بازنمایی هویت نژادی در کتاب های درسی تاریخ مدارس ابتدایی و دبیرستان در دوره پهلوی اول

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 169

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CHIST-9-34_001

تاریخ نمایه سازی: 28 شهریور 1400

چکیده مقاله:

از منظر برساخت گرایی، هویت به عنوان یک عامل معناساز، نه یک امر ثابت که سیال و متغیر است. مولفه های اساسی هویت نیز طی زمان دچار تغییر و دگرگونی می شوند. آموزش وپرورش از مهم ترین نهادهایی است که دولت ها از طریق آن می کوشند هویت مورد نظر خود را بر جامعه القا کنند. مهم ترین مولفه های ناسیونالیسم دولت پهلوی بر تاریخ و فرهنگ باستانی ایران ابتنا داشت و تاکید بر آریایی نژاد بودن ایرانیان از عناصر اصلی آن محسوب می شد. متون آموزشی تاریخ مدارس این دوره، تحت تاثیر این گفتمان و در پاسخ به نیازهای سیاسی و اجتماعی خاص آن تولید شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل تاریخی بر آن است که با بهره گیری از نظریه برساخت گرایی، به بازنمایی هویت نژادی دولت پهلوی در متون آموزشی تاریخ مدارس این دوره بپردازد، و به این سوال پاسخ دهد که مولفه نژاد چه جایگاهی در هویت سازی متون درسی تاریخ این مدارس داشته است؟ یافته های پژوهش بر آن است که هویت مبتنی بر نژاد آریایی به عنوان یک مولفه اساسی هویتی در متون درسی تاریخ مدارس این دوره نمود خاصی یافته است. تاکید بر برتری نژاد ایرانی، پیوند با اروپاییان و تمایز از نژاد عرب از ویژگی های عمده این نژادگرایی است.  

