تاملی بر کارکرد موسیقی در نمایش خیمه شب بازی، بررسی تطبیقی اجراهای دوره قاجار با شکل های کنونی

در ایران نمایش های عروسکی مختلفی وجود دارد که «خیمه شب بازی» یکی از نمونه های شاخص آن است. این نمایشاغلب در شب اجرا می شده است و بدین جهت خیمه شب بازی نامیده می شود. موسیقی در نمایش های ایرانی مانند: تعزیهدر درام، سیاه بازی در کمدی و خیمه شب بازی عروسکی همیشه حضور پررنگی داشته است. موسیقی به عنوان یکی از ارکاناصلی نمایش است که به صورت برون صحنه ای و درون صحنه ای در نمایش و فیلم استفاده می شود. موسیقی تاثیرات زیادیدر ارتباط با صحنه های نمایش و عوامل دراماتیک در نمایش های ایرانی دارد. در این مقاله چهار نمونه از شاخص تریناجراهای خیمه شب بازی به همراه مشاهدات میدانی، انتخاب و پس از تحلیل، با نمایش خیمه شب بازی به سبک قاجار اثرآقای بهروز غریب پور مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته اند. بررسی ها نشان می دهد که در نمایش های جدبیتر از چند نوعموسیقی محلی، خارجی و ایرانی استفاده می شود اما بیشترین تاثیر از موسیقی مطربی است. نوع سازها، ریتم ها، مدهایموسیقی و نوازندگان آن کاملا ایرانی و بیشتر از سبک مردمی (مطربی) است. همچنین این نمایش امروزه بیشتر موزیکال-محور است تا دیالوگ محور و دارای کاربردی فراتر از نمایش، بخصوص در حوزه نمایش کودک است.