روند پژوهی رعایت قواعد و موضوعات فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 294

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRTV-14-1_003

تاریخ نمایه سازی: 19 خرداد 1400

چکیده مقاله:

تبلیغات بازرگانی مستعد درگیر شدن با مسائل حقوقی و مسئولیت آور است. ازجمله زمینه های مسئولیت زا یا ضمان آور، قواعد و موضوعات فقهی هستند که میزان عدم رعایت آنها در تبلیغ، با گمراهی و فریب منجر به خسارت مادی و معنوی به مخاطب تناسب دارد. یافته های تحقیق «کنکاشی در رعایت قواعد فقهی در تبلیغات بازرگانی تلویزیونی» که پیشتر انجام شده بود، نشان می داد از بین دوازده قاعده و موضوع فقهی ضمان آور، دو قاعده تدلیس و نجش بیشترین موارد انحراف را دارا بوده اند. این تحقیق، با رویکرد روندپژوهی، میزان رعایت موضوعات فقهی تدلیس و نجش را با تبلیغات بازرگانی غیرتکراری پخش شده از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۷ (۴۷۶۰ آگهی که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند) را بررسی نموده است. نتایج نشان داد که درمجموع آگهی های پخش شده، ۸/۷ درصد تخلف در متغیر نجش و ۷/۹ درصد تخلف در متغیر تدلیس وجود دارد. این موضوع نشان دهنده وضعیت به نسبت مناسب آگهی های بازرگانی سیما از منظر رعایت این دو موضوع فقهی است. بیشترین انحراف تبلیغات بازرگانی، در متغیر نجش، مقوله های «تمجید غیرقابل اثبات» و در متغیر تدلیس نیز مقوله تدلیس سلبی است. همچنین بیشترین فراوانی رعایت نکردن تدلیس و نجش در تبلیغات موسسه های مالی، بانک ها و بیمه ها بوده است. روند عدم رعایت متغیرهای پژوهش از نظم منطقی (سیر صعودی یا نزولی منظم) برخوردار نبوده و در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۵، بیشترین میزان انحراف در مقایسه با سال های دیگر مشاهده شده است. یافته های تحقیق موید نظریه مسئولیت اجتماعی بوده و مطابق نظریه کاشت بر اهمیت توجه و رعایت متغیرهای مبتنی بر قواعد و موضوعات فقهی نقش بسزایی در انحراف یا تخلف که از اهداف تبلیغ سالم و مفید است، تاکید دارد.

نویسندگان

علیرضا سلیمی

استاد یار گروه فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات(نویسنده مسئول)

مهدی یوسف

دانشجوی دکترای فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات

علیرضا حسینی

استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۰۵ ق). لسان العرب، بیروت: ...
  • تحلیل نشانه شناختی آگهی های بازرگانی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران از منظر سبک زندگی [مقاله ژورنالی]
  • امیرحسینی، امین و محمدرضا برزویی (۱۳۹۵).«عوامل رافع مسئولیت مدنی رسانه ...
  • امین، امیرمهدی (۱۳۸۸). «مفهوم تدلیس و فریب و جایگاه آن ...
  • انصاری، مرتضی (۱۳۹۴ ق). مکاسب، تعلیقات محمد کلانتر، قم: دارالکتاب ...
  • بروجردی، مهدخت و الهه ایرانی پور (۱۳۹۰). «میزان انطباق تبلیغات ...
  • بدیعی، نعیم (۱۳۷۵). تجزیه وتحلیل محتوا نحوه مطالبه ضریب قابلیت ...
  • جاودان اصل، بهرام (۱۳۸۱ ).«بررسی اصول و معیارهای تبلیغات ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۲۰ ق). تحریر الاحکام الشرعیه، قم: ...
  • خویی، ابوالقاسم (۱۴۱۲ ق). مصباح الفقاهه، بیروت: دارالهادی ...
  • سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (۱۳۹۷). نظریه های ارتباطات، ترجمه ...
  • شوشتری، محمدتقی (۱۴۰۶ ق). النجعه فی شرح اللمعه، جلد ۷، ...
  • صحرانورد، ابوذر (۱۳۹۲). مسئولیت مدنی رسانه ها در حقوق موضوعه ...
  • عاملی، زین الدین بن علی، شهید ثانی (۱۴۱۰ ق). الروضه ...
  • عاملی، زین الدین بن علی، شهید ثانی (۱۴۱۳ ق). مسالک ...
  • عاملی، محمد بن مکی، شهید اول (۱۴۱۷ ق). الدروس الشرعیه ...
  • عاملی کرکی، علی بن حسین، محقق ثانی (۱۴۱۴ ق). جامع ...
  • فیض کاشانی، محمد محسن (بی تا). مفاتیح الشرائع، جلد ۳، ...
  • قاضی زاده، علی اکبر (۱۳۸۶). «تبلیغ: صنعتی که باور تولید ...
  • قانع، احمدعلی (۱۳۹۲). «آسیب شناسی فقهی و اخلاقی تبلیغات بازرگانی»، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۳۲۹). اصول کافی، ترجمه جواد مصطفوی، ...
  • محمدزاده علی اکبر (۱۳۹۵). «مسئولیت مدنی رسانه ها از دیدگاه ...
  • معتمدنژاد، کاظم (۱۳۸۶). حقوق حرفه ای روزنامه نگاری، تهران: مرکز ...
  • مرعشی نجفی، سیدشهاب الدین (۱۴۰۶ ق). منهاج المومنین، جلد ۲، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۵ ق). انوار الفقاهه، قم: مدرسه الامام ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۰ ش). القواعد الفقهیه، قم: مدرسه الامام ...
  • مک کوئیل، دنیس (۱۳۸۸). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه ...
  • مهدی زاده، سیدمحمد (۱۳۸۹). نظریه های رسانه اندیشه های رایج ...
  • ویمر، راجر دی؛ دومینیک، جوزف آر (۱۳۸۴). تحقیق در رسانه ...
  • همایون، محمدهادی (۱۳۷۹). «بازنگری تعریف تبلیغات بازرگانی بر اساس ویژگی ...
  • یوسف، مهدی؛ علیرضا سلیمی و سیدعلیرضا حسینی (۱۳۹۸). «کنکاشی در ...
  • یوسفی گلودردی، سحر (۱۳۹۶). مسئولیت مدنی ناشی از تبلیغات دروغ، ...
  • نمایش کامل مراجع