معرفی باغ حیدرآباد مود بر اساس مطالعات پیمایشی، مصور و مکتوب

علت های وجودی باغ های ایرانی با توجه به ارتباط بین علت های مادی و فاعلی، همگی در راستای تامین آسایش ولذتجویی انسان بوده است و در این راه از علت صوری هندسی و منظم بهره گیری شده است، بنابراین می توان گفت کهغایت اولیه ساخت باغ ایرانی لذت جویی بوده است اما این غایت با گذشت زمان با غایت معنایی ترکیب شده و غایت نهاییبه صورت یک بهشت مقدس نمود یافته است. اقلیم کویری در کنار میل به محرمانگی و اصل عدم مشرف بودن تواما باحفظ امنیت باعث ایجاد فضاهای درونگرا و اندرونی شده است باغ های این منطقه با اقلیم کویری در خدمت حاکمان وخوانین برای حکمرانی توام با زندگی بوده است. منطقه کوهپایه ای شرق بیرجند تا مود با توجه به حکومت خاندان امیریه واستقرار آنها از امیرآباد گرفته تا اکبریه، رحیم آباد، بهلگرد، شوکت آباد، نوفرست، مود و ارتباطات سببی و نصبی خاندانمذکور تا دره هریوند باغ هایی را ایجاد کرده است. باغ حیدرآباد یکی از باغ های مذکور است. روشهای گردآوری اطلاعاتبه روش کتابخانه ای، پیمایشی، مصاحبه با مطلعان و استفاده از اسناد مکتوب و مصور می باشد. یافته ها نشان می دهد این باغدر حال حاضر تقریبا از بین رفته، قنات آن خشکیده، اعیان فرسوده و جرزهای باقیمانده توان نیارش گنبدها را از کف داده،اما هیبت آن هنوز در ذهن بیننده رسوخ کرده و نجوای دوران اقتدار آن انسان را به وجد می آورد مصالح آن اغلب از آجر وخشت است جهت قرارگیری سایت جنوب شرق به شمال غرب است این باغ در فاصله ۳۰ کیلومتری بیرجند و در فاصلهیک کیلومتری مود قرار دارد از نتیجه گیری مطالعات انجام شده اینطور مشخص می شود که باغ حیدرآباد مود متعلق بهخاندان امیریه و در حال حاضر نه سهم آن ملکی و سه سهم آن وقفی می باشد اما چون قنات آن خشکیده باغ نیز به تبع آناز نفس افتاده است. ریتم در قوس های مازهای و تیزه دار برقرار و پلان باغ متقارن می باشد سبک معماری آن ایرانی اسلامیو حدود ساخت آن به دوران قاجار بر می گردد از شاخصه های این باغ حضور آب، وجود فضای سبز با کاربری مثمر، شاه نشیندر کنار استخر، وجود درختان پسته، عناب؛ کاج و بنه می باشد. جهت باغ برخلاف دیگر باغ های تاریخی بیرجندی شمالیجنوبی نمی باشد.