مدیریت خشکسالی در نواحی روستایی با تاکید بر رویکرد تاب آوری (مورد مطالعه: شهرستان کنگاور)
محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 53، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 382
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-53-2_018
تاریخ نمایه سازی: 17 خرداد 1400
چکیده مقاله:
روند فزایندهای در بروز بلایای طبیعی وجود دارد؛ روندی که در طول زمان افزایش یافته و بلایای مرتبط با تغییر اقلیم از جمله خشکسالی شایعترین آنها بوده است و هنگامی تبدیل به مسئله میشود که اثرهایی در جامعه داشته باشد و این نیز به آسیبپذیری جامعه نسبت به خشکسالی بستگی دارد. بنابراین،آنچه اهمیت دارد نحوهمواجهه با آن است؛یعنی با توجه به اثرهایچشمگیری که دارد، چه اقداماتی برای مقابله با آن انجامگرفته است. به این معنی که اعمال مدیریت در خشکسالی گامی مهم در جهت کاهش میزان خسارت این پدیده و تحت کنترل درآوردن آثار آن است. رویکرد غالب برای مدیریت آن در بیشتر نقاط جهان هنوز انفعالی است؛به این صورت که تمرکز اقدامات پس از وقوع حادثه را شامل میشود. بنابراین، با واردکردن رویکرد تابآوری به فعالیتهای چرخه مدیریت بلایا میتوان به رویکرد جامعی برای مدیریت خشکسالی دست یافت که در آن با بهکارگیری ظرفیتهای روستایی میتوان اثرهای نامطلوب خشکسالی را به حداقل رساند. در این رویکرد بر ظرفیتها، مشارکت، و توانمندسازی و یادگیری جامعه روستایی برای مقابله با بلایا تاکید میشود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به روش کمی انجام شدهاست.نگارندگان در صدد بررسی ارتباط بین سرمایههای اجتماع و تابآوری با میانجیگری متغیرهای مدیریت بلایا در برابر خشکسالیاند. دادههای مورد نیاز در این پژوهش با بهرهگیری از روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شدهاست. جامعه آماری پژوهش شامل ۱۳۰۰۰ نفر از افراد روستایی شهرستان کنگاور است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و به تعداد ۴۹۲ نفر انتخاب شدهاست. پایایی پژوهش با روش آلفای کرونباخ نشاندهنده پایایی۰/۷است که ضریب بهدستآمده قابل اتکاست. بهمنظور بررسی وضعیت سرمایههای اجتماع قبل و بعد از اقدامات انجامشده از آزمون تی زوجی استفاده شد که نشاندهنده معناداربودن تفاوت بود. همچنین، بهمنظور بررسی ارتباط و تاثیر متغیرها معادلات ساختاری بهکار گرفته شد که با استفاده از آزمون تی روابط بین متغیرها معنادار شناخته شد و سرمایههای اجتماع با میانجیگری چرخه مدیریت بلایا ۵۰درصد از تغییرات تابآوری را تبیین میکند؛ به این صورت که سرمایه اجتماعی کمترین و سرمایه فیزیکی بیشترین تاثیر را بر تابآوری داشته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد ملکان
دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
فضیله دادورخانی
استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
علیرضا دربان آستانه
دانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :