بررسی پدیده خشکسالی در استان آذربایجان شرقی(با استفاده از برخی شاخص های آماری)

خشکسالی بعنوان یکی از بلایای طبیعی از طرف پژوهشگران دارای تعاریف و تعابیر مختلفی می باشد. بطور کلی دوره ای که در آن مقدار بارش یا جریان های سطحی نسبت به شرایط نرمال منطقه، ناهنجاری منفی داشته باشد بعنوان دوره خشکسالی تلقی می شود. خشکسالی وابسته به عوامل و پارامترهای متفاوتی است که در این میان تحلیل داده های جریان از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که هرگونه تغییر در جریان های سطحی پیامد آن در تامین آب شرب، ذخیره مخازن، تامین آب کشاورزی و غیره بطور مستقیم منعکس می شود. مطالعات خشکسالی از دیدگاه جریان به مطالعات خشکسالی هیدرولوژیکی معروف بوده و مختص یک حوزه آبریز می باشد. از این رو در طرح حاضر مطالعه خشکسالی یکی از حوضه های مهم استان آذربایجان شرقی با نام حوضه آبریز آجی چای با توجه به اهمیت آن در تامین آب شهرستان تبریز مدنظر قرار گرفته است. بدین منظور داده های پنج ایستگاه هیدرومتری سهزاب، میرکوه، بستان آباد، سعید آباد و ونیار با توجه به طول دوره آماری طولانی مدت مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از تئوری ران خصوصیات خشکسالی از قبیل تداوم خشکی، حداکثر مقدار کمبود حجم و مجموع مقدار کمبود حجم در هر دوره خشکسالی برای هریک از ایستگاه های مورد مطالعه استخراج گردید. با استفاده از آنالیز فرکانس، منحنی های حجم- تداوم- فرکانس به منظور پیش بینی رویدادهای نادر برای هریک از ایستگاه های مورد مطالعه همراه با معادلات ریاضی مربوطه استخراج گردید. بمنظور پیش بینی رویدادهای خشکسالی در سال های آتی مدل های مختلف سری های زمانی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت پس از انتخاب بهترین مدل که مناسبترین برازش را با داده های مشاهداتی داشت اقدام به تولید آمار دبی های ماهانه برای هریک از ایستگاه های مورد مطالعه گردید، از روی آمار تولید شده با استفاده از تئوری ران مشخصات خشکسالی های آتی استخراج گردید.