جهان بینی مزدیسنی و حفاظت محیط زیست: نقدی واسازانه

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 146

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CHIST-10-40_002

تاریخ نمایه سازی: 28 شهریور 1400

چکیده مقاله:

 رابطه­ی دین و محیط­زیست طی چند دهه­ی اخیر و به خصوص پس از انتشار مقاله لین وایت در مورد ریشه­های تاریخی بحران محیط­زیستی و نقد او بر دیدگاه یهودی- مسیحی، وارد مباحثات دانشمندان به ویژه اندیشمندان علوم انسانی گردید. طی این چند دهه دیدگاه­های گوناگونی در مورد فواید نگاه­های دینی (پیشامدرن) و ظرفیت­های آن برای حفاظت محیط زیست ابراز شده است. این دیدگاه­ها در ایران به صورتی یکجانبه به دفاع از نگاه­های پیشامدرن در حفاظت محیط­زیست پرداخته­اند و جای هر گونه نقد را بر نگاه­های پیشامدرن بسته­اند. همین امر منجر به تحسین یکجانبه نگاه­های پیشامدرن و چشم­پوشی از نقاط ضعف آن­ها در امر حفاظت محیط­زیست شده است. به همین جهت حداقل در ایران نمی­توان آثار و مقالاتی را یافت که به نقد این نگاه­ها پرداخته باشند. لذا برای درک ظرفیت­های واقعی نگاه­های پیشامدرن در حفاظت از محیط زیست و امکان مراجعه به سنت­های دینی، فکری و فرهنگیمان برای رویارویی با بحران­های محیط زیستی، نقد این نگاه­ها ضرورت دارد. این مقاله جهت پوشش بخشی از این ضرورت، با استفاده از روش واسازی و تمرکز بر دو متن دینی بندهشن و ارداویرافنامه نشان می­دهد که بخشی از جهان­بینی زرتشتی، به عنوان نمونه­ای از نگاه­های پیشامدرن، چگونه با ایجاد تقابل­های دوجزئی و اتخاذ مدلول استعلایی «نیکی» یا «خیر» همه­ی پدیده­ها و از جمله محیط­زیست را ذیل این مدلول رده­بندی و به دوگانه مقدس و نامقدس، نیک و بد تبدیل می­کند و با انجام چنین کاری امکان حفظ و توجه به بخشی از محیط زیست و عدم توجه به بخش دیگر را فراهم می­آورد.

نویسندگان

مهدی رفعتی پناه مهرآبادی

عضو هیئت علمی گروه مطالعات تاریخی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی(سمت)

حمیدرضا خادمی

عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیم نیا، رضا، (۱۳۸۳)، «اهمیت محیط زیست در ایران باستان»، ...
  • امین زاده، بهناز،(۱۳۸۱)، «جهانبینی دینی و محیط زیست: درآمدی بر ...
  • انتظاری، علیرضا، (۱۳۹۱)، «بررسی مبانی وحیانی حفظ محیط زیست»، پژوهش ...
  • بری، جان، (۱۳۸۰)، محیط زیست و نظریه اجتماعی، ترجمه محسن ...
  • بویس، مری، (۱۳۹۳)، تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون صنعتی زاده، ...
  • بهار، مهرداد، (۱۳۸۶)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران:آگه ...
  • بهار، مهرداد، (۱۳۸۵)، جستاری در فرهنگ ایران، تهران: اسطوره ...
  • بیدهندی، محمد و دیگران، (۱۳۸۹)، «نقش آموزه های دینی در ...
  • زیمل، گئورگ، فلسفه پول، ترجمه شهناز مسمی پرست، تهران: ۱۳۹۶ ...
  • شاکری زواردهی، روح اله، (۱۳۹۰)، «اخلاق زیست محیطی در عصر ...
  • شورتهایم، المار، (۱۳۸۷)، گسترش یک آیین ایرانی در اروپا، ترجمه ...
  • صادقی، امیرحسین و دیگران، (۱۳۸۶)، «علوم اسلامی با تکیه بر ...
  • طاهری پور، محمدشریف و دیگران، (۱۳۹۵)، «مبانی، اصول و روش ...
  • فرنبغ دادگی،بندهش، ترجمه مهرداد بهار، تهران: توس، ۱۳۹۰ ...
  • فهیمی، عزیزا..، (۱۳۹۴)، «دین و محیط زیست با تکیه بر ...
  • فهیمی، عزیز ا... ، (۱۳۹۴)، «جایگاه حقوقی محیط زیست در ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، (۱۳۹۳)، الهیات محیط زیست، تهران: موسسه ...
  • مصفا، نسرین و بهرام عین الهی، (۱۳۹۵)، ««بررسی تطبیقی مبانی ...
  • میرچا، الیاده، (۱۳۷۲)، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، ...
  • نصر، سید حسین، (۱۳۸۹)، دین و نظام طبیعت،ترجمه محمد حسن ...
  • White, Lyyn (۱۹۶۷), Historical roots of our Ecology Crisis, science ...
  • ابراهیم نیا، رضا، (۱۳۸۳)، «اهمیت محیط زیست در ایران باستان»، ...
  • امین زاده، بهناز،(۱۳۸۱)، «جهانبینی دینی و محیط زیست: درآمدی بر ...
  • انتظاری، علیرضا، (۱۳۹۱)، «بررسی مبانی وحیانی حفظ محیط زیست»، پژوهش ...
  • اوستا، (۱۳۷۱)، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، تهران: مروارید ...
  • بری، جان، (۱۳۸۰)، محیط زیست و نظریه اجتماعی، ترجمه محسن ...
  • بهار، مهرداد، (۱۳۸۶)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران:آگه ...
  • بهار، مهرداد، (۱۳۸۵)، جستاری در فرهنگ ایران، تهران: اسطوره ...
  • بیدهندی، محمد و دیگران، (۱۳۸۹)، «نقش آموزه های دینی در ...
  • شاکری زواردهی، روح اله، (۱۳۹۰)، «اخلاق زیست محیطی در عصر ...
  • شورتهایم، المار، (۱۳۸۷)، گسترش یک آیین ایرانی در اروپا، ترجمه ...
  • صادقی، امیرحسین و دیگران، (۱۳۸۶)، «علوم اسلامی با تکیه بر ...
  • طاهری پور، محمدشریف و دیگران، (۱۳۹۵)، «مبانی، اصول و روش ...
  • فرنبغ دادگی،بندهش، ترجمه مهرداد بهار، تهران: توس، ۱۳۹۰ ...
  • فهیمی، عزیزا..، (۱۳۹۴)، «دین و محیط زیست با تکیه بر ...
  • کزازی، میرجلال الدین، (۱۳۸۰)، از گونه ای دیگر: جستارهایی در ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، (۱۳۹۳)، الهیات محیط زیست، تهران: موسسه ...
  • میرچا، الیاده، (۱۳۷۲)، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، ...
  • نصر، سید حسین، (۱۳۸۹)، دین و نظام طبیعت،ترجمه محمد حسن ...
  • White, Lyyn (۱۹۶۷), Historical roots of our Ecology Crisis, science ...
  • نمایش کامل مراجع