بررسی مفهوم کارآفرینی در آموزش عالی کشور: مروری نظام مند بر مقالات پژوهشی آموزش کارآفرینی با رویکرد تحلیل مضمونی
محل انتشار: فصلنامه فناوری آموزش، دوره: 15، شماره: 3
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 415
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JEIT-15-3_011
تاریخ نمایه سازی: 20 تیر 1400
چکیده مقاله:
پیشینه و اهداف: مقاله حاضر باهدف تحلیل کلمات و واحدهای معنایی استفاده شده برای تعریف کارآفرینی و توصیف کارآفرین در مقالات پژوهشی آموزش کارآفرینی در موسسات آموزش عالی انجام شده است. روش ها:مطالعه حاضر به لحاظ ماهیت، سنتز پژوهشی (مروری نظاممند بر متون)، ولی به لحاظ روشهای تجزیه وتحلیل، جزو پژوهشهای تحلیلی-ترکیبی است. برای این منظور از فنون تحلیل مضمون و تحلیل متن استفاده گردید. تمام مقالات نمایه شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام که موضوع آن ها «آموزش کارآفرینی» در آموزش عالی بودند به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. با راهبرد جستجوی برگزیده، تعداد ۱۳۷ مقاله بازیابی شد که بعد از ملاحظه معیارهای مطالعه از قبیل داشتن داوری همتا و بحث شدن آموزش کارآفرینی در دانشگاه، ۹۲ مقاله برای تحلیل باقی ماندند. در این فرآیند با استفاده از نرمافزارهای تکستاستات-۲، ماکسکیودا-۱۰ و اکسل، جملاتی که به تعریف کارآفرینی یا توصیف فرد کارآفرین پرداخته بودند، تحلیل شدند. یافتهها:یافتههای مقاله در سطح اول تحلیل، یعنی تحلیل «واژگان»، نشان داد که در متون پژوهشی در ایران، ده توصیف اول (به عبارتی ده واژه اول) که برای تعریف کارآفرینی یا توصیف کارآفرین بیشتر مورداستفاده قرارگرفته اند به ترتیب عبارتند: نوآوری (فراوانی ۱۵۶ و ۸/۸ درصد)، منبع (فراوانی ۱۰۰ و ۷/۵ درصد)، کار/ فعالیت (فراوانی ۷۵ و ۲/۴ درصد)، فرآیند (فراوانی ۵۴ و ۱/۳ درصد)، کسبوکار (فراوانی ۴۳ و ۴/۲ درصد)، خطرپذیری/ ریسکپذیری (فراوانی ۴۳ و ۴/۲ درصد)، اقتصاد (فراوانی ۴۱ و ۳/۲ درصد)، خلق/ ایجاد (فراوانی ۴۱ و ۳/۲ درصد)، فرصت (فراوانی ۳۸ و ۲/۲ درصد). یافتههای سطح دوم تحلیل، یعنی تحلیل واحدهای معنایی، نشان داد که بیشترین واحد معنایی در سطح تحلیل مقولههای اصلی مربوط به توصیف «ویژگیهای فرد کارآفرین» است. در بین تمام زیر مقوله های تحلیل واحدهای معنایی، ده واحد معنایی که بیشتر از بقیه به آن ها پرداخته شده است به ترتیب عبارت است از: واحد معنایی «مخاطره پذیری یا ریسکپذیری» با ۳۳ واحد معنایی در اولویت اول قرار دارد. در اولویت دوم واحد معنایی «فرصتطلب» بودن فرد کارآفرین با ۲۲ واحد معنایی و «نوآوری» با ۱۶ واحد معنایی در اولویت سوم قرار داشتند. اولویتهای بعدی به ترتیب عبارتند از: «ایجاد کسب وکار (جدید)» با تعداد ۱۶ واحد معنایی،«عرضه محصول جدید به بازار» با تعداد ۱۳ واحد معنایی، «خلاقیت» فرد کارآفرین با ۱۳ واحد معنایی، «توانایی بسیج منابع» با ۱۲ واحد معنایی،«اعتمادبه نفس» با ۱۲ واحد معنایی؛ «بهبود وضعیت اقتصادی» با ۱۱ واحد معنایی و «عرضه خدمتی جدید» با تعداد ۸ واحد معنایی. مقایسه دو سطح تحلیل نشان داد که در ده مولفه اول هر دو سطح تحلیل، همپوشانی زیادی وجود دارد؛ ولی با مقایسه ترتیب اولویتبندی مولفه ها، میتوان دریافت که محققان در ایران، کارآفرینی را بیشتر تحت سیطره افراد «مخاطره پذیر/ ریسکپذیر» و «فرصتطلب» میدانند و ویژگی «نوآوری» آن ها در مرتبه سوم اولویت قرار دارد. درحالی که در تعریف و توصیف کارآفرینی و زیر موضوعات آن، واژه «نوآوری» بیشترین کاربرد را داشته است. نتیجهگیری: نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که: اولا، هم در سطح واحدهایی معنایی و هم در سطح واژگان مورداستفاده، متخصصان آموزش کارآفرینی در دانشگاههای ایران، همسو با متخصصان امر، آن را محرک نوآوری و منتهی به خلق کسبوکار و ایجاد اشتغال میدانند. دوم اینکه، چون در هر دو سطح تحلیل، یافتهها حاکی از توجه بیشتر به ویژگیهای فرد کارآفرین است؛ لذا شاید بتوان نتیجه گرفت که متخصصان آموزش کارآفرینی در دانشگاههای ایران، کارآفرین شدن را یک ویژگی فردی میدانند؛ از همین رو است که به نوعی بر ویژگیهای افراد کارآفرین تاکید و توجه وجود دارد. سوم و شاید مهم ترین نتیجه اینکه، علیرغم گستره و تنوع مفاهیمی که در متون آموزش کارآفرینی در ایران به آن توجه شده است، شاید سرفصل برنامههای درسی مصوب و موردقبول همگان برای آموزش کارآفرینی به دانشجویان وجود نداشته باشد؛ و در هر یک از دورههای انجام شده، بعدی خاص آموزش داده شود و بسیاری از موضوعات دیگر مورد غفلت قرار بگیرد یا زمان لازم برای پرداختن به آن ها فراهم نشود. گردآوری جامع ومانع منابع موردنظر هدف تحقیق و نیز استخراج جملات از متن اصلی مقالات برگزیده شده برای تحلیل، محدودیتهای اصلی تحقیق حاضر بودند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پروانه تقی نژاد
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
عزت الله نادری
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مریم سیف نراقی
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :