنی در این کانال­ها در مقابل ذوب و یخبندان بوده و در معرض تخریب است. مشاهدات عینی نیز به وضوح کرمو بودن و تخلخل نمونه­ها را تایید نمود