استفاده از طب مکمل و جایگزین در سالمندان مبتلا به بیماری های مزمن : مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: اکثر سالمندان مبتلا به بیماری های مزمن از دارو برای درمان مشکل خود استفاده می کنند. سالمندان در کنار درمانهای رایج ممکن است از طب مکمل و جایگزین نیز سود ببرند. شیوع فزاینده استفاده از طب مکمل و جایگزین یک مسئله قابل توجه در بهداشت و درمان در جوامع معاصر است. در ایران نیز مانند سایر نقاط دنیا استفاده از این روش های درمانی روندی رو به رشد داشته است. این مطالعه مرور سیستماتیک با هدف تحلیل مطالعات انجام شده در ایران و جهان در رابطه با استفاده از طب مکمل و جایگزین در سالمندان مبتلا بیماریهای مزمن و عوامل موثر بر آن انجام شده است. روش جستجو: در این مطالعه پس از مروری بر متون با استفاده از کلمات کلیدی در بانکهای اطلاعاتیAlternative ،Complementary Therapy Chronic Disease ، Elderly Medicine CINAH.Google Scholar ،PubMedو EMBASE وضعیت استفاده از طب مکمل و جایگزین در سالمندان مبتلا به بیماری های مزمن و عوامل موثر بر آن بررسی و تحلیل شد. یافته ها: از مجموع ۴۸ مقاله موجود در پایگاه داده های اطلاعاتی مورد بررسی، ۳۲ مقاله واجد معیارهای ورود به مطالعه بودند. شیوع استفاده از طب مکمل و جایگزین در بیماران قلبی از ۵ - ۶۳٪ بود. استفاده از مکمل ها مثل ویتامینها از ۳۲ تا ۷۵٪ متغیر بود. داروهای گیاهی بین ۸ تا ۵۴ درصد استفاده شده بود. میزان استفاده از درمان ذهن و بدن (مراقبه، آرام سازی ، یوگا و...) بین ۶ تا ۴۹ درصد بود. بخش زیادی از بیماران ( ۶۷- ۴۰ درصد) پزشکان را در مورد استفاده از طب مکمل و جایگزین خود مطلع نکرده بودند و مهم ترین علت ترس از عدم پذیرش درمان از سوی پزشک بود. نتیجه گیری: طب مکمل و جایگزین به عنوان یک روش مکمل توسط بسیاری از سالمندان استفاده میشود و اغلب آنها نگرش مثبتی به این درمان ها دارند. با توجه به گستردگی استفاده از طب مکمل و جایگزین، مسائل مهمی مانند عدم بازگویی استفاده از این روش ها توسط سالمندان به تیم درمانی و ایمنی و کارایی این روش ها مطرح می شود. بازگو ننمودن استفاده از این روش ها موضوع مهمی است که باید مورد بحث قرار گیرد و هرگونه واکنش احتمالی و اثرات سوء باید مشخص شود. یکی از علل عدم بازگویی، پذیرفته نشدن این روشها از سوی پزشکان می باشد که می تواند به علت عدم وجود آموزش کافی در مورد کارایی و ایمنی آنها می باشد. یکی دیگر از نگرانی های اصلی سیستم بهداشتی، ایمنی طب مکمل و جایگزین می باشد؛ همچنین احتمال تداخلات دارویی گیاهی نیز زیاد است. علی رغم تصور عمومی، طب مکمل و جایگزین همیشه "طبیعی"، "ایمن" و یا عاری از عوارض نمی باشد. در حالی که هرگونه درمان و دارویی چه به صورت مکمل و چه به صورت درمان رایج دارای درجات مختلفی از خطر میباشد. برای بررسی کارایی طب مکمل و جایگزین از نیازمند شواهد علمی مبتنی بر پژوهش می باشد. باید در مورد استفاده از این روش ها توسط سالمندان بر روی نکات زیر تاکید شود: درمان رایج در اولویت قرار دارد، دلایل استفاده از طب مکمل و جایگزین ارزیابی و کاملا مشخص شود و در صورت استفاده از طب مکمل، حتما پزشک و پرستار مطلع شوند و از وارد آمدن تنش بر روی سالمندان جلوگیری شود.