جایگاه ولی فقیه در تطبیق احکام با مقتضیات زمان و مکان

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 244

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JEDE-1-2_004

تاریخ نمایه سازی: 11 خرداد 1400

چکیده مقاله:

مسلمانان همواره بر خاتمیت، ابدی بودن و جهان شمولی احکام شریعت اسلام اتفاق نظر دارند. از طرف دیگر، اصولیون شیعه بر این اعتقاد هستند که احکام الهی بر مبنای مصلحت و مفسده واقعی اعمال و افعال وضع گردیده و هیچ واجبی نیست مگر آنکه مصلحتی در آن نهفته است و هیچ حرامی نیست مگر آنکه مفسده انگیز بوده است. علی رغم چنین اعتقادی، این سوال بنیادین ایجاد می شود که اگر به واسطه تغییر عمده شیوه زندگی، حکمی مصلحت اجرایی خود را از دست دهد یا واجبی موجب ایجاد مفسده گردد، آیا امکان تغییر دائم یا موقت آن توسط ولی فقیه که صاحب امر در جامعه اسلامی است وجود دارد و کدام یک از احکام اسلامی قابلیت تغییر و تطبیق با مقتضیات جامعه مدرن را دارند؟ از همین روی در این پژوهش نقش ولی فقیه در نگاه فقهای امامیه را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده ایم که ولی فقیه به واسطه جایگاه ویژه ای که در جامعه اسلامی دارد می تواند به دو نحو موقت و دائمی احکام امضائی، احکام حکومتی و قضائی، احکام ضرری و همچنین احکام صادر شده به نحو قضیه خارجیه را مطابق با مقتضیات زمان و مکان تغییر دهد بدون آن که این تغییر در مغایرت با جاودانگی و کمال دین اسلام باشد بلکه برعکس نوعی تضمین برای جاودانگی آن است.

