واکاوی دلایل دگردیسی راهبردهای امریکا به تحولات خاورمیانه در دوره اوباما

  داریوش شاه بهرامی[۱]-  قاسم ترابی[۲]- علیرضا رضایی[۳] تاریخ دریافت: ۱۳/۱۱/۱۳۹۸- تاریخ پذیرش۱۴/۲/۱۳۹۹ چکیده: با روی کار آمدن اوباما در سال ۲۰۰۸ واشنگتن ناگریز به ارزیابی مجدد سیاست خارجی خود شد. این وضعیت منجر به تغییر رویکرد آمریکا در قبال خاورمیانه گردید. یکی از مهمترین اهداف تغییر رویکرد آمریکای دوران اوباما در قبال خاورمیانه، تغییر از یکجانبه گرایی به چند جانبه گرایی بود. در همین ارتباط باید رویکرد آمریکا در قبال پرونده هسته ای، همکاری با کشورهای ۱+۵، روابط فرا آتلانتیکی و اتخاذ راهبرد دیپلماسی چند جانبه در قبال ایران را می توان جلوه های راهبرد چند جانبه گرایی اوباما دانست. در واقع سوال اصلی این است که چه دلایلی باعث تغییر سیاست خارجی آمریکا در قبال خاورمیانه طی سال های ۲۰۰۸ الی ۲۰۱۶ داشته است؟ در پاسخ می توان گفت که هزینه های گسترده و منافع محدود سیاست مداخله گرایانه گذشته آمریکا در منطقه خاورمیانه، اقتصادی شدن نفت شل در آمریکا و کاهش اهمیت استراتژیک منطقه خاورمیانه و نگرانی های امنیتی آمریکا در سایر مناطق از جمله در جنوب شرق آسیا از علل تغییر راهبرد آمریکا در قبال خاورمیانه در فاصله سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ بوده است. اما مهمترین نشانگان راهبرد اوباما نسبت به ایران را باید در عملیاتی کردن اقدام های چون محدودیت بازدارندگی نسبت به ایران، کاهش تصاعد تحریم های چند جانبه، محدود سازی در جهت مهار و کاهش مخاطرات راهبردی، در مقابله با ایران دانست. [۱] - دانشجوی دکتری، روابط بین­ الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران dariush.shahbahrami@yahoo.com [۲]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران: نویسنده مسئول ghasemtoraby@yahoo.com [۳] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ir.alirezarezaei@gmail.com