بررسی وضعیت و سیر تحول تولید و تجارت فرش در آذربایجان در دوره قاجار

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 285

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-31-49_006

تاریخ نمایه سازی: 2 تیر 1400

چکیده مقاله:

فرش­بافی در آذربایجان از قدمت دیرینه­ای برخوردار است. در دوره قاجار با انتخاب تبریز به عنوان مقر ولیعهد و مرکز مبادلات با روسیه و کشورهای غربی، آذربایجان به یکی از آبادترین مناطق کشور تبدیل شد. در این دوره صنعت فرش آذربایجان متاثر از موقعیت ممتاز اقتصادی و تجاری مذکور و به تبع آن ویژگی­های طبیعی و اقلیمی مناسب آن منطقه، از رونق خوبی برخوردار شد. گفتنی است نه تنها تولید این کالا پیشرفت قابل ملاحظه­ای کرد، بلکه تجارت آن نیز گسترش یافته و این ایالت سهم عمده­ای از تولید و صادرات فرش کشور را به خود اختصاص داد. نگارنده این پژوهش در نظر دارد با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از اسناد آرشیوی و منابع کتابخانه­ای، به بررسی مسئله اصلی تحقیق یعنی وضعیت و سیر تحول تولید و تجارت فرش در آذربایجان در دوره قاجار بپردازد. براساس یافته­های پژوهش، در نیمه اول قرن نوزده میلادی فرش­بافی در آذربایجان عموما حرفه­ای روستایی بوده که توسط روستاییان، ایلات و معدود بافنده های شهری در کارگاه­های خانگی به صورت محدود تولید می­شد و به عنوان یک کالای تجاری داخلی مطرح بوده است. البته از نیمه دوم این قرن با سرمایه­گذاری تجار تبریز و شرکت خارجی در صنعت فرش آن منطقه و به کار افتادن کارگا­ه­های بزرگ قالی­بافی و سازماندهی نسبی تولید و تجارت، نه تنها حجم تولید فرش افزایش قابل ملاحظه­ای یافت، بلکه ارزش صادرات و تجارت آن نیز رونق قابل توجهی پیدا کرد. فرش آذربایجان در اواخر دوره قاجار علاوه بر کشورهای هم جوار چون روسیه و ترکیه، در مقیاس بالا به بازارهای اروپا و آمریکا نیز صادر می­شد.