نویسندگان

رضا بیگدلو

Institute for Disciplinary Science and Social Studies

ثریا مرسلی

Farhangian University

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ادیب پیشاوری، سید احمد، (بی تا)، قیصرنامه، مجموعه کتاب های ...
  • استنفورد، مایکل، (۱۳۸۴)؛ درآمدی بر تاریخ پژوهی، ترجمه مسعود صادقی، ...
  • اشرف، احمد، (۱۳۸۷)، «هویت ایرانی به سه روایت»، ترجمه حمید ...
  • اصفهانی، حمزه بن حسن، (۱۳۴۶)، سنی ملوک الارض و الانبیاء، ...
  • اقبال آشتیانی، عباس، (۱۳۰۵)، دوره تاریخ عمومی، سال سوم متوسطه، ...
  • اقبال آشتیانی، عباس، (۱۳۱۵)، تاریخ دوم متوسطه، بی جا: بی ...
  • اکبری، محمدعلی، (۱۳۸۴)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی، تهران: نی.. ...
  • اوزکریملی، اوموت، (۱۳۸۳)، نظریه های ناسیونالیسم، ترجمه محمدعلی قاسمی، تهران: ...
  • ایگرس، گئورک، (۱۳۸۹)، تاریخ نگاری در سده بیستم، ترجمه عبدالحسین ...
  • آخوندزاده، میرزا فتحعلی، (۱۳۵۷)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش ...
  • آرین پور، یحیی، (۱۳۵۰)، از صبا تا نیما، تهران، ج. ...
  • آلتوسر، لویی، (۱۳۸۶)، ایدئولوژی و سازوبرگ های ایدئولوژیک دولت، ترجمه ...
  • بشیریه، حسین، (۱۳۸۳)، «ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران»، ...
  • بهار، ملک الشعرا، (۱۳۵۷)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، تهران: ...
  • پهلوی، رضاشاه، (۲۵۳۵)، سفرنامه مازندران، تهران: مرکز پژوهش و نشر ...
  • تاجیک، محمدرضا (به اهتمام)، (۱۳۷۹)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: ...
  • تاجیک، محمدرضا، (۱۳۸۴)، روایت غیریت و هویت در میان ایرانیان، ...
  • تاریخ اول دبیرستان (۱۳۱۸)، تهران: چاپخانه مجلس.. ...
  • تاریخ ایران (پنجم و ششم ابتدایی)، (۱۳۰۹)، تهران: مطبعه روشنایی.. ...
  • تاریخ سوم ابتدایی، (۱۳۰۸)، تهران: مطبعه مجلس.. ...
  • توفیق، ابراهیم، (۱۳۹۳)، «تاملاتی نظرورزانه درباره هویت ملی ایرانی»، دسترسی ...
  • حکمت، علی اصغر، (۱۳۵۲)، «یادداشت هایی از عصر پهلوی (یکپارچگی ...
  • حکیم الهی، نصرت الله، (بی تا)، تاریخ دوم دبیرستان، چاپخانه ...
  • خسروپور، (۱۳۰۷)، مجموعه امیر؛ تاریخ پنجم و ششم ابتدایی.. ...
  • داوری، رضا، (۱۳۶۵)، ناسیونالیسم و انقلاب، تهران: دفتر پژوهش های ...
  • رشید یاسمی، غلام رضا، (۱۳۶۳)، کرد و پیوستگی نژادی و ...
  • شکورقهاری، معصومه، (۱۳۹۲)، «بررسی انتقادی تصویر رسمی از ایرانیت در ...
  • شیبانی، عبدالحسین، رضا رضازاده شفق، غلامرضا رشید یاسمی، حسین فرهودی، ...
  • شیبانی، عبدالحسین، غلامرضا رشید یاسمی، رضا رضازاده شفق، حسین فرهودی، ...
  • صدیق، عیسی، (۱۳۴۰)، یادگار عمر، ج. ۱، تهران: شرکت سهامی ...
  • عارف قزوینی، ابوالقاسم، (۱۳۸۱)، دیوان، به کوشش مهدی نور محمدی، ...
  • فرمانفرمائیان، حافظ، (۱۳۸۰)، «تاریخ نگاری ایران در سده های نوزدهم ...
  • فروغی، محمدعلی، (۱۳۰۸)، تاریخ مختصر ایران و عالم (پنجم و ...
  • فرهپور، مهدی، (۱۳۰۷)، تاریخ ایران و عالم، کتابخانه علمی.. ...
  • فرهودی، (۱۳۱۵)، تاریخ عمومی و ایران، دوم دبیرستان.. ...
  • فصیحی، سیمین، (۱۳۷۱)، جریان های اصلی تاریخنگاری در دوره پهلوی، ...
