عقل و اراده الهی و نسبت بین آن دو از نظر ابن سینا و دکارت

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 278

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJA-20-3_002

تاریخ نمایه سازی: 22 شهریور 1400

چکیده مقاله:

بحث اوصاف الهی و چگونگی تعریف، توصیف و تبیین آن ها از مسائل بسیار مهم و اساسی کلام و فلسفه در طی تاریخ اندیشه بشری بوده است. از جمله صفات الهی که در معرض مناقشات فراوان علمی قرار داشته، صفت علم و اراده و رابطه بین آن ها است. آیا علم از اراده بر می خیزد؟ و یا اینکه اراده مسبوق به علم و تابع آن است؟ به عبارت دیگر آیا فعل فاعل مختار بلافاصله پس از تعقل صرف به وجود می آید و تنها معلول آن است یا این که برای تحقق یک فعل تعلق اراده بر آن کافی بوده و هیچ ضرورتی برای دخالت عقل وجود ندارد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی عقل و اراده و نسبت بین آن دو از منظر شیخ الرئیس ابوعلی سینا و رنه دکارت بررسی شده است. مطابق نظر ابن سینا عقل مقدم بر اراده بوده و اصل ضرورت علی و معلولی بر همه اتفاقات حاکم است و از نظر او نظام خلقت احسن و اتقن است. ولی  دکارت برخلاف ابن سینا اراده را بر عقل - هم در انسان و هم در خداوند- مقدم می دارد. از نظر دکارت خداوند هم خالق وجودات است و هم جاعل ماهیات. لذا از نظر وی حتی حقایق ازلی نیز به اراده خداوند متکی هستند. 

کلیدواژه ها:

نویسندگان

اکبر عروتی موفق

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه بوعلی سینا

ابوالقاسم اسدی

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان همدان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین، سخن ابن­سینا و بیان بهمنیار، تهران، ...
  • ______، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، ج۲، تهران، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ...
  • ______، المباحثات، تحقیق و تعلیق از محسن بیدارفر، قم، بیدار، ...
  • ______، التعلیقات، به کوشش عبدالرحمن بدوی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی،۱۴۱۱ق ...
  • ______، التعلیقات، قم، دفتر تبلیغات اسلامی،۱۳۷۹ ...
  • ______، الشفا، به کوشش ابراهیم مدکور و دیگران، قاهره، بی ...
  • ______، الالهیات من کتاب الشفاء، تصحیح علامه حسن زاده، قم، ...
  • ______، النجاه، به کوشش محمد تقی دانش پژوه، تهران، دانشگاه ...
  • ______، الهیاتنجات،ترجمه و شرح یحیی یثربی، تهران، فکرروز،۱۳۷۷ ...
  • ایجی، عضدالدین احمد، المواقف، بیروت، عالم الکتب المتنبی، بی تا ...
  • بهشتی، احمد، غایات و مبادی، قم، بوستان کتاب،۱۳۸۲ ...
  • حلبی، علی اصغر، تهافت الفلاسفه یا تناقض گویی فیلسوفان، تهران، ...
  • دکارت، رنه، اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی ، ...
  • ______، تاملات در فلسفه اولی، ترجمه احمدی، احمد، تهران، سمت، ...
  • راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، ج۳، تهران، ...
  • صانعی دره­بیدی، منوچهر، فلسفه دکارت، تهران، الهدی ،۱۳۷۶ ...
  • ______، منوچهر، فلسفه لایب نیتس، تهران، ققنوس،۱۳۸۲ ...
  • غزالی، ابوحامد، تهافت الفلاسفه، تعلیقات جیرار جهامی، بیروت، دارالفکر،۱۹۹۳ ...
  • ______، روضه الطالبین و عمده السالکین، تصحیح شیخ محمد نوبخت، ...
  • فارابی، ابونصر محمد، الاعمال الفلسفیه، مقدمه و تحقیق و تعلیق ...
  • ______، آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، مقدمه و شرح ...
  • کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ج۴،تهران، علمی و فرهنگی و ...
  • کاتینگم، جان، دکارت، ترجمه سید مصطفی شهرآیینی، تهران، نشرنی،۱۳۹۲ ...
  • مجتهدی، کریم، دکارت و فلسفه او، تهران، امیرکبیر،۱۳۸۲ ...
  • Aquinas, Thomas, summa Theologica, Translator: fathers of the English Dominican ...
  • province, London: Cambridge University, ۲۰۰۶ ...
  • Catom,Hiram,''will and Reason in Descartes theory of error'': in Moyal, ...
  • Rene Descartes: Critical ssessment ۴V,Routledge,London,۱۹۹۱ ...
  • Critical assessments, Rene Descartes, Ed.by Georges J.D moyal, TheDual unity ...
  • Cartesian Ethics, Jean – mareGablaude, ۱۹۹۱ ...
  • Descartes, "Letters to Mersenne of ۶ May ۱۶۳۰" in philosophical ...
  • Newyork,Oxford, ۱۹۷۰ ...
  • Stump, Eleonore, Aquinas, Landon and Newyork: Routledge, ۲۰۰۳ ...
  • Parkinson. G.H.R : The History of Western Philosophy: The Period ...
  • Renaissance and Rationalism of the ۱۷th Century ,V۴ ...
  • نمایش کامل مراجع