بررسی تاثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی آذربایجانی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 326

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOLR-10-2_004

تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

هدف از انجام تحقیق حاضر، مطالعه تاثیر زبان فارسی بر ساخت فعل مرکب ترکی آذربایجانی است. داده ها از منابع معتبر ترکی آذربایجانی و تعاملات زبانی سی نفر از گویشوران ترکی آذربایجانی مناطق مرکزی استان اردبیل جمع آوری شده است. افعال قرضی فارسی در ترکی آذربایجانی و افعال مرکب بومی ترکی آذربایجانی از میان داده های گردآوری شده، استخراج گردید و فراوانی کاربرد هر کدام از این نوع فعل ها در گفتار گویشوران ترکی آذربایجانی تعیین گردید. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است؛ زیرا ابتدا داده ها در چارچوب الگوهای انطباق فعل در زبان قرض گیرنده، طبقه بندی و توصیف می شود و سپس بر اساس دیدگاه های مطرح در تماس زبانی، مورد تحلیل قرار می گیرد. بررسی داده ها نشان داد که هیچ نوع فعل خودایستای فارسی در چارچوب ساخت های ترکی آذربایجانی قرار نمی گیرد و زبان ترکی آذربایجانی برای انطباق فعل های زبان فارسی از دو راه کار عمده ساخت فعل سبک و درج غیرمستقیم بهره می برد. فراوانی داده های منطبق با راه کار اول (جزء غیرفعلی فارسی + فعل سبک ترکی آذربایجانی) نسبت به داده های راه کار دوم (اسم یا صفت فارسی + وند فعل ساز ترکی آذربایجانی) و افعال مرکب بومی ترکی آذربایجانی، خیلی بیشتر است. برخلاف تعدادی از تحقیقات پیشین که ساخت فعل مرکب در ترکی آذربایجانی را، ساخت قرضی از زبان فارسی تصور کرده است؛ یافته های این تحقیق نشان داد که ساخت فعل سبک در ترکی آذربایجانی، ساختی تازه و ناآشنا نیست. بلکه این ساخت در خود زبان ترکی آذربایجانی وجود دارد و فقط فراوانی کاربرد آن با بهره گیری از راه کار گسترش (در پدیده برخورد زبان ها) افزایش یافته است. گویشوران ترکی آذربایجانی از میان دو ساخت فعل ساز زبان خود (وندافزایی یا ساختواژی و ساخت فعل سبک)، الگوی منطبق با ساخت مشابه و متناظر در زبان فارسی (ساخت فعل سبک) را انتخاب کرده و با قرض گیری جزء غیرفعلی فارسی، فراوانی کاربرد این ساخت را در زبان خود افزایش داده اند. این تغییر در جهت همگرایی زبان ترکی آذربایجانی با زبان فارسی انجام یافته است که از پیامدهای طبیعی برخورد و تماس زبان ها است.

کلیدواژه ها:

تماس زبانی ، قرض گیری ، فعل مرکب ، فارسی ، ترکی آذربایجانی

نویسندگان

عبدالحسین حیدری

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی گیوی، حسن (۱۳۸۳). دستور تطبیقی ...
  • حسینزاده آزاد، طوبی (۱۳۸۲). فعل مرکب در ترکی و اشتقاق ...
  • حیدری زادی، رضا؛ حسینی معصومی، سیدمحمد؛ نجفیان، ...
  • دبیرمقدم، محمد (۱۳۷۴). فعل مرکب در زبان فارسی. مجله زبان ...
  • دبیرمقدم، محمد (۱۳۹۲). رده شناسی زبان های ایرانی. ...
  • خانلری، پرویز (۱۳۶۵). تاریخ زبان فارسی. جلد دوم، تهران، انتشارات ...
  • روحانی، علیرضا (۱۳۷۸). فعل مرکب در زبان ترکی (پایاننامه کارشناسی ...
  • فرزانه، محمدعلی (۱۳۵۷). مبانی دستور زبان ترکی ...
  • محمودی، سولماز (۱۳۹۳). زبان ترکی آذربایجانی ...
  • نغزگوی کهن، مهرداد و عبدالملکی، علی (۱۳۹۳). وام ...
  • Ahmadi-Givi, H. ۲۰۰۴. Comparative grammar of Turkish and Persian. Tehran: ...
  • Chikovani, G. ۲۰۰۵. Linguistic contact in central Asia. In Linguistic ...
  • Convergence and ArealDiffusion: Case studies from Iranian, Semitic and ...
  • Turkic, E. Csato, A. Bo Isaksson and c.Jahani (eds), ۱۲۷-۱۳۲, ...
  • Routledge ...
  • Dabir-Moghaddam, M. ۱۹۹۵. Compound verb in Persian. Linguistics, ۱ (۲), ...
  • Dabir-Moghaddam, M. ۲۰۱۳. Iranian language typology. Volume ۱, First publication. ...
  • Farzaneh, M. ۱۹۷۸. The base of Azarbayjanian grammar. Tehran: Farzaneh ...
  • Heidarizadi, R., Hosseini-Maasoum, M., Najafian, A & Roshan, B. ۲۰۱۷. ...
  • Heine, B. ۲۰۰۶. Contact-induced Word Order Change without Word Order ...
  • Hosseinzadeh-Azad, T. ۲۰۰۳. Compound verb in Turkish language and its ...
  • Johanson, L. ۱۹۹۹. The Dynamics of Code-Copying in Language Encounters. ...
  • Karimi-Doostan, Gh. ۲۰۰۵. light verbs and structural Case. Lingua ۱۱۵: ...
  • Khanlari, P. ۱۹۸۶. A history of the Persian language. ۲th ...
  • Mahmoodi, S. ۲۰۱۴. Azarbayjanian Language during history. Second international conference ...
  • Mohammad, J., & Karimi, S. ۱۹۹۲. Light verbs are taking ...
  • Moravcsik, E. ۱۹۷۵. Verb Borrowing. Wiener Linguistische Gazette ۸, ۳-۳۰ ...
  • Myers-Scotton, C. ۲۰۰۲. Contact linguistics. Oxford: Oxford University Press ...
  • Nagzguyekohan, M. & Abdolmaleki, A. ۲۰۱۴. Verb borrowing in Persian, ...
  • Rouhani, A., R. ۱۹۹۹. Compound verb in Turkish language. M. ...
  • Thomason, S. & Kaufmæn, T. ۱۹۸۸. Language Contact, Creolization, and ...
  • Thomason, S. ۲۰۰۱. Language Contact. Edinburgh: EUP ...
  • Underhill, R. ۱۹۷۹. Turkish grammar. Cambridge: MIT ...
  • Wohlgemuth, J. ۲۰۰۹. A Typology of Verbal Borrowing. Printed in ...
  • نمایش کامل مراجع