ارزیابی خطر در تحلیل سوانح برخورد وسایل نقلیه ریلی و جاده ای با رویکرد الگوریتم بیزی ترتیبی

ایمنی به همراه راحتی و صرفه اقتصادی، چهره ای بلامنازع به حمل و نقل ریلی در مقایسه با سایر شیوه های حمل و نقل بخشیده است. استفاده از شیوه های به روز در تحلیل ایمن بودن یک سامانه، علاوه بر اطمینان در دقت محاسبات، درک بهتر و به تبع آن تصمیم گیری منطقی تری در جهت رفع نواقص به دست میدهد. نخستین مرحله در تحلیل ایمن بودن یک سامانه، شناخت و دسته بندی انواع خطراتمیباشد. از آنجا که در وقوع یک حادثه، نه یک خطر که زنجیرهای از خطرات دخیل می باشند، با استفاده از رویکرد شبکه بیزی، ضمن لحاظ نمودن تجربیات متخصصان، امکان تحلیل توام خطرات و سهم هر کدام در رخداد برخورد وسایل نقلیه ریلی و جادهای فراهم می گردد. لازم به توجه است که علیرغم اینکه استفاده از تجهیزات کنترل الکترونیکی و غیرهم سطح نمودن تقاطعات در کاهش تواتر رخداد سوانح برخورد موثر بوده است اما داشتن تحلیل کمی دقیق از اثرات این دست اقدامات اصلاحی و سهم و نقش سایر عوامل دخیل در حادثه، به کاهش ریسک و در نتیجه افزایش ایمنی سامانه منتج می گردد. روش پژوهش حاضر که با ترکیب نظرات خبرگان ریلی، آمار سوانح ده سال اخیر و استفاده از الگوریتم شبکه بیزی با لحاظ نمودن ترتیب متغیرها در ترسیم مدلی از زنجیره علل و عوامل موثر بوده است بیانگر به ترتیب سهم بیشتر عوامل انسانی و سپس شرایط محیطی در رخداد حادثه برخورد بوده است. ضمن تحلیل سوابق ده ساله از حوادث برخورد و دسته بندی عوامل در سه دسته عوامل محیطی، عوامل انسانی و عوامل مربوط به ناوگان، مدل نهایی خطرات به صورت شبکه ای از خطرات به همراه جدول احتمالات شرطی هر متغیر ارائه شده است.