  • فکوهی، ناصر، (۱۳۸۱)، تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی، ...
  • فلسفی، نصرالله، (بی تا)، دوره تاریخ عمومی اول دبیرستان، تهران: ...
  • کاتوزیان، همایون، (۱۳۹۲)، ایرانیان، ترجمه حسین شهیدی، تهران: مرکز.. ...
  • کاستلز، امانوئل، (۱۳۸۰)، عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه ...
  • کاظم زاده ایرانشهر، حسین، (بی تا)، تجلیات روح ایرانی در ...
  • کاوه، (۱۳۳۶ ق.)، ش. ۲۷، ۳ رجب.. ...
  • کرمی پور، حمید، (۱۳۸۲)، «عباس اقبال آشتیانی و هویت ایرانی»، ...
  • کریمی، جلیل، احمد محمدپور، صلاح الدین قادری، (۱۳۹۱)، «جامعه شناسی ...
  • گوبینو، آرتور دو، (بی تا)، تاریخ ایرانیان، ترجمه ابوتراب خواجه ...
  • لوفان بومر، فرانکلین، (۱۳۸۰)، جریان های بزرگ در تاریخ اندیشه ...
  • مک لین، ایان، (۱۳۸۷)، فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید ...
  • مکی، حسین، (۱۳۶۶)، تاریخ بیست ساله ایران، ج. ۶، تهران: ...
  • ملایی توانی، علی رضا، (۱۳۹۵)، گفتمان تاریخنگاری رسمی دوره پهلوی ...
  • ناطق، ناصح، (۱۳۶۴)، ایران از نگاه گوبینو، تهران: انتشارات ادبی ...
  • نامه فرنگستان، ۱۳۰۳، س. ۱، ش. ۵.. ...
  • هابزبام، ای. جی.، (۱۳۸۲)، ملت و ملی گرایی پس از ...
  • یاسمی، غلامرضا رشید، (۱۳۰۹)، تاریخ پنجم و ششم ابتدایی، بی ...
  • Abdi, kamyar, “Nationalism and the development of archeology in Iran”, ...
  • Asgharzadeh, Alireza, (۲۰۰۷), Iran and the challeng of diversity, New ...
  • Ballantyne, Tony, (۲۰۰۲), Orientalism and Race, New York: Palgrave.. ...
  • Marchan, Suzanne L., (۲۰۰۹), German orientalism in the age of ...
  • ادیب پیشاوری، سید احمد، (بی تا)، قیصرنامه، مجموعه کتاب های ...
  • استنفورد، مایکل، (۱۳۸۴)؛ درآمدی بر تاریخ پژوهی، ترجمه مسعود صادقی، ...
  • اشرف، احمد، (۱۳۸۷)، «هویت ایرانی به سه روایت»، ترجمه حمید ...
  • اصفهانی، حمزه بن حسن، (۱۳۴۶)، سنی ملوک الارض و الانبیاء، ...
  • اقبال آشتیانی، عباس، (۱۳۰۵)، دوره تاریخ عمومی، سال سوم متوسطه، ...
  • اقبال آشتیانی، عباس، (۱۳۱۵)، تاریخ دوم متوسطه، بی جا: بی ...
  • اکبری، محمدعلی، (۱۳۸۴)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی، تهران: نی.. ...
  • اوزکریملی، اوموت، (۱۳۸۳)، نظریه های ناسیونالیسم، ترجمه محمدعلی قاسمی، تهران: ...
  • ایگرس، گئورک، (۱۳۸۹)، تاریخ نگاری در سده بیستم، ترجمه عبدالحسین ...
  • آخوندزاده، میرزا فتحعلی، (۱۳۵۷)، الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش ...
  • آرین پور، یحیی، (۱۳۵۰)، از صبا تا نیما، تهران، ج. ...
  • آلتوسر، لویی، (۱۳۸۶)، ایدئولوژی و سازوبرگ های ایدئولوژیک دولت، ترجمه ...
  • بشیریه، حسین، (۱۳۸۳)، «ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران»، ...
  • بهار، ملک الشعرا، (۱۳۵۷)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، تهران: ...
  • پهلوی، رضاشاه، (۲۵۳۵)، سفرنامه مازندران، تهران: مرکز پژوهش و نشر ...
  • تاجیک، محمدرضا (به اهتمام)، (۱۳۷۹)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: ...
  • تاجیک، محمدرضا، (۱۳۸۴)، روایت غیریت و هویت در میان ایرانیان، ...
  • تاریخ اول دبیرستان (۱۳۱۸)، تهران: چاپخانه مجلس.. ...
  • تاریخ ایران (پنجم و ششم ابتدایی)، (۱۳۰۹)، تهران: مطبعه روشنایی.. ...
  • تاریخ سوم ابتدایی، (۱۳۰۸)، تهران: مطبعه مجلس.. ...
  • توفیق، ابراهیم، (۱۳۹۳)، «تاملاتی نظرورزانه درباره هویت ملی ایرانی»، دسترسی ...
  • حکمت، علی اصغر، (۱۳۵۲)، «یادداشت هایی از عصر پهلوی (یکپارچگی ...
  • حکیم الهی، نصرت الله، (بی تا)، تاریخ دوم دبیرستان، چاپخانه ...
  • خسروپور، (۱۳۰۷)، مجموعه امیر؛ تاریخ پنجم و ششم ابتدایی.. ...
  • داوری، رضا، (۱۳۶۵)، ناسیونالیسم و انقلاب، تهران: دفتر پژوهش های ...
  • رشید یاسمی، غلام رضا، (۱۳۶۳)، کرد و پیوستگی نژادی و ...
  • شکورقهاری، معصومه، (۱۳۹۲)، «بررسی انتقادی تصویر رسمی از ایرانیت در ...
  • شیبانی، عبدالحسین، رضا رضازاده شفق، غلامرضا رشید یاسمی، حسین فرهودی، ...
  • شیبانی، عبدالحسین، غلامرضا رشید یاسمی، رضا رضازاده شفق، حسین فرهودی، ...
  • صدیق، عیسی، (۱۳۴۰)، یادگار عمر، ج. ۱، تهران: شرکت سهامی ...
  • عارف قزوینی، ابوالقاسم، (۱۳۸۱)، دیوان، به کوشش مهدی نور محمدی، ...
  • فرمانفرمائیان، حافظ، (۱۳۸۰)، «تاریخ نگاری ایران در سده های نوزدهم ...
  • فروغی، محمدعلی، (۱۳۰۸)، تاریخ مختصر ایران و عالم (پنجم و ...
  • فرهپور، مهدی، (۱۳۰۷)، تاریخ ایران و عالم، کتابخانه علمی.. ...
  • فرهودی، (۱۳۱۵)، تاریخ عمومی و ایران، دوم دبیرستان.. ...
  • فصیحی، سیمین، (۱۳۷۱)، جریان های اصلی تاریخنگاری در دوره پهلوی، ...
  • فکوهی، ناصر، (۱۳۸۱)، تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی، ...
  • فلسفی، نصرالله، (بی تا)، دوره تاریخ عمومی اول دبیرستان، تهران: ...
  • کاتوزیان، همایون، (۱۳۹۲)، ایرانیان، ترجمه حسین شهیدی، تهران: مرکز.. ...
  • کاستلز، امانوئل، (۱۳۸۰)، عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه ...
  • کاظم زاده ایرانشهر، حسین، (بی تا)، تجلیات روح ایرانی در ...
  • کاوه، (۱۳۳۶ ق.)، ش. ۲۷، ۳ رجب.. ...
  • کرمی پور، حمید، (۱۳۸۲)، «عباس اقبال آشتیانی و هویت ایرانی»، ...
  • کریمی، جلیل، احمد محمدپور، صلاح الدین قادری، (۱۳۹۱)، «جامعه شناسی ...
  • گوبینو، آرتور دو، (بی تا)، تاریخ ایرانیان، ترجمه ابوتراب خواجه ...
  • لوفان بومر، فرانکلین، (۱۳۸۰)، جریان های بزرگ در تاریخ اندیشه ...
  • مک لین، ایان، (۱۳۸۷)، فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید ...
  • مکی، حسین، (۱۳۶۶)، تاریخ بیست ساله ایران، ج. ۶، تهران: ...
  • ملایی توانی، علی رضا، (۱۳۹۵)، گفتمان تاریخنگاری رسمی دوره پهلوی ...
  • ناطق، ناصح، (۱۳۶۴)، ایران از نگاه گوبینو، تهران: انتشارات ادبی ...
  • نامه فرنگستان، ۱۳۰۳، س. ۱، ش. ۵.. ...
  • هابزبام، ای. جی.، (۱۳۸۲)، ملت و ملی گرایی پس از ...
  • یاسمی، غلامرضا رشید، (۱۳۰۹)، تاریخ پنجم و ششم ابتدایی، بی ...
  • Abdi, kamyar, “Nationalism and the development of archeology in Iran”, ...
  • Asgharzadeh, Alireza, (۲۰۰۷), Iran and the challeng of diversity, New ...
  • Ballantyne, Tony, (۲۰۰۲), Orientalism and Race, New York: Palgrave.. ...
  • Marchan, Suzanne L., (۲۰۰۹), German orientalism in the age of ...
  • نمایش کامل مراجع