بررسی دوره بندی تاریخی کالبدی مسجد جامع هفتشویه از منظر مطالعات تطبیقی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 306

فایل این مقاله در 42 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SMB-7-10_007

تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1400

چکیده مقاله:

بناهای مذهبی از دوران پیش ازتاریخ تا زمان حاضر نقش مهمی در تشکیل عناصر ساختاری شهرها، سکونتگاه­ها و حتی روستاها ایفا نموده­اند. به طوری که کاوش­های باستان­شناسی و شواهد موجود تاریخی نشان می­دهند؛ معابد و اماکن مذهبی در دوره­های قبل از اسلام همواره یکی از مراکز کانونی تجمع مردم برای انجام مراسم آیینی بوده­اند. استان اصفهان یکی از مناطق مهم تاریخی کشور در تمامی ادوار آنست که بناهای بسیاری در آن همچنان ناشناخته باقی مانده­اند. یکی از آثار بسیار مهم در شهر اصفهان، مسجد جامع هفتشویه واقع در شمال­شرق اصفهان (ناحیه قهاب) است. با توجه به معماری چند دوره­ای این بنا، عدم معرفی آن و دوره­های ساخت مسجد و نیز فقدان کتیبه تاریخ ساخت بنا، انجام پژوهشی منسجم و مستقل در این رابطه ضروری به­نظر می­رسد. بنابراین پژوهش پیش رو در تلاش است تا با توجه به شواهد تاریخی، باستان­شناسی، معماری و مطالعات تطبیقی به معرفی و شناسایی دوره­بندی تاریخی و کالبدی مسجد جامع هفتشویه بپردازد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که مسجد جامع هفتشویه یکی از مساجد مهم شمال شرق ناحیه اصفهان در قرون میانی اسلامی بوده است که بسیاری از مورخان به این مسجد و اوج حیات آن در دوره سلجوقی اشاره داشته­اند. علاوه بر آن­ دو دوره مهم سلجوقی و ایلخانی در ساخت مسجد جامع هفتشویه قابل شناسایی بوده که با توجه به نوع نقشه بنا، مصالح به­کار رفته در آن و مطالعات تطبیقی، تشخیص داده می­شوند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی و تحقیقی تاریخی در کنار استفاده از مقایسه تطبیقی انجام شده که در آن علاوه بر فعالیت­های میدانی (بررسی تاریخی کالبدی بنا و معماری آن، تهیه عکس، پلان، طرح سه­بعدی و مقایسه تطبیقی با نمونه­های مشابه) از منابع مکتوب نوشتاری (گزارش سیاحان، مورخان و پژوهشگرانی­ که در این زمینه تحقیق نموده­اند)، نیز استفاده شده است.

نویسندگان

مهدی رازانی

استادیار، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنراسلامی تبریز

یدالله حیدری باباکمال

استادیار دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن­بطوطه، شمس­الدین عبداله. (۱۳۷۶). سفرنامه ابن­بطوطه، ترجمه محمد موحد، ...
  • ابونعیم اصفهانی، حافظ. (۱۳۷۷). ذکر اخبار اصفهان، ترجمه نورالله ...
  • پازوکی، ناصر و شادمهر، عبدالکریم. (۱۳۸۴). آثار ثبت شده ...
  • تولمی، مهدی. (۱۳۹۲). آسیب­شناسی و ارائه طرح حفاظت تزئینات ...
  • حاتم، غلامعلی. (۱۳۷۸)، معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقی، ...
  • حدادی، علی. (۱۳۸۷). مسجد جامع هفتشویه، اصفهان: گزارش ثبتی میراث ...
  • رازانی، مهدی. (۱۳۸۶). معرفی محراب مسجد جامع هفتشویه از ...
  • رازانی، مهدی. (۱۳۸۶). زنده در خشت بیجان، فیلم مستند، ...
  • سیرو، ماکسیم. (۱۳۵۷). بررسی راه­های تاریخی ناحیه اصفهان و ...
  • شکفته، عاطفه، احمدی، حسین و امید عودباشی. (۱۳۹۴). تزئینات ...
  • رفیعی مهرآبادی، ابوالﻘاسم. (۱۳۵۲). آثار ملی اصفهان، تهران: چاپخانه ...
  • زمانی، عباس. (۱۳۵۱). منار و مناره تزئینی در آثار ...
  • فرید، فتانه. (۱۳۸۶). معرفی و شناسایی دوره­های تاریخی مسجد ...
  • کیانی، محمدیوسف. (۱۳۷۴). تاریخ هنر معماری ایران در دوره ...
  • گدار، آندره و دیگران. (۱۳۷۱). آثار ایران، ج۱ و۳ ...
  • مافروخی اصفهانی. (۱۳۲۸). محاسن اصفهان، ترجمه حسین بن محمد ...
  • مخلصی، محمدعلی. (۱۳۵۹)، شهر بسطام و مجموعه تاریخی آن، اثر،س.۱. ...
  • مستوفی قزوینی، حمداالله. (۱۳۶۲). نزهه الﻘلوب، به اهتمام و ...
  • مقدسی، محمد­بن­احمد. (۱۳۶۱). احسن­التقاسیم فی معرفه­الاقالیم، ترجمه علینقی منزوی، ...
  • مهریار، محمد. (۱۳۸۲). فرهنگ جامع نام­ها و آبادی­های کهن ...
  • مهریار، محمد. (۱۳۸۴). جامع هفتشویه، مجله علمی پژوهشی دانشکده ...
  • هنرفر، لطفاالله. (۱۳۴۴). گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان: کتابفروشی ...
  • هنرفر، لطفاالله. (۱۳۵۰). تزئینات گچی در آثار تاریخی اصفهان، ...
  • ویلبر، دونالد. (۱۳۴۶). معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان، ...
  • Siroux, M. (۱۹۶۷). Trois monuments inconnus de l'Iran ancien. Iranica Antiqua, ۷, ...
  • https://archnet.org/sites/۵۴۳۳/media_contents/۴۰۸۴۶, ۱۳/۱۲/۲۰۱۸.. ...
  • https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/۴/۴e/۲M۳A۹۶۲۷-۱_mix۰۱.jpg ...
  • نمایش کامل مراجع