تنوع زیستی تالاب گاو خونی

این مقاله در برگیرنده کلیاتی پیرامون تالاب گاوخونی وتنوع زیستی موجود در آن اعم از گیاهی و جانوری می باشد . از مجموع بیش از 200 تالاب موجود در کشور، 19 تالاب آن جزء تالاب های مهم بین المللی است که تالاب گاوخونی یکی از آنها به شمار می آید . با توجه به اینکه پذیرش هر تالاب در لیست کنوانسیون بین المللی رامسر بر اساس ملاکهای مشخص و ارزشهای بالای زیست محیطی صورت می گیرد، ثبت نام گاوخونی در کنار تالاب های مهم جهان خود دلیل آشکاری بر اهمیت و نقش همه جانبه این بوم سازگان آبی است. تالاب محیطی است که آب عامل اصلی تشکیل دهنده محیط زیست جانوری و گیاهی آن باشد . متداولترین تعریف تالاب، تعریفی است که کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب ها به شرح زیر عنوان نموده است : مناطقی پوشیده از مرداب، باتلاق ، لجن زار یا آبگیرهای طبیعی و مصنوعی اعم از دایمی یا موقت که در آن آب های شور یا شیرین بصورت راکد یا جاری یافت می شود، از جمله شامل آبگیرهای دریایی که عمق آنها در پایین ترین حد جزر از شش متر تجاوز نکند. تالابها به اندازه هر عضو دیگر طبیعت، در سلامت و حفظ تعادل کره زمین نقش حیاتی دارند . آنها همچنین جزو زیباترین نقاط زمین اند و نسل اندر نسل الهام بخش نقاشان، مسافران، شعرا و عکاسان بوده اند. تنوع زیستی در تالاب ها غنی تر از زمین های مجاور می باشد .تالابها مانند باغ وحش های طبیعی می باشند که جانوران با میل و رغبت به آنها روی می آورند و درآنها ساکن می شوند . پوشش گیاهی تالابها مأمن خوبی برای آشیانه سازی و تولید مثل تعداد زیادی پرنده، پستاندار، ماهی ها و گونه های بی مهره می باشد . گاه حتی ماهی هایی که در دریاها زندگی می کنند برای تخم ریزی و تولید مثل به تالاب ها رو ی می آورند، تخم خود را درون و لابلای گیاهان می ریزند و خود به دریا باز می گردند . مجموع گیاهان جمع آوری شده از این تالاب که مورد شناسایی قرار گرفته اند بالغ بر 65 گونه گیاهی است که در 12 تیره ( خانواده ) و 54 سرده ( جنس ) قرار می گیرند . تیره اسفناج ( چغندر ) با داشتن بیش از 17 گونه گیاهی بیشترین فراوانی و تنوع گیاهی را دارد در حالی که تیره های پیچک صحرایی ، افدراسه ، شمعدانی و ... هر یک با داشتن حداقل یک گونه گیاهی کمترین تنوع گیاهی را شامل می شوند. تالاب گاوخونی در گذشته زیستگاه مناسبی برای آهو ، میش ، قوچ ، گورخر و یوزپلنگ بوده است . مهم ترین پستانداران تالاب شامل گرگ، روباه، شغال، گراز و گونه های مهم ماهی شامل شاه کولی، سیاه ماهی، کپور ماهیان و مار ماهی می باشد .در این ناحیه خزندگان از جمله بزمجه ، مارمولک ، و انواع مار و قورباغه باتلاقی فراوان بوده است . این تالاب سالیان متمادی میزبان صدها هزار پرندگان آبزی و کنار آبزی بوده است که به علت صید و شکار بی رویه از یک طرف و آلودگی و کاهش شدید آب در نتیجه ورود فاضلابها و احداث سد زاینده رود از طرف دیگر روز به روز از تعداد آنها کاسته شده و به مرحله نابودی کامل رسیده است.