بررسی مفهوم فضای تهی در معماری خانه های تهران در دوران تحول

معماری کالبدگرای ایرانی با تاکید بر کیفیت فضایی در طراحی خود توانسته فضاهای مطلوب به یادگارنمایش دهد. این فضاها مبتنی بر فرآیندی تجربه گرا نسل به نسل به معماران متاخر انتقال یافته و باکنش های زمان خود، توسعه می یافته است. لیکن این روند در معماری دوران اواخر قاجار تا اوایل دورهجمهوری اسلامی با نهضتی که در ابعاد فرهنگی واجتماعی کشور نیز منعکس گردیده، رویه متفاوتییافته که آن را دوران تحول در معماری معاصر می نامند. هر چند معماران این دوره، سعی در خلاقیت والگوگیری از معماری جدید و وارداتی داشته اند، اما تجربه زندگی در فضای قبلی، منجر به پیوستگیغیرآشکار این دوره با دوران قبلی در بروز توانمندی های طراحانه در خلال معماریست .در اولین گام طراحی توده و فضای حجم یابی کالبدی یک معماری، فضای تهی به مانند یک حجم پر درروند کار مشارکت داشته و مورد تحقیق است. از این روی، این موضوع که نحوه مداخله با آن در روندطراحی معماری سنتی نیز مورد توجه بوده، در معماری دوران تحول تغییراتی یافته و قابل بحث می باشد.از این بابت این پژوهش در صدد شناسایی این سیر در فضای کالبدی ساختمان های مسکونی و اقامتی است.آنچه در بررسی های تفسیری و تاریخی از ابنیه مسکونی و اقامتی دوران تحول به چشم می آید این استکه معماران مداخله فضای تهی را ابتدا از پلان با توجه به مقیاس بزرگ اراضی، درونگرایی مسکن و ارتفاعمتداول ساختمان ها تحت سنت های دوره قاجار، سپس در نما با به کارگیری تفکرات نوین معمارانآکادمیک و کوچک شدن قطعات و نحوه جانمایی ساختمان در سایت و در نهایت در حجم کلی ساختمانبه کمک سیستم های ساخت و طراحی و آزادی عمل معمار، ایجاد می نمودند.