نویسندگان

امیر وطنی

فقه و حقوق جزا، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

حسین ناصری مقدم

فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

سودابه رضوانی

حقوق جزا، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، نهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع ...
  • قرآن کریم۱- آشتیانی، میرزا محمد حسن(۱۴۳۰)؛ بحر الفوائد فی شرح ...
  • آخوندخراسانی، محمدکاظم(بی­تا)؛ کفایه الاصول، قم: موسسه آل البیت(علیهم السلام) لاحیاء ...
  • آلوسی، محمد شکری(بی­تا)؛ بلوغ الارب فی معرفه احوال العرب، بیروت: ...
  • آمدی، علی بن محمد(بی تا)؛ الاحکام فی تصول الاحکام، بی­جا: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(۱۴۱۴)؛ لسان العرب، چاپ دوم، بیروت: ...
  • ابن ­ادریس، محمدبن منصور(۱۴۱۰)؛کتاب السرائر، چاپ دوم، موسسه النشر الاسلامی: ...
  • انصاری، مرتضی(۱۴۱۹)؛ فرائد الاصول، چاپ اول، قم: مجمع الفکر الاسلامی ...
  • بحر العلوم، سید محمد مهدی(۱۴۰۳)؛ بلغه الفقیه، مکتبه الصادق: تهران ...
  • حر عاملی، ابو جعفر(۱۳۷۶)؛ الفصول المهمه فی اصول الائمه، قم: ...
  • حسینی، میر عبد الفتاح(۱۴۱۷)؛ العناوین الفقهیه، چاپ دوم، قم: موسسه ...
  • حکیم، سید محمد تقی(۱۹۷۹)؛ اصول العامه للفقه المقارن، چاپ دوم، ...
  • خمینی(امام)، سید روح الله(۱۴۱۰)؛ الرسائل، چاپ اول، قم: اسماعیلیان ...
  • : (۱۴۳۴)؛ ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • : (۱۳۸۹)؛ صحیفه امام، چاپ پنجم، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • : (۱۴۱۰)؛ کتاب البیع، چاپ چهارم، قم: موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان ...
  • : (۱۴۲۷)؛ انوارالهدایه فی التعلیقیه علی الکفایه، چاپ سوم، تهران: ...
  • : (۱۴۱۰)؛ المکاسب المحرمه، چاپ دوم، قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • : (۱۴۰۵)؛ تهذیب الاصول، قم: موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه ...
  • : (۱۴۲۰)؛ معتمد الاصول، چاپ اول، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • خوئی، ابوالقاسم(۱۴۳۰)؛ البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه احیاء آثار ...
  • : (۱۴۲۸)؛ القضاءو الشهادات، چاپ اول، قم: لجنه اداره الحوزه ...
  • خوئی، سید محمد تقی(بی­تا)؛ الشروط و التزامات التبعیه فی العقود، ...
  • راغب اصفهانی، ابوالقاسم(۱۴۱۲))؛ المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار القلم ...
  • سبحانی، جعفر(۱۳۹۴)؛ الایضاحات السنیه للقواعد الفقهیه، قم: موسسه الامام الصادق(علیه ...
  • : (بی­تا)؛ الخاتمیه فی الکتاب و السنه و العقل الصریح، ...
  • : (۱۴۲۹)؛ رسائل فقهیه، چاپ اول، موسسه امام صادق(علیه السلام): ...
  • سیوطی، جلال­الدین(۱۴۰۱)؛ الجامع الصغیر، دارالفکر للطباعه والنشر والتوزیع: بیروت ...
  • شهید اول، محمد بن مکی(۱۴۰۰ه)؛ القواعد و الفوائد، چاپ اول، ...
  • : (بی­تا)؛ دروس الشرعیه فی فقه الامامیه، بی­نا، بی­جا ...
  • شهید ثانی، زین الدین(بی­تا)؛ تمهید القواعد، مکتب الاعلام الاسلامی: بی­جا ...
  • صدر، سید محمد باقر(۱۴۳۰)؛ مباحث الاصول، دار البشیر: قم۳۲- : ...
  • طباطبایی قمی، سید تقی(۱۳۷۱)؛ آراونا فی اصول الفقه، چاپ اول، ...
  • طریحی، فخرالدین(۱۳۶۲)؛ مجمع البحرین، چاپ اول، انتشارات کتابفروشی رضوی: تهران ...
  • طوسی، محمد بن حسن(بی تا)؛ النهایه فی مجردالفقه و الفتوی، ...
  • علامه حلی، ابومنصور(بی­تا)؛ تهذیب الوصول الی علم الاصول، موسسه الامام ...
  • علی، جواد(بی­تا)؛ المفصل فی تاریخ العرب، دار العلم للملایین: بیروت ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی(۱۳۶۷)؛ فقه سیاسی، چاپ اول، انتشارات امیر کبیر: ...
  • فاضل مقداد(۱۴۰۳)؛ نضدالقواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه، چاپ اول، انتشارات ...
  • قمی، میرزا ابوالقاسم(۱۴۳۰ه)؛ القوانین المحکمه فی الاصول، چاپ اول، احیاءالکتب ...
  • قلقشندی، احمد بن علی(بی­تا)؛ صبح الاعشی فی صناعه الانشاء، دار ...
  • کاشف الغطاء، محمدحسین(۱۴۲۲)؛ تحریر المجله، موسسه الامام الصادق علیه السلام: ...
  • کاظمی خراسانی، محمد علی(بی­تا)؛ فوائد الاصول، موسسه النشر الاسلامی: قم ...
  • کرکی، نورالدین(۱۴۱۴)؛ جامع المقاصد فی شرح القواعد، موسسه آل البیت ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب(۱۳۶۳)؛ الکافی، چاپ پنجم، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی(۱۴۰۶)؛ قواعد فقه، چاپ دوازدهم، مرکز نشر علوم ...
  • مروجی، علی(۱۴۲۸)؛ تمهید الوسائل فی شرح الرسائل، مدرسه الامام علی ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۹۰ش)؛ مجموعه آثار، صدرا:تهران ...
  • مظفر، محمد رضا(۱۳۷۰ش)؛ اصول الفقه، چاپ چهارم، مرکز انتشارات دفتر ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۳۸۵)؛ الفتاوی الجدیده، چاپ دوم، مدرسه الامام علی ...
  • : (۱۴۲۵)؛ تعزیر و گستره آن، چاپ اول، مدرسه الامام ...
  • : (۱۴۲۵)؛ انوار الفقاهه(کتاب البیع)،چاپ اول، مدرسه الامام علی بن ...
  • : (۱۳۸۰)؛ بحوث فقهیه هامه، چاپ اول، مدرسه الامام علی ...
  • : (بی­تا)؛ موسوعه الفقه الاسلامی المقارن، بی­تا: قم ...
  • : (۱۴۲۷)؛ دائره المعارف فقه مقارن، چاپ اول، مدرسه الامام ...
  • نجفی، محمد حسن(۱۳۶۲ش)؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ ...
  • نراقی، احمد(۱۴۰۸)؛ عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، چاپ دوم، ...
  • : مستند الشیعه فی احکام الشریعه، موسسه آل البیت علیهم ...
  • یوسفی مقدم، محمد صادق(۱۳۸۷)؛ درآمدی بر اجتهاد از منظر قرآن، ...
  • نمایش کامل مراجع