ارزیابی آلودگی و ریسک اکولوژیک فلزات سنگین در خاک های سطحی اطراف گرانیتوئیدهای منطقه اهر- آذربایجان شرقی
محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 7، شماره: 2
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 164
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ESRJ-7-2_001
تاریخ نمایه سازی: 21 شهریور 1400
چکیده مقاله:
عناصر آرسنیک، سرب، جیوه، کادمیوم، آنتیموآن، سلنیوم، مس، مولیبدن و روی جزء عناصر سمی و فلزات سنگین هستند که برای سلامت محیط زیست و انسان خطرناک می باشند. از طرف دیگر از دیدگاه ژئوشیمیایی جزو گروه عناصر کمیاب بوده و در نتیجه دارای پتانسیل بالایی برای تمرکز در سنگ های گرانیتوئیدی هستند. مطالعه حاضر جهت بررسی پتانسیل سمیت تمرکز فلزات سمی As، Cd، Cu، Hg، Mo، Pb، Sb، Se و Zn، توزیع مکانی و درجه آلودگی آنها با استفاده از مقایسه با استاندارد EPA، شاخص زمین انباشت (Igeo)، ضریب غنیشدگی (EF)، درجه آلودگی (Cd)، شاخص بار آلودگی (PLI) و شاخص ریسک اکولوژیک (RI) انجام شد. بدین منظور نمونه های خاک از محدوده برداشت شد و به روش ICP-MS مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. محاسبه شاخص زمین انباشت نشان داد که ۵۰% از ایستگاهها آلودگی متوسط تا خیلی بالا دارند. فاکتور پتانسیل ریسک اکولوژیک فلزات مورد نظر به صورت As>Mo >Cd>Pb>Hg>Cu>Zn (میانگین Ei عناصر) است. شاخص بار آلودگی در ۵۰% نمونه ها دارای کیفیت خوب و ۴۰% نمونه ها دارای کیفیت نامطلوب هستند. خاک سطحی در محدوده مطالعاتی بر مبنای ضریب آلودگی Cf، آلودگی کم از نظر Cd و Zn، آلودگی متوسط از جهت Cu، Mo، Pb و Sb، آلودگی زیاد برای As و آلودگی خیلی زیاد به سبب Se دارد و از نظر درجه آلودگی، آلودگی متوسط تا خیلی زیاد دارد که بیش از ۵۰% نمونه ها آلودگی قابل توجه نشان می دهند. بنابراین نتایج نشان می دهند که خاک سطحی متاثر از تشکیلات زمین شناسی به خصوص توده های نفوذی انزان، شیور و خان کندی و زون های دگرسانی ناشی از این توده ها می باشد که پتانسیل بالایی در ایجاد آلودگی در منابع آب، گیاهان و سرانجام زنجیره غذایی انسان دارد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
راهله هاتفی
کارشناس ارشد، گروه زمینشناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی
مرتضی خضری
کارشناس ارشد، کارشناس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور
کمال خدایی
استادیار گروه زمینشناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی
علی اکبر شهسواری
استادیار گروه زمینشناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی
سروش مدبری
استادیار پژوهشی گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران
فرهاد اسدیان
کارشناس ارشد، گروه زمینشناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :