تحلیل تطبیقی سطح توسعه یافتگی سکونتگاههای شهری با تآکید بر شاخص بهداشتی و درمانی (مطالعه موردی: شهرستان های استان آذربایجان غربی)

امروزه به دلیل افزایش جمعیت، گسترش روزافزون شهرنشینی و افزایش سطح پیچیدگی نیازهای بشری، ضروری است توزیع امکانات شهری جهت بهره­مندی شهروندان از نیازهای اقتصادی، اجتماعی، زیست­محیطی و... بصورت عادلانه و هماهنگ صورت گیرد تا شرایط متناسب و متعادل برای زندگی سالم همه افراد جامعه فراهم گردد. توسعه پایدار شهری، برقراری حالت توازن، تعادل و یکپارچگی در میان پراکنش جمعیت و توزیع خدمات و تسهیلات شهری در ابعاد مختلف توسعه است که هدف اصلی آن تامین رفاه و آسایش و ارتقاء و بهبود سطح کمی و کیفی زندگی انسان است. عدم تعادل در ساختار فضایی-کالبدی مناطق یکی از رویدادهای اساسی کشورهای در حال توسعه محسوب می­گردد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی و با بهره­گیری از تکنیک­های توسعه­یافتگی موریس (Morris) و شاخص ترکیبی توسعه انسانی (HDI)، سعی در سنجش سطح توسعه­یافتگی شهرستان­های استان آذربایجان­غربی بر اساس میزان برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی (تعداد ۱۷ متغیر) و ارائه پیشنهاداتی جهت کاهش نابرابری­ها و شکاف­های موجود در منطقه می­باشد. شیوه گردآوری اطلاعات از مطالعات اسنادی-کتابخانه­ای و با استفاده از داده­های سالنامه آماری و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان­غربی در سال ۱۳۹۶ و سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ اتخاذ گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان­دهنده عدم تجانس و ناهماهنگی در سطح توسعه­یافتگی و نحوه توزیع متعادل امکانات و تسهیلات بهداشتی و درمانی بر اساس فاکتور جمعیت در برخی از شهرستان­ها می­باشد. یافته­های پژوهش بیانگر این است که  شهرستان ارومیه در میان سایر شهرستان­ها بالاترین سطح توسعه­یافتگی را به خود اختصاص داده است. همچنین شهرستان­های خوی، میاندوآب، مهاباد، بوکان، سلماس، سردشت و نقده در رده­های بعدی توسعه قرار دارند. شهرستان چایپاره نیز در پایین­ترین سطح توسعه استان جای گرفته است. در نهایت جهت افزایش سطح تعادل و حذف نابرابری­های توسعه­یافتگی به ارائه پیشنهاداتی پرداخته می­شود.