بررسی و بازخوانی انتقادی کتیبه های مناره فیروزآباد ترشیز (بردسکن) و تاریخ گذاری بنا

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 326

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SOFEH-31-2_008

تاریخ نمایه سازی: 24 شهریور 1400

چکیده مقاله:

مناره فیروزآباد واقع در روستای فیروزآباد بردسکن ازجمله بناهایی است که صاحب نظران به آن کم پرداخته اند و بر سر آنچه انجام شده نیز اختلاف دارند. در هیچ کدام از متون اختصاصی این مناره کتیبه هایش مطالعه و بررسی نشده و در برخی از آن ها متن کتیبه ها و تاریخ گذاری بنا با یکدیگر متفاوت است. شاید بتوان محل قرارگیری مناره را دلیل این کم توجهی دانست؛ چراکه امروزه هیچ مسیری از آن روستا نمی گذرد. سازمان میراث فرهنگی این اثر را به شماره ۹۱ به ثبت رسانده و آن را متعلق به اواخر قرن هفتم و مضامین کتیبه ها را شامل آیات قرآنی، نام بانیان، و تاریخ ساخت می داند. در این مقاله برای رفع اختلاف ها و ابهامات در متن کتیبه ها و تاریخ گذاری بنا به این پرسش پاسخ داده می شود که متن کتیبه های این مناره و تاریخ ساخت آن چیست؟ بدین منظور نگارندگان داده های خود را از طریق مطالعات میدانی در محل مناره و بررسی های تطبیقی و مراجعه به منابع تکمیلی و همچنین نقد و بررسی دستاوردهای پژوهشگران این حوزه به صورت کتابخانه ای و اسنادی گردآوری کرده و به تحلیل پرداخته اند. با خوانش و بازسازی کامل کتیبه های این بنا به روش دیجیتال و تطبیق محتوای آن با منابع تاریخی، در پایان این نتیجه به دست آمده است: «برخلاف نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، مناره فیروزآباد یک مناره مستقل و مربوط به دوره حکومت سلاجقه بر ایران بوده است». این منار به دستور شخصی به نام محمد بن منصور در قرن پنجم بین سال های ۴۴۷ تا ۴۹۶ق، بر سر راه مواصلاتی هرات به نیشابور ، در ترشیز ساخته شده است.

نویسندگان

لطف الله کارگری آریان

دکتری هنر اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

محمد خزائی

استاد دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس تهران

احمد صالحی کاخکی

دانشیار دانشکده مرمت دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد ، میترا و محمد خزائی. «بررسی مناره ...
  • آزاد، میترا. «بررسی سه مناره مهم دوره سلجوقی چهل دختران ...
  • ابن اثیر، عزالدین. تاریخ کامل (۱۳ جلد)، محمدحسین روحانی، تهران: ...
  • ابن حوقل، محمد بن حوقل. سفرنامه ابن حوقل (ایران در ...
  • ابن فندق، علی ابن زید البیهقی. تاریخ بیهق، گردآوری بهمن ...
  • ابوالفدا، اسماعیل بن علی. تقویم البلدان، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات ...
  • اسماعیلی، مژگان. «منار فیروزآباد بردسکن»، در اثر، دوره ۳۶، ش ...
  • اصطخری، ابواسحق ابراهیم. مسالک و ممالک، به کوشش ایرج افشار، ...
  • اعتماد السلطنه، محمدحسن خان. مطلع الشمس، با مقدمه محمد پیمان، ...
  • اقبال آشتیانی، عباس. وزارت در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی، به ...
  • بلاذری، ابوالحسن احمد بن یحیی. فتوح البلدان، به کوشش محمد ...
  • بلر، شیلا. «مدرسه زوزن: معماری اسلامی شرق ایران در آستانه ...
  • نخستین کتیبه ها در معماری دوران اسلامی ایران زمین، ترجمه ...
  • بلر، شیلا و جاناتان بلوم. هنر و معماری اسلامی، ترجمه ...
  • بلوم، جاناتان و دیگران. تجلی معنا در هنر اسلامی، ترجمه ...
  • جعفری، علی و فرشید جعفری و علی اصغر کجباف. «واکاوی ...
  • جوینی، علاءالدین عطاملک. تاریخ جهانگشای جوینی، تصحیح محمد قزوینی، تهران: ...
  • جیهانی، ابوالقاسم. اشکال العالم، ترجمه علی عبدالسلام کاتب، مشهد: به ...
  • حداد عادل، غلامعلی، دانشنامه جهان اسلام، ج ۳، تهران: بنیاد ...
  • حسن، زکی محمد. هنر ایران در روزگار اسلامی، ...
  • حسینی، احمد. تاریخ بردسکن: با نگاهی ویژه به ترشسیز قدیم، ...
  • حقیقت ، عبدالرفیع. «کشمر (کاشمر) نخستین تجلیگاه مذهب زرتشت»، در ...
  • خزایی، محمد. «تاویل عرفانی نقش لا در فرهنگ و هنر ...
  • خسروی، محمدرضا. تاریخ کاشمر، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۶ ...
  • خضری، احمدرضا. تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل ...
  • زارع شاهمرسی، پرویز. تاریخ خراسان، ترجمه رجب اوسلو، تبریز: اختر، ...
  • زمانی، عباس. «منار و مناره تزیینی در آثار تاریخی اسلامی ...
  • طاهری، ابوالقاسم. جغرافیای تاریخی خراسان از نظر جهانگردان از دوره ...
  • طباطبایی، صالح. دانشنامه هنر و معماری ایرانی بر اساس فرهنگ هنر ...
  • عبدالله زاده ثانی، محمد. باستان شناسی و تاریخ میل خسروگرد، ...
  • فاضل، محمود. «پیدایش مناره در اسلام»، در هنر و مردم، ...
  • فرجی، علی و امیر اکبری. «بررسی میل، مناره های خراسان ...
  • گدار ، آندره و دیگران. آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سروقد ...
  • لسترنج. گی. جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی، ترجمه محمود ...
  • نامعلوم. حدود العالم من المشرق الی المغرب، به کوشش منوچهر ستوده. ...
  • مقدسی. محمد بن احمد. احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه ...
  • موسی تبار، نجمه و احمد صالحی کاخکی. «بازنگری پلان و ...
  • مولوی، عبد الحمید. آثار باستانی خراسان، جلد اول: آثار و ...
  • نجفی، علی. «تحقیقی پیرامون مناره (۱)»، در مجله درسهایی از ...
  • هیل، درک و اولگ گرابار. معماری و تزیینات اسلامی، ترجمه ...
  • هیلن براند، رابرت. معماری اسلامی شکل، کارکرد و معنی، ترجمه ...
  • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، البلدان، به کوشش محمدابراهیم آیتی، ...
  • Blair, Sheila. The Monumental Inscriptions from Early Islamic Iran and ...
  • Bloom, Jonathan M. The Minaret, Edinburgh University Press Ltb., ۲۰۱۳ ...
  • ________ . The Minaret, Symbol of Faith & Power, Saudi ...
  • ________ . The Minaret, Symbol of Islam, Oxford University Press, ...
  • Diez, Ernst. Churasanische Baudenkmaler, Berlin: Reimer, ۱۹۱۸ ...
  • The Minaret of Khusrawgird, Posted by SquareKufic on ۳۰ October ...
  • نمایش کامل مراجع