برآورد پویای سودآوری تولیدات کشاورزی در ایران: کاربرد روش گشتاورهای تعمیم یافته

مهم ترین عامل در ایجاد توسعه روستایی، افزایش قدرت تولیدی عوامل تولید کشاورزی است. عملکرد و سودآوری محصولات کشاورزی به عوامل و متغیرهای گوناگونی وابسته است که از مهم ترین این عوامل می توان به شرایط آب و هوایی و اقلیمی اشاره نمود. با بروز خشکسالی های اخیر و افت سطح منابع آب زیرزمینی، عملکرد تولید و در نتیجه درآمد کشاورزان با خطر جدی مواجه شده است. این پژوهش به بررسی عوامل اثرگذار بر سودآوری تولیدات کشاورزی در ایران با تاکید بر منابع آب زیرزمینی طی سال های ۱۳۸۳-۹۵ می پردازد. بدین منظور ابتدا متغیرهای موثر بر عملکرد تولید شناسایی شده و سپس از طریق روش گشتاورهای تعمیم یافته به بررسی تاثیر این متغیرها بر درآمد کشاورزان پرداخته شد. نتایج نشان داد که دو متغیر قیمت محصولات کشاورزی و بار تکفل، مهم ترین عوامل اثرگذار بر درآمد کشاورزان در ایران می باشند. همچنین از دیگر نتایج می توان به تاثیر منفی برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی به ویژه در شرایط خشکسالی های اخیر بردرآمد کشاورزان اشاره نمود.