شناسایی و برنامه ریزی استراتژیک ارتقاء توان روستاهای دارای نقش مرکزیت در راستای توسعه منطقه ای (مطالعه موردی: شهرستان سروآباد استان کردستان)
محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 18، شماره: 60
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 220
فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GDIJ-18-60_005
تاریخ نمایه سازی: 9 خرداد 1400
چکیده مقاله:
محدودیت های خدماتی و سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران از یک سو و از سویی دیگر، رویکرد جدید در برنامهریزی منطقه ای، تحقق توسعه پایدار منطقه ای را نیازمند انجام دو اقدام عمده نموده است؛ در ابتدا اینکه، توسعه ای غیرمتمرکز بر مبنای عدالت فضایی شکل گیرد، در این راستا؛ نیاز به ایجاد یک سلسله مراتب فضایی از ارتباطات متقابل نقاط بر مبنای میزان توانمندی و پایداری آنها بوده و بایستی مراکزی پایدار و توانمند در راستای ایفای نقش مرکزیت و هدایت جریان توسعه به نقاط با توان و میزان پایداری کمتر، ایجاد و مورد حمایت قرارگیرند تا این چنین، یک فضای عملکردی مطلوب شکل گیرد. همچنین؛ بایستی برنامه ای مدون و کارآ مطابق با وضع موجود و آینده مطلوب دست یافتنی، متناسب با توانمندی ها به منظور افزایش توان نقش آفرینی این مراکز در عرصه منطقه ای تدوین گردد. در این راستا نیز، هدف پژوهش حاضر در دو عرصه مذکور بوده بگونه ای که با سنجش میزان پایداری روستاهای شهرستان سروآباد، روستاهای دارای توان در جهت ایفای نقش مرکزیت در نظام سلسله مراتب فضایی- مکانی شهرستان، شناسایی و با تدوین برنامه استراتژیک، جهت و نحوه عملکرد این مراکز در راستای ایفای مطلوب این نقش، مشخص گردید. پژوهش کاربردی حاضر، از حیث روش انجام؛ توصیفی – تحلیلی بوده که جهت گردآوری داده ها از روش اسنادی و پیمایشی، بهرهگرفته است. داده های حاصله از طریق اطلاعات سرشماری ۱۳۹۵ نواحی روستایی شهرستان سروآباد، قضاوت شفاهی گروه دلفی و بازدیدهای میدانی حاصل آمد و تجزیه و تحلیل آنها با بهره گیری از تکنیک تاپسیس، ابزارهای آمار فضایی(شاخص خودهمبستگی موران، لکه های داغ)، مقایسه دودویی و برنامه-ریزی استراتژیک، نشان داد روستاهای بیساران، دزلی، پایگلان، قلعه جی، سلین، درکی، حسین آباد، بلبر و رزاب، پایدارترین روستاها و در واقع مراکز رشد منطقه و استراتژی های تهاجمی مبتنی بر رسوخ در بازار نیز، مطلوبترین استراتژی ها در راستای توسعه منطقه ای شهرستان سروآباد بر مبنای نقش آفرینی این مراکز می باشند.
کلیدواژه ها:
توسعه منطقه ای ، برنامه ریزی استراتژیک ، سلسله مراتب روستایی(مراکز رشد) ، نواحی روستایی شهرستان سروآباد
نویسندگان
سعدی محمدی
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران
جاهده تکیه خواه
- دکتری منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سوران منوچهری
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی- دانشجوی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :