غایات وجودشناختی، ملاک طبقه بندی اقسام حکمت

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 221

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ORJ-9-18_003

تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1400

چکیده مقاله:

یکی از زوایای درخشان اندیشه های علم شناسان مسلمان تاملات آن ها در باب ملاک تمایز علوم است. رای مشهور آن است که دو ملاک غایت و موضوع، ابزارهای تمایز دو یا چند علم از یکدیگر بوده اند. سوال محوری این مقاله این است که آیا ملاکی که حکما برای تمایز علوم طرح کرده اند منشائی هستی شناختی داشته یا اعتباری صرف بوده است. بررسی های این مقاله سه مسئله را روشن خواهدکرد: اولا حکما از غایت، نه فقط به مثابه ملاک تمایز دو یا چند علم؛ بلکه برای طبقه بندی کلان علوم (نظری و عملی) نیز از غایت بهره برده اند. دوم آنکه این غایت، امری صرفا اعتباری، قراردادی نیست؛ بلکه غایتی وجودشناختی است. سوم آنکه اگر غایت مذکور وجودشناختی و عینی است تمایز اقسام حکمت نیز، عینی و حقیقی است؛ و این بدان معناست که هیچ یک از این دانش ها نمی تواند نقش دیگری را بازی کنند. از نتایج مهم رویکرد هستی­شناختی در تقسیم علوم به ویژه در حکمت عملی آن است که تفکیک تدبیر منزل از سیاست مدن تفکیکی حقیقی است و نمی توان قواعد و اقتضائات این دو حوزه را در حوزه دیگر جاری دانست. فضایل و کمالات نفس، دسته ای در اجتماع (حکمت مدنی) دسته ای در حیات فردی (اخلاق) و دسته ای در خانواده (حکمت منزلی) قابل تحصیل است. بدین ترتیب همان قدر که تفرد و حیات فردی اصیل است، خانواده و اجتماع نیز از اصالت برخوردارند و این، برخلاف رای بسیاری از اندیشمندان فردگرای متاخر است.

نویسندگان

یاسر طاهررحیمی

گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی؛ دانشگاه آزاد اسلامی، تهران؛ ایران، مدرس

موسی ملایری

گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی؛ دانشگاه آزاد اسلامی، تهران؛ ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Bidhandi, M [Criteria for distinguishing between theological and non-argumentative sciences], ...
  • Rashad, A, [The logic of science classification], Journal of Mind ...
  • Gholami, R, [The meaning, basis and background of the classification ...
  • Mostaghimi, M; [A comparative study of Ibn Sina's theory on ...
  • Javadi Amoli, A, [Rahiq Makhtum) Sealed pure wine(] Vol. ۱, ...
  • ________, [Principles of ethics in the Qur'an], Qom, Esraa Publications; ...
  • Tusi, N, [Nasiri ethics], edited by M .Minavi and A.Heydari, ...
  • Oboudit, A, [Sadra's system of wisdom ۲], Qom, Imam Khomeini ...
  • Motahari, M, [Collection of effects , Vol ۷ ], Tehran, ...
  • Ibn Sina, [Al-esharat va Al-Tanbihat], Qom, Al-Balaghah Publishing;۱۹۹۶. Arabic ...
  • _________, [shefa (elahiyat)], edited by Hassanzadeh Amoli, Qom, Book Garden ...
  • _________, [shefa (mantegh)], corrected by Zayed, Saeed, Qom, Ayatollah Marashi ...
  • _________, [al-mantegh al_mashreghiaan] , Qom, Ayatollah Marashi School Publishing; ۱۹۸۵. ...
  • Tabatabai, M, [talighat bar asfar], Qom, Islamic Encyclopedia Publishing; ۱۹۵۹. ...
  • _________, [Al-Mizan], Vol. ۲۰, Qom, Islamic Publications Office; ۲۰۱۴. Arabic ...
  • _________, [hashiya bar kefayah], Vol. ۱, Qom, Allameh Tabatabai Scientific ...
  • Farabi, M, [Al-Tanbih ala Sabil Al-Saada], Heydarabad, Press Office of ...
  • ___________, [Al-Siyasah Al-Madinah], translated by J. Sajjadi, Tehran, Printing and ...
  • Shirazi, M, [Al-Mazaher Al-elahiyya], correction, research and introduction by M. ...
  • ____________, [al-shavahed Al-Rububiyyah], translated by J. Mosleh, Tehran, Seda va ...
  • ____________, [majmoue rasael: eksir al-arefin], edited by H. Shafieiha, M. ...
  • نمایش کامل مراجع