اثرات نانوزئولیت بر برخی ویژگی های نهال صنوبر دورگ تریپلو تحت دوره های آبیاری

سابقه و هدف: صنوبر دورگ اورامریکن تریپلو (triplo P. euramericana) از گونه های مهم زراعت چوب در مناطق شمال کشور محسوب می شود. با توجه به تغییرات اقلیمی و محدودیت آب در کشور، تولید نهال و استقرار آن در برخی از مناطق شرق استان مازندران و گلستان بصورت دیم با مشکل مواجه می شود. هدف از این تحقیق تعیین تحمل به کم آبی صنوبر تریپلو و برای اولین بار با استفاده از نانوزئولیت در بستر نهال های صنوبر در دوره های آبیاری مختلف و دستیابی به راهکار مناسب برای تولید نهال در نهالستان ها و موفقیت در زراعت چوب می باشد. مقصود از این بررسی ارزیابی رشد یک رقم از صنوبر در شرایط کم آبی بود. مواد و روش ها: در تحقیق حاضر، تعداد ۱۸۰ اصله نهال یک اندازه صنوبر تریپلو با اعمال سطوح تیمار نانوزئولیت با مقادیر ۰، ۱۰، ۵۰ گرم در هر کیلو گرم خاک (۰، ۱ و ۵ درصد وزنی) و تحت دوره های مختلف آبیاری (دوره های آبیاری ۳ ، ۶، ۹ و ۱۲ روزه)، حدود سه ماه در فصل رشد در گلخانه تحقیقاتی ایستگاه باغبانی قائمشهر، رشد، زنده مانی و صفات ریختی مورد بررسی قرار گرفتند. از این رو آزمایش به صورت فاکتوریل در سه تکرار و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی(RCBD) در شرایط گلخانه اجرا گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش شدت خشکی، زنده مانی، رشد قطری و ارتفاعی و سایر صفات ریخت شناسی نظیر تعداد برگ، سطح برگ، زیتوده برگ، اندام های هوایی، ویژگی های ریشه و محتوی کلروفیل کل نهال صنوبر به صورت معنی داری کاهش یافتند. با افزودن نانوزئولیت به ویژه غلظت یک درصد (۱۰ گرم در هر کیلوگرم خاک) اغلب صفات فوق نسبت به شاهد افزایش یافتند. طوری که این افزایش در دوره آبیاری ۱۲ روز (شدیدترین تنش) برای رویش ارتفاعی، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه به ترتیب ۵۰، ۵۴، ۱۵۵، ۱۸۸، ۴۰ و ۴۷ درصد بود.نتیجه گیری: در این پژوهش مشخص شد گونه صنوبر اورامریکن تریپلو نسبتا مقاوم به کم آبی است و تیمار نانوزئولیت با غلظت یک درصد برای کاهش اثر دوره های آبیاری طولانی مدت و بهبود رشد نهال این گونه مناسب است. همچنین نهال ها در دوره های آبیاری ۹ و ۱۲ روز بیشتر از ۸۰ درصد زنده مانی داشتند. از این رو ایجاد فاصله در دوره آبیاری برای تولید نهال این دورگه صنوبر در نهالستان و جهت استقرار در عرصه مناسب به نظر می رسد. علاوه بر این توصیه می شود برای استقرار اولیه نهال صنوبر دورگه تریپلو با اهداف کاهش اثر تنش ناشی از دوره های آبیاری طولانی مدت از نانوزئولیت یک درصد استفاده شود.