قضا و قدر خدا و نقش انسان در سرنوشت از منظر قرآن و برهان

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,787

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KGY-11-24_006

تاریخ نمایه سازی: 19 مرداد 1400

چکیده مقاله:

قضا و قدر از مبادی فعل خدا و از مسائل اساسی الهیات قرآن است. تبیین صحیح قضا و قدر الهی و نقش انسان در جهان و سرنوشت خود اهمیت به سزایی در اندیشه و کنش توحیدی دارد. هدف این پژوهش، بررسی چیستی قضا و قدر خدا در آفرینش و نقش انسان در جهان و سرنوشت خویش است. طرح مسئله قضا و قدر خدا و سرنوشت انسان، ضرورت بازتحلیل رابطه خدا، جهان و انسان را می نماید. رویکرد این مطالعه، بازخوانی نگاه قرآن در مساله است. روش این تحقیق، عقلی نقلی است که بر شیوه تحلیل مستندات سامان یافته است. براساس یافته این پژوهش، قضا و قدر از مبادی فعل خداست که فاعلیت خدا را بر مدار نظام اسباب تفسیر می کند. بر پایه این تفسیر، خداوند علت موجبه همه پدیده هاست و تشخص وجودی آفریده ها از مسیر علل تعین­بخش، تقدیر خداوند است. نتیجه این پژوهش اثبات می کند که قضا و قدر خدا در منظومه معرفتی قرآن منافاتی با نقش انسان در جهان و اراده او در سرنوشت خود ندارد، بلکه آفرینش الهی بر مدار نظام قانونمند سببی­ مسببی، موجب پیدایش هر پدیده از راه علت مناسب خویش است. بر این اساس، اراده انسان نیز جزء اخیر علت تامه فعل ارادی انسان و مصداقی از قضا و قدر خداوند است.  

کلیدواژه ها:

قضا و قدر الهی ، افعال خدا ، سرنوشت انسان ، نقش اراده انسان در زندگی

نویسندگان

محمدباقر سعیدی روشن

دانشیار گروه قرآن پژهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ۱.ابن‎منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ چ۳، بیروت: دار صادر، ...
  • ۲.اصفهانی، ابو نعیم احمد بن عبد الله؛ حلیه الاولیاء وطبقات ...
  • ۳.بحرانی، هاشم بن سلیمان؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ قم: موسسه ...
  • ۴.حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ...
  • ۵.رازی، قطب الدین محمد؛ شرح الاشارات و التنبیهات للطوسی (مع ...
  • ۶.راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات الفاظ القرآن؛ بی‎جا: دارالمعروف، ...
  • ۷.سبحانی، جعفر؛ الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل؛ ...
  • ۸.سیوطی، جلال‎الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر الماثور؛ قم: کتابخانه آیت‎االله ...
  • ۹.صدرالمتالهین، محمد؛ شرح اصول الکافی؛ تصحیح: محمد خواجوی، تهران: موسسه ...
  • ۱۰.؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ بیروت: دار احیاء ...
  • ۱۱.طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، ...
  • ۱۲.؛ نهایه الحکمه؛ قم: موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۶ق ...
  • ۱۳.طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ تصحیح: ...
  • ۱۴.طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: ...
  • ۱۵.طوسی، محمد بن حسن؛ مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت: ...
  • ۱۶.عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعه؛ قم: موسسه آل البیت ...
  • ۱۷.قمی، علی بن ابراهیم؛ تفسیر القمی؛ تصحیح: طیب موسوی جزائری، ...
  • ۱۸.کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ تحقیق: علی‎اکبر غفاری و محمد ...
  • ۱۹.ماتریدی، محمد بن محمد؛ تاویلات اهل السنه (تفسیر الماتریدی)؛ تحقیق: ...
  • ۲۰.متقی هندی، علاء الدین علی؛ کنز العمال فی سنن الاقوال ...
  • ۲۱.مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق ...
  • ۲۲..مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۶۸ش)، آموزش فلسفه، ج۲، چ۳، تهران: سازمان ...
  • ۲۳.مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ ج۱، چ۸، قم: صدرا، ۱۳۷۲ش ...
  • ۲۴.؛ مجموعه آثار، ج۶، چ۱۵، تهران: صدرا، ۱۳۹۰ش ...
  • ۲۵.مولوی، جلال‎الدین محمد؛ مثنوی؛ نسخه نیکلسون، چ۲، طلوع، ۱۳۷۳ش ...
  • ۲۶.میر داماد، محمد باقر؛ مصنفات میر داماد، تحقیق: عبدالله نورانی، ...
  • نمایش کامل مراجع