ماهیت حقوقی ابراء با مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و حقوق انگلستان

تعریف ابراء در شریعت "اسقاط حق بر ذمه دیگری از سوی صاحب حق است " ودر حقوق مدنی یعنی "پایین آمدن یکطرفهداین از حقی که بر ذمه مدیون دارد که عملی انشایی است و سبب اسقاط دین می گردد". درفقه و حقوق مدنی ماهیت ابراءایقاع و اسقاط و تصرف حقوقی یک جانبه می باشد. در حقوق مدنی ایران احکام ابراء متاثر از فقه امامیه است، هر چند کهحقوق مدنی فرانسه نیز مورد توجه نویسندگان حقوقی ایران بوده است. به هر حال، علی رغم اختلاف نظر تاریخی فقهاءاسلامی پیرامون ماهیت ابراء، در حقوق مدنی ایران، ابراء به عنوان یک ایقاع معین شناخته شده ودر قانون مدنی، موادی رابخود اختصاص داده است. درفقه مذاهب اسلامی، ابراء سرشتی دوگانه دارد، یعنی با دو جنبه اسقاطی وتملیکی مورد بحث قرارگرفته و در تعلق خاطر به عقود یا ایقاعات سرگردان است: آن دسته از فقیهان مذاهب که جنبه اسقاطی ابراء را غالب میدانند، ابراء را ایقاع دانسته و در نزد آن گروه از فقها که جنبه تملیکی ابراء را غالب می دانند، ابراء در قلمرو عقود قرارمی گیرددر حقوق کشور انگلستان نیز ابراء را از دسته عقود می دانند. در حقوق مدنی غرب، ابراء ماهیت تملیکی- عقدی دارد. قلمرو حقوقی ابراء شامل کلیه حقوق، دیون و دعاوی می شود که خواه به اسقاط حق و دین و دعوی بینجامد و خواه به تملیکمدیون در آید. برجسته ترین آثار حاصله از ابراء، برائت ذمه مدیون، زوال حق رجوع و زوال وثیقه دین می باشد.