نویسندگان

مصطفی ملایی

دکترای تخصصی ایران شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذالف. کتاب ها. ...
  • آقاسی، مهدی (۱۳۵۰)، تاریخ خوی،تبریز: موسسه تاریخ و فرهنگ ایران.. ...
  • اشرف، احمد (۱۳۵۹)، موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران، ...
  • ادواردز، سیسیل (۱۳۶۸)، قالی ایران، ترجمه مهین­دخت صبا، تهران: فرهنگ ...
  • اوبن، اوژن (۱۳۶۲)، ایران امروز (۱۹۰۶-۱۹۰۷م.)، ترجمه علی اصغر سعیدی، ...
  • اورسل، ارنست (۱۳۸۲)، سفرنامه قفقاز و ایران، ترجمه علی­اصغر سعیدی، ...
  • ایوانف، میخاییل سرگه­یویچ (۱۳۵۶)، تاریخ نوین ایران، ترجمه هوشنگ تیزابی ...
  • پاولویچ، م. و. س. ایرانسکی (۱۳۵۷)،انقلاب مشروطیت ایران و ریشه­های ...
  • پولاک، یاکوب ادوارد (۱۳۶۸)، ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاووس جهانداری، ...
  • توفیق، فیروز و عباس خاقانی (۱۳۴۸)، بررسی صنعت فرش در ...
  • حاج ­سیاح (۱۳۵۶)، خاطرات، به کوشش حمید سیاح، تهران: امیرکبیر.. ...
  • دالمانی، هانری رنه (۱۳۳۵)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ...
  • زینویف، ایوان الکسیویچ (۱۳۶۲)، انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه ابوالقاسم اعتصامی، ...
  • سیف، احمد (۱۳۷۳)، اقتصاد ایران در قرن نوزدهم، تهران: نشر ...
  • شاکری، خسرو (۱۳۸۴)، پیشینه­های اقتصادی اجتماعی جنبش مشروطیت و انکشاف ...
  • فراهانی، حسن و هدایت­الله بهبودی (۱۳۸۵)، روزشمار تاریخ معاصر ایران، ...
  • فلور، ویلم (۱۳۹۳)، صنایع کهن (۱۸۰۰-۱۹۲۵)، ترجمه علیرضا بهارلو، تهران: ...
  • فیودورکوف، بارون [بی­تا]، سفرنامه بارون فیودورکوف، ترجمه اسکندر ذبیحیان، تهران: ...
  • عیسوی، چارلز (۱۳۶۲)، تاریخ اقتصادی ایران عصر قاجار (۱۲۱۵-۱۳۲۲ق)، ترجمه ...
  • کرزن، ج. ن. (۱۳۸۷)، ایران و قضیه ایران، ترجمه غلامعلی ...
  • کسروی، احمد (۱۳۲۳)، زندگانی من، تهران: چاپاک.. ...
  • لیتن، ویلهلم (۱۳۶۸)، خاطرات لیتن، سرکنسول آلمان در تبریز در ...
  • مجد، محمدقلی (۱۳۹۰)، انگلیس و اشغال ایران در جنگ جهانی ...
  • ناهیدی آذر، عبدالحسین (۱۳۸۹)، تجار و دهقانان در عصر مشروطه، ...
  • یزدانی، سهراب (۱۳۸۹)، مجاهدان مشروطه، تهران: نشر نی.. ...
  • یوسفی­نیا، راضیه (۱۳۸۸)، اسناد تجاری ادوار اول تا پنجم مجلس ...
  • ب. اسناد و نشریات. ...
  • اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، سند ...
  • ............................................................................................................، سند شماره ۱۱/۱۳/۱۳۲۴ق.. ...
  • ............................................................................................................، سند شماره ۱۳/۵۴/۱۳۲۶ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۳۷/۱۱/۱۳۲۹ق.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۳۹/۱۱/۱۳۲۹ق.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۲۶/۵۴/۱۳۲۹ق.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۵۹/۶۶/۱۳۳۳ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۱۸/۴۴/۱۳۳۳ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۲۱/۵۵/۱۳۳۶ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۲۵/۳۱/۱۳۳۷ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۱۵/۱۵/۱۳۳۸ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۷/۴۴/۱۳۳۸ق.. ...
  • ...........................................................................................................، سند شماره ۵/۵۹/۱۳۳۹ق.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۱۱/۵۶/۱۳۳۹ق.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۱۳/۵۷/۱۳۰۲ش.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۱۶/۵۷/۱۳۰۳ش.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۸۴/۳۳/۱۳۰۴ش.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۹/۳۶/۱۳۰۴ش.. ...
  • ..........................................................................................................، سند شماره ۵۶/۳۸/۱۳۰۴ش.. ...
  • سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما)، شناسه سند: ۶۷۶/۲۴۰.. ...
  • ..............................................................................، شناسه سند: ۶۴۴۶/۲۹۳.. ...
  • ..............................................................................، شناسه سند: ۵۵۰۷/۲۹۳.. ...
  • ...............................................................................، شناسه سند: ۴۷۴۸۲/۲۴۰.. ...
  • ................................................................................، شناسه سند: ۱۴۹۴/۲۴۰.. ...
  • ...............................................................................، شناسه سند: ۱۶۴۵/۲۴۰.. ...
  • ...............................................................................، شناسه سند: ۶۱۱۴۰/۲۴۰.. ...
