طغیان در قرآن و حدیث

یکی از مسائل مهم و قابل تامل، در آیات آغازین قرآن کریم مسئله «طغیان انسان» است؛ مسئله ایی که اهمیت و ضرورت آن را می توان، در اولویت طرح مسئله طغیان در آغاز وحی، نخستین ماموریت حضرت موسی (علیه السلام) برای درمان طغیان فرعون و عقوبت سخت طاغیان به خوبی مشاهده کرد. قرآن کریم با پرداختن به ابعاد مختلف این مسئله، اعم از علل و عوامل پدیداری، علائم، نشان ها و راه های برون رفت و درمان آن، ضمن تاکید بر اهمیت درمان آن، زمینه رشد و کسب مکارم اخلاق را برای هر انسان طالب سعادت، فراهم می سازد؛ احساس بی نیازی (استغنا)، خودبرتر بینی (استکبار)، رفاه زدگی، عدم تزکیه و تهذیب نفس، از جمله مهم ترین عوامل پدیداری طغیان در قرآن کریم معرفی شده اند، که با علائمی چون: بخل، دنیاپرستی، کینه ورزی و دشمنی با یکدیگر و تاثیرپذیری از جریانات انحرافی بروز و ظهور پیدا می کند. آیات نورانی وحی و روایات ارزشمند معصومان (علیهم السلام) موثرترین راه های برون رفت و درمانی طغیان را کسب تقوای الهی، تزکیه و تهذیب نفس، یاد مرگ و توجه به معاد، درک حضور خدا، توجه به خلقت خود و اظهار نیاز به درگاه بی نیاز می دانند که بی تردید با بهره مندی از این روش ها می توان از بروز چالش های جدی رفتاری در اجتماعات انسانی جلوگیری کرد و زمینه را برای شکل گیری جامعه مطلوب دینی و انسانی فراهم ساخت. چکیده (عربی): الطغیان فی القرآن و الحدیث الخلاصه احدی القضایا المهمه والجدیره بالتامل فی الآیات الاولی للقرآن الکریم، "قضیه الطغیان الانسانی" وهی قضیه من الاهمیه والضروره بحیث یمکن مشاهدتها من خلال طرح قضیه الطغیان فی بدایه الوحی، کاول مهمه للنبی موسی علیه السلام لعلاج طغیان فرعون و بیان العقوبه الشدیده للطغاه. القرآن الکریم ومن خلال تعرضه للابعاد المتعدده لهذه القضیه وعللها واسباب ظهورها وعلاماتها وعلائمها وطرق التخلص منها وعلاجها ومن خلال التاکید علی اهمیه علاجها یوفر ارضیه النمو والتحلی بمکارم الاخلاق لکل انسان طالب للسعاده. الشعور بالاستغناء والاستکبار والتنعم وعدم تزکیه وتهذیب النفس هی اهم اسباب ظهور الطغیان من وجهه نظر القرآن الکریم وعلاماته من قبیل البخل وطلب الدنیا والحقد ومعاداه الآخرین والتاثر بالتیارات المنحرفه. الآیات النورانیه للوحی والروایات القیمه للمعصومین علیهم السلام تعد کسب التقوی الالهیه وتزکیه وتهذیب النفس وذکر الموت والالتفات الی المعاد ودرک الحضور الالهی والالتفات الی خلقه النفس واظهار الحاجه الی الخالق هی اهم سبل الخروج من هذه الحاله ومعالجه الطغیان ومن خلالها یمکن التخلص من التحدیات الحقیقیه السلوکیه فی المجتمع الانسانی وتوفیر الارضیه لبناء مجتمع دینی وانسانی صحیح. الالفاظ المحوریه: الطغیان، الاستغناء، التقوی، التزکیه، الخشیه