کارکردها و حوزه اختیارات مجلس بهشت آیین (مجمع عالی رجال دربار صفوی)
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 248
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHSS-11-2_012
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
نظام سیاسی صفویه مانند بسیاری از نظام های حکومتی خاندانی در تاریخ ایران از نوع پدرمیراثی-دیوان سالارانه به شمارمی رود؛ زیرا هم دارای وجه پدرمیراثی و هم دارای وجه دیوان سالارانه است. اگرچه در نگاه نخست، چنین نظام های سلطنتی بیش از هرچیز از نوع سلطنت مطلقه به نظرمی رسند که تمامی تصمیمات از بالاترین نقطه هرم قدرت سرچشمه می گیرد، اما به جهت وجود وجه دیوان سالارانه در آنها، گروه ها یا مجالس مشورتی نیز مجال بروز می یابند. درحقیقت گرچه در ظاهر، این هرم قدرت است که تعیین کننده همه چیز است، اما در لایه های درونی نظام تصمیم گیری، با نهادهایی تصمیم ساز روبه رو می شویم که تصمیمات از آنها سرچشمه می گیرد و پس از طی روندهای معمول تایید و تصحیح در نظام های دیوان سالاری، از ناحیه راس هرم قدرت یا صاحب منصبان عالی رتبه صادر می شود؛ ازاین رو باتوجه به بسامد فراوان به کارگیری اصطلاح «مجلس بهشت آیین» در متون تاریخی عصر صفوی و تعدد کاربرد این اصطلاح که در منابع این دوره تاریخی برای نامیدن نوع خاصی از گردهمایی های درباری به کاررفته است، به نظرمی رسد شواهد اولیه مبنی بر وجود مجلسی مشورتی یا مجمع درباری در قالب این گردهمایی وجود دارد. در این مقاله بر آنیم تا در ابتدا با کنار هم نهادن بخشی از شواهد و مستندات تاریخی، وجود نوعی از مجالس مشورتی درباری را در قالب مجلس بهشت آیین در دوره صفوی نشان دهیم و سپس با استفاده از روایت ها و گزارش های تاریخی، تصویر روشنی از جایگاه و کارکردهای آن در نظام تصمیم گیری دربار صفوی ترسیم کنیم.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی مشهدی رفیع
دانشجوی دکتری ایران شناسی بنیاد ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی
محمدباقر وثوقی
استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :