مطالعه تطبیقی مقابله با شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران و عراق

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 304

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NASH-27-103_009

تاریخ نمایه سازی: 5 خرداد 1400

چکیده مقاله:

شروط غیرمنصفانه یکی از مسائل قابل بحث در زمینه شروط ضمن عقد است که تعادل قراردادی را برهم می زند. این شروط به گونه ای متضمن سوء استفاده یکی از طرفین از وضعیت برتر خود است. حال سوال این است که آیا با توجه به اصل آزادی قراردادی، راهی برای مقابله با این شروط وجود دارد؟ این جستار با بررسی دو نظام حقوقی ایران و عراق به شیوه ای توصیفی - تحلیلی به این نتیجه رسیده که در هر دو نظام حقوقی، به رغم استفاده از قواعد عمومی همچون نظریه عیوب اراده و مانند آن و نیز استفاده قضات از قواعد تفسیری قراردادها و قواعدی چون نظم عمومی، در مواردی ممکن است موجب حمایت هایی شود ولی قلمرو حمایت های مزبور اندک بوده و قاعده ای عمومی که به روشنی حمایت کامل از طرف ضعیف قرارداد را فراهم کند، وجود ندارد. بنابراین دخالت قانونگذار برای تمهید راه حلی مناسب؛ شایسته و بایسته است. در تمهید راهبرد مناسب بایسته است قانونگذار به این نکات توجه کند: اولا، قلمرو قاعده به اندازه کافی از عمومیت برخوردار باشد تا همه موارد شروط غیرمنصفانه را در برگیرد، ثانیا، از آنجا که تشخیص غیرمنصفانه بودن شرط نیازمند سنجش همه جوانب قرارداد و شرایط آن است، در قاعده تمهید شده به اختیارات و نقش دادرسان تاکید شود و ثالثا، برای حمایت از طرف ضعیف باید راه حلی اندیشیده شود که تا حد امکان قرارداد را حفظ کند و به الغا یا تعدیل شروط غیرمنصفانه بیانجامد.

نویسندگان

حوراء عزیز کریم جواد

دانش آموخته گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم

سید محمد مهدی قبولی درافشان

دانشیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی،

اعظم انصاری

استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی،

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابوالسعود، رمضان (۱۹۸۶). مبادی الالتزام فی القانون المصری و اللبنانی، ...
  • امیری قائم مقام، عبدالمجید (۱۳۸۵). حقوق تعهدات، ج۱، تهران، نشر ...
  • انصاری، مرتضی (۱۴۱۴ق). رسائل فقهیه، بمناسبه الذکری المئویه الثانیه لمیلاد ...
  • الاهوائی، حسام (۲۰۰۰). النظریه العام للانتزام، المصادر الارادیه للالتزام، ج۱، ...
  • بکر، عصمت (۲۰۰۷). مصادر الالتزام فی القانون المدنی، دراسه مقارنه، ...
  • بودالی، محمد (۲۰۰۶). حمایه المستهلک فی القانون المقارن، دراسه مقارنه ...
  • (۲۰۰۷). مکافحه الشروط التعسفیه فی العقود، دراسه مقارنه، القاهره، دارالفجر ...
  • بهرامی احمدی، حمید (۱۳۷۷). سوءاستفاده ازحق، مطالعه تطبیقی در حقوق ...
  • حاتم محسن، منصور ( ۲۰۱۵). «العلاقه بین الشرط التعسفی والشرط ...
  • حسون طه، غنی (۱۹۷۱). فی النظریه، الوجیز العامه للالتزام، مصادر ...
  • الحکیم، عبدالمجید (۲۰۰۷). الموجز فی شرح القانون المدنی، مصادر الالتزام، ...
  • الحکیم، عبدالمجید، عبدالباقی البکری، محمدطه البشیر (۲۰۰۹). القانون المدنی، احکام ...
  • رحیم احمد، امانج (۲۰۱۰). حمایه المستهلک فی نطاق العقد، دراسه ...
  • الرفاعی، احمدمحمد (۲۰۰۶). الاکراه الاقتصادی، القاهره، دارالنهضه العربیه ...
  • الروازق، فراس جبار ( ۲۰۱۳). الحمایه القانونیه من الشروط التعسفیه ...
  • الزلمی، ابراهیم (بی تا). نظریه الالتزام برد غیر مستحق، دراسه ...
  • السنهوری، عبدالرزاق احمد (۱۹۹۸). مصادر الحق فی الفقه الاسلامی، دراسه ...
  • السیدمومن، عمر (۱۹۹۷). الغلط المفسد للرضا فی قانون المعاملات المدنیه ...
  • شعاریان، ابراهیم (۱۳۸۸). «مطالعه تطبیقی تعدیل وجه التزام»، حقوق مدنی ...
  • شهیدی، مهدی (۱۳۸۴). حقوق مدنی ۳، تعهدات، تهران، مجمع علمی ...
  • شیروی، عبدالحسین (۱۳۸۱). «نظریه غیرمنصفانه و خلاف وجدان بودن شروط ...
  • الصده، عبدالمنعم (۱۹۷۴). نظریه العقد فی قوانین البلاد العربیه، المصری ...
  • صفایی، سیدحسین (۱۳۸۵). دوره مقدماتی حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ...
  • عبدالجبار علی، راقیه (۲۰۰۰). سلطه القاضی فی تعدیل العقد، اطروحه ...
  • عزیز سلیمان، شیرازاد ( ۲۰۰۶). حسن النیه فی ابرام العقود، ...
  • عفریت، علی عبدالله (۲۰۱۹). «حمایه الطرف الضعیف فی العقد»،Available at: ...
  • قاسم احمد، عامر (۱۹۸۵). الحمایه القانونیه للمستهلک، دراسه فی القانون ...
  • قانون اساسی ...
  • القانون المدتی العراقی رقم (۴۰) لسنه ۱۹۵۱ ...
  • قانون المنافسه ومنع الاحتکار العراقی (۱۴) لسنه ۲۰۱۰ ...
  • قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ ...
  • قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو مصوب ۱۳۸۶ ...
  • قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب ۱۳۸۸۳۵. قانون حمایه ...
  • قانون دریایی مصوب ۲۹/۶/۱۳۴۳ ...
  • قانون مدنی ایران ...
  • قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی و سعید محسنی (۱۳۹۱). نظریه عمومی بطلان ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۷۶الف). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج۱،تهران، شرکت ...
  • (۱۳۷۶ب). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج۳،تهران، شرکت سهامی انتشار ...
  • (۱۳۸۵). دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد-ایقاع، تهران، شرکت ...
  • کرمی، سکینه (۱۳۹۴). «نظم عمومی، ابزاری برای کنترل قضایی شروط ...
  • کریمی، عباس (۱۳۸۱). «شروط تحمیلی از دیدگاه قواعد عمومی قراردادها»، ...
  • کاتوزیان، ناصر و هادی عباس زاده (۱۳۹۲). «حسن نیت در ...
  • الکلابی، حسین عبدالله. (۲۰۱۲). اختلال التوازن العقدی الناتج عن الشروط ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی، جلیل قنواتی، حسن وحدتی شبیری، و ابراهیم ...
  • مکی، ریما فرج (۲۰۱۱). تصحیح العقد، دراسه مقارنه، لبنان، الحدیثه ...
  • موسوی بجنوردی، سیدحسن (۱۴۱۹ق). القواعد الفقهیه، ج۱. قم، نشر الهادی ...
  • موسی ابراهیم، عبدالمنعم (۲۰۰۶). حسن النیه فی العقود، دراسه مقارنه، ...
  • الناهی، صلاح الدین (۱۹۴۹). الوجیز فی النظریه العامه للالتزامات، بغداد، ...
  • نائینی، محمدحسین (۱۴۲۱ق). منیه الطالب (تقریرات توسط شیخ موسی خوانساری)، ...
  • النجار، عبدالله (۲۰۰۴). توازن المراکزالقانونیه بین الحق والالتزام، القاهره، دارالکتاب ...
  • Council Directive ۹۳/۱۳/EEC. of ۵ April ۱۹۹۳ on Unfair Termsin ...
  • Terré, François (۲۰۱۶). La réforme du droit des obligations, Paris, ...
  • The Unfair Terms in Consumer Contracts Regulations (۱۹۹۹) ...
  • نمایش کامل مراجع