  • ...............................................................................، شناسه سند: ۶۳۸۶/۲۴۰.. ...
  • روزنامه اقدام (یکشنبه ۱۱ رجب ۱۳۴۵ق)، شماره ۱۵۳، ص۳.. ...
  • ........................ (چهارشنبه ۲۰ شعبان ۱۳۴۵ق)، شماره ۱۷۶، ص۲.. ...
  • روزنامه ستاره ایران (یکشنبه ۱۵ محرم ۱۳۴۰ق)، شماره ۴۶، ص۲.. ...
  • مجله فلاحت و تجارت (شنبه ۱ آذر ۱۲۹۷ش)، شماره ۹، ...
  • منابع لاتین. ...
  • Encyclopaedia Iranica (۱۹۹۰), “History and art of Carpet weaving in ...
  • List of sources with English handwritin.. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۰AH./۹/۱۶. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۴ AH./۱۳/۱۱. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۶ AH./۵۴/۱۳. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۹ AH./۱۱/۳۷. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۹ AH./۱۱/۳۹. ...
  • STADOKH: ۱۳۲۹ AH./۵۴/۲۶. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۳ AH./۶۶/۵۹. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۳ AH./۴۴/۱۸. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۶ AH./۵۵/۲۱. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۷ AH./۳۱/۲۵. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۸ AH./۱۵/۱۵. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۸ AH./۴۴/۷. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۹ AH./۵۹/۵. ...
  • STADOKH: ۱۳۳۹ AH./۵۶/۱۱. ...
  • STADOKH: ۱۳۰۲ Š./۵۷/۱۳. ...
  • STADOKH: ۱۳۰۲ Š./۳۳/۸۴. ...
  • STADOKH: ۱۳۰۴ Š. ۳۶/۹. ...
  • STADOKH: ۱۳۰۴ Š. ۱۳۰۴/۳۸/۵۶. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/۶۷۶. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۹۳/۶۴۴۶. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۹۳/۵۵۰۷. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/۴۷۴۸۲. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/ ۱۴۹۴. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/ ۱۶۴۵. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/ ۶۱۱۴۰. ...
  • SAKMA: Document ID, ۲۴۰/۶۳۸۶Persian Sources. ...
  • Ašraf, Aḥmad (۱۳۵۹ Š.), Mavāne’ Tārīḵī-e Rošd-e Sarmāyedārī dar Īrān, ...
  • Āqāsī, Mehdī (۱۳۵۰ Š.), Tārīḵ-e ḵoy, Tabriz: Moasisa-ye Tārīḵ va ...
  • Farāhānī, Ḥasan; Hedāyat Behbūdī (۱۳۸۵ Š.), Rūzšomār Tārīḵ-e Mo‘āṣir-e Īrān, ...
  • Ḥāĵ Sayyāḥ (۱۳۵۶ Š.), ḵāṭirāt, edited by Ḥamīd Sayyāḥ, Tehran: ...
  • Kasravī, Aḥmad (۱۳۲۳ Š.), Zendegāni-e Man, Tehran: Čāpāk. [In Persian]. ...
  • Nāhīdī, Āẕar (۱۳۸۹ Š.), Toĵār va Dehqānān dar ‘Aṣr-e Mašrūṭa, ...
  • Sayf, Aḥmad (۱۳۷۳ Š.), Eqtiṣād-e Īrān dar Qarn-e Nūzdahom, Tehran: ...
  • Šākerī, ḵosro (۱۳۸۴ Š.), Pīšinahā-ye Eqtiṣādī Eĵtemā‘ī-e Ĵonbeš-e Mašrūṭīāt va ...
  • Towfīq, Fīrūz; Abbās ḵāqānī (۱۳۴۸ Š.), Barrasī Ṣan‘at-e Farš dar ...
  • Yazdānī, Sohrāb (۱۳۸۹ Š.), Moĵāhidān-e Mašrūṭa, Tehran: Ney. [In Persian]. ...
  • Yusefīnīā, Rāżīya (۱۳۸۸ Š.), Asnād-e Teĵārī-e Advār-e Avval tā Panĵom-e ...
  • ‘Allemagne, Henry Rene d (۱۹۱۱), Du Khorassan au pays des ...
  • Aubin Eugene (۲۰۱۸), La Perse d’Aujourd’hui Iran; Mésopotamie avec une ...
  • Curzon, George Nathaniel (۱۸۹۲), Persia and the Persian Question, London: ...
  • Edwards, A. Cicil (۱۹۷۵), The Persian Carpet, Duckbaks.. ...
  • Floor, Willem M. (۲۰۰۳), Traditional Crafts in Qajar Iran (۱۸۰۰-۱۹۲۵), ...
  • Issavi, Charles Phillip (۱۹۷۱), The Economic History if Iran, ۱۸۰۰-۱۹۱۴, ...
  • Ivanov, Mikhail Sergeevich (۱۹۶۵), Новейшая история Ирана (Noveĭshai︠a︡ istorii︠a︡ Irana), ...
  • Korf, Baron Fedor Fedorovich (۱۸۳۸), Vospominaniia o Persii (۱۸۳۴-۱۸۳۵), St. ...
  • Litten, Wilhelm (۱۹۲۵), Persisch Flitterwochen, Berlin: Georg Stilke.. ...
  • Majd, Mohammad Gholi (۲۰۰۳), Persian in World War I and ...
  • Orsolle, Ernest (۲۰۱۸), La Caucse et la Perse, Wentworth Press.. ...
  • Pavlovich, M.; S. (۱۹۲۵), Iranskii, Persiia v bor'be za nezavisimost', ...
  • Polak, Jakob Eduard (۲۰۰۴), Persien, Das Land und seine Bewohner: ...
  • ‎ Savory, Roger (۱۹۹۰), “CARPETS i. Introductory survey,” Encyclopædia Iranica, IV/۸, pp. ...
  • Zinovev, Ivan Aleksyeevich (n. d.), ЭпическіясказаніяИрана. Разсужденіе, etc ...
  • Newspapers. ...
  • Rūznāme-ye Eqdām (۱۱ Rajab ۱۳۴۵ AH.), No. ۱۵۳, p. ۳.. ...
  • Rūznāme-ye Eqdām (۳۰ Ša‘bān ۱۳۴۵ Š.), No. ۱۷۶, p. ۲.. ...
  • Rūznāme-ye Setāreh Īrān, ۱۵ Moḥarram ۱۳۴۰), No. ۴۶, p. ۲.. ...
  • Maĵala-ye Filāḥat va Tiĵārat (۱ Āẕar ۱۲۹۷ Š.), No. ۹, ...
  • نمایش کامل مراجع