فهم «میدان» بر مبنای اطوار معنایی آن

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 226

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SOFEH-30-3_007

تاریخ نمایه سازی: 24 شهریور 1400

چکیده مقاله:

در این مقاله هدف فهم وجوهی از چیستی فضای «میدان» است که، در بستر زبان فارسی، به مثابه مظهری از زندگی فارسی­زبانان، قابل­بررسی است، و تحقق این مهم فقط با تعمق در واژه «میدان» و جست­وجوی اطوار معنایی آن امکان می­یابد. به این منظور، به سراغ واژه­نامه­های فارسی و متون تاریخی رفته­ایم و اطوار معنایی «میدان» را با بهره­مندی از فنون حیطه زبان­شناسی چون یافتن حوزه­های معنایی، کشف روابط مفهومی، و درک استعاره­ها جست­وجو کرده­ایم. با استنباط ریشه­ها، معنی­ها، ترکیب­ها، مفاهیم مرتبط (مترادف و متناظر و متقابل­)، و استعاره­های «میدان»، این مفهوم را در درون شبکه­ای از مفاهیم جای داده و معنادار کرده­ایم و به روش تفسیری، چیستی آن را روشنی بخشیده­ایم. شبکه مفاهیم «میدان» زمان­مند است و با گذر زمان تحول می­یابد. با بررسی تحولات این شبکه به جست­وجوی تاریخ مفهوم «میدان» پرداخته­ایم و در روند تحولات آن مطالعه کرده­ایم. مبتنی بر نتایج حاصل­شده، «میدان»، به مثابه فضایی عمومی، حوزه­های معنایی متعددی را شامل می­شود که بر انواع مختلفی از کارکردها و صورت­های آن دلالت می­کنند و ضمن روشن کردن نقش و غایت «میدان»، از انعطاف این مفهوم خبر می­دهند. میدان، در کلان­ترین تعبیر، عرصه باز و گشاده­ای بوده که مجالی برای رویدادهایی بسیار متفاوت فراهم می­آورده است، از خریدوفروخت، به مثابه امری روزمره و دائمی، تا برگزاری مراسم ویژه در ایامی خاص که بزنگاه مواجهه شاه و اعیان با رعایا می­شده و سازوکار قدرت را تثبیت می­کرده است. «میدان» ظرفی بوده که فرصت نمایاندن و عیان شدن، هنرنمایی، و رقابت را فراهم می­آورده و صحنه­ای برای نمایش و داوری ترتیب می­داده است. بررسی تاریخ این مفهوم، در دل شبکه مفاهیمش، از تحولی حکایت می­کند که در تحول صحنه نمایش «میدان» ریشه دارد، وقتی مردم از تماشاچیان نمایش اعیان به بازیگران صحنه تبدبل می­شوند و میدان «عرصه اجتماع» ایشان خواهد بود.

نویسندگان

مهنام نجفی

دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

رضا شکوری

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرنوش، آذرتاش. تاریخ چوگان، در ایران و سرزمین­های عربی، تهران: ...
  • داعی­الاسلام، محمدعلی. فرهنگ نظام، حیدرآباد دکن: دولت علیه دکن، [قرن ...
  • اسدی طوسی، ابومنصور علی بن احمد. گرشاسب­نامه، به کوشش حبیب ...
  • امیرمعزی، امیرالشعراء محمد بن عبدالملک نیشابوری. دیوان امیرالشعراء، به کوشش ...
  • ایران­شاه بن ابی­الخیر. بهمن­نامه، به کوشش رحیم عفیفی، تهران: انتشارات ...
  • بلعمی، ابوعلی محمد بن محمد. تاریخ بلعمی، به کوشش محمدتقی ...
  • بهار، محمدتقی. دیوان اشعار، تهران: نشر علم، ۱۳۸۱ ...
  • پیرنیا، محمدکریم. آشنایی با معماری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه علم ...
  • توکلی، نازآفرین. تعامل رویدادهای مشروطه و تحولات فضایی تهران، پایان­نامه ...
  • جمالی یزدی، ابوبکر مطهر. فرخ­نامه، به کوشش ایرج افشار، تهران: ...
  • دولتشاه سمرقندی، امیر دولتشاه بن علاءالدوله بختیشاه غازی. تذکره الشعرا، به ...
  • صفای اصفهانی. دیوان اشعار حکیم صفای اصفهانی، به کوشش احمد ...
  • صفوی، کوروش. «نگاهی به نظریه حوزه­های معنایی از منظر نظام ...
  • آشنایی با معنی­شناسی، تهران: پژواک کیهان، ۱۳۸۵ ...
  • استعاره، تهران: نشر علمی، ۱۳۹۶ ...
  • طرسوسی، ابوطاهر محمد بن حسن بن علی بن موسی. داراب­نامه ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله. غزلیات، تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: اقبال، ...
  • سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. دیوان سنایی غزنوی، به ...
  • شاه نعمت­الله ولی، نعمهالله بن عبدالله. کلیات اشعار شاه نعمت­الله ...
  • شمیسا، سیروس. نگاهی تازه به بدیع، تهران: میترا، ۱۳۸۶ ...
  • فرخی یزدی، محمد. دیوان فرخی یزدی، به کوشش حسین مکی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم منصور بن حسن. شاهنامه فردوسی، ۷ ج، به کوشش ...
  • قائم­مقام فراهانی، میرزا ابوالقاسم. منشآت قائم­مقام، به کوشش جهانگیر قائم­مقامی، ...
  • گرگانی، فخرالدین­اسعد. ویس و رامین، به کوشش ماگالی تودوا و ...
  • لیکاف، جرج و مارک جانسون. استعاره­هایی که با آنها زندگی ...
  • مسعود سعد سلمان. دیوان اشعار، ج۱، به کوشش مهدی نوریان، ...
  • معین، محمد. «فرهنگ­های فارسی»، در هنر و مردم، ش ۵۲ (بهمن ...
  • مولوی بلخی، جلال­الدین محمد. کلیات شمس یا دیوان کبیر، به ...
  • ناشناس. تاریخ عالم­آرای صفوی، به کوشش یدالله شکری، تهران: اطلاعات، ...
  • یغمای جندقی، ابوالحسن بن ابراهیم­قلی. مجموعه آثار یغمای جندقی، ج۲، ...
  • Diem, Carl. Asiatische Reiterspiele, Hildesheim: Olms Press, ۱۹۸۲ ...
  • نمایش کامل مراجع