واکاوی فقهی و حقوقی قصاص از منظر شرط تکافو در دین

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 308

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIGH-8-16_012

تاریخ نمایه سازی: 23 خرداد 1400

چکیده مقاله:

در نظام حقوقی اسلام، «قصاص» حکم اولیه برای جنایات عمدی علیه اشخاص است و در صورت وجود شرایط ویژه­ای، قصاص علیه جانی ثابت می­گردد. یکی از شرایط ثبوت حکم قصاص، «تکافو و برابری» میان مجنی­علیه و جانی در یک سری از جنبه­ها است که مهم­ترین آن، «تکافو در دین» می­باشد. در صورتی­که دین قاتل اشرف از دین مقتول باشد، قصاص علیه قاتل ثابت نشده و حکم به پرداخت دیه می­گردد. این حکم دارای فروع است که در این نوشتار مورد بررسی قرار می­گیرد. سابقه این موضوع در نظام حقوقی ایران به پس از انقلاب بازمی گردد. در قوانین کیفری، این موضوع به طور محدود مورد اشاره واقع شد اما احکام برخی حالات و مسائل آن بیان نگردید. در قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ نیز در مواد (۳۰۱) و (۳۱۰) احکامی صادر گردید و برخی اشکالات تا حدودی برطرف شد اما همچنان اجمال در برخی موضوعات وجود دارد که می­توان با استفاده از نظرات فقها، خلاهای قانونی را برطرف نمود.

نویسندگان

سید علیرضا میرکمالی

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

امیرحسین خسروآبادی

دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمنهج البلاغهابن ادریس حلی، محمد بن منصور (۱۴۱۰ق). السرائر ...
  • ابن زهره حلبی، حمزه بن علی (۱۴۱۷ق). غنیه النزوع الی ...
  • ابن فارس، احمد (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام ...
  • ابوالصلاح حلبی، تقی الدین (۱۴۰۳ق). الکافی فی الفقه. اصفهان: کتابخانه ...
  • اسدی حلی، احمد بن محمد (۱۴۰۷ق). المهذب البارع فی شرح ...
  • انصاری، زکریا بن محمد؛ سنیکی، زین الدین (۲۰۰م). اسنی المطالب ...
  • بهجت، محمدتقی (۱۴۲۶ق). جامع المسائل. قم: دفتر حفظ و نشر ...
  • تبریزی، جواد (۱۴۲۶ق). تنقیح مبانی الاحکام- کتاب القصاص. قم: دار ...
  • جزیری، عبدالرحمن؛ غروی، سید محمد؛ و مازح، یاسر (۱۴۱۹ق). الفقه ...
  • حاج علی، فریبا؛ و محمدی ارانی، اکرم (۱۳۹۳). بررسی تطبیقی ...
  • حر­عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). تفصیل وسائل­الشیعه الی تحصیل مسائل­الشریعه. ...
  • حسینی شیرازی، سید محمد (۱۴۰۰ق). الفقه کتاب القصاص بحوث فقهیه ...
  • خمینی، سید روح­الله (بی­تا). تحریر­الوسیله. قم: موسسه مطبوعات دار العلم ...
  • خوانساری، سید احمد (۱۴۰۵ق). جامع المدارک فی شرح المختصر النافع. ...
  • خویی، سید ابوالقاسم (۱۴۲۲ق). مبانی تکمله المنهاج. قم: موسسه احیاء ...
  • سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز (۱۴۰۴ق). المراسم العلویه والاحکام النبویه ...
  • سید مرتضی، علی بن حسین (۱۴۱۵ق). الانتصار فی انفرادات الامامیه. ...
  • شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۰ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه ...
  • شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۴ق). غایه المراد فی شرح ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۴۱۰ق). الروضه البهیه فی ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه (۱۴۱۵ق). المقنع. قم: موسسه ...
  • طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق). مختلف الشیعه فی احکام ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی (۱۳۷۸). فقه سیاسی. تهران: امیر کبیر ...
  • فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۲۱ق). تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ق). کشف اللثام والابهام عن ...
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن (۱۳۷۸ق). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات ...
  • قشقاوی، هادی (۱۳۷۹). آیین دادرسی اسلامی در مورد غیرمسلمانان از ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن (۱۴۰۸ق). شرایع الاسلام فی مسائل ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی (۱۳۹۶). فقه استدلالی جزایی تطبیقی. تهران: مرکز ...
  • مدنی کاشانی، رضا (۱۴۱۰ق). کتاب القصاص للفقها و الخواص. قم: ...
  • مرعشی نجفی، سید شهاب الدین (۱۴۱۵ق). القصاص علی ضوء القرآن ...
  • مزروعی، رسول (۱۳۹۴). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲- ...
  • مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق). المقنعه. قم: کنگره جهانی هزاره ...
  • موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (۱۴۲۷ق). فقه الحدود و التعزیرات. قم: ...
  • موسوی همدانی، سید محمدباقر (۱۳۷۴). ترجمه تفسیر المیزان. قم: دفتر ...
  • میرمحمدصادقی، حسین (۱۳۹۳). حقوق کیفری اختصاصی جرایم علیه اشخاص. تهران: ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع