تحلیلی بر روایات منع آموزش سوره یوسف به زنان

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 193

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MFHJ-4-1_004

تاریخ نمایه سازی: 30 شهریور 1400

چکیده مقاله:

سوره مدنی یوسف که به احسن القصص معروف است سرشار از آموزه­های تربیتی، اجتماعی، اخلاقی عبرت­آمیز و پیام های هدایتی برای انسان­ها است. با این وجود، روایاتی در کتب حدیثی موجود است که حاکی از آن است که این سوره را نباید به زنان تعلیم داد و در عوض، باید سوره نور را به آنان یاد داد. اسناد این روایات به رغم برخی طعن ها، بر بی اعتباری مطلق دلالت ندارد و با تجمیع قرائن، قابل اعتمادند. مفاد این روایات به دلیل مخالفت با روایات اهمیت تعلیم قرآن، تاریخ صدر اسلام، قرآن و وجه اعجاز آن و هدف سوره یوسف و طبق احادیث عرضه، بر حرمت تعلیم، دلالت ندارد. کراهت تعلیم این روایات پس از بررسی محتوایی، مجددا اثبات می شود؛ چرا که مخصوص یک مقطع زمانی بوده و مطابق با شرایط اجتماعی و ذهنیات دوران عرب صدر اسلام در مورد زنان است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی نشان می­دهد که این روایات در محیطی مردسالار صادر شده است که زنان ارزش و احترام کمتری داشته­اند و تلویحا نشان می­دهد برخی مسلمانان در آن زمان، هنوز مفاهیم عالی سوره یوسف را به صورت شایسته درک نکرده و آن را داستان عاشقانه می­پنداشتند. در این روایات، شواهدی از جمله ناراحتی سکونی از دختردار شدن، شغل نخ ریسی و ویژگی ساختمان های آن زمان که طبقات بدون حصار و حفاظ بودند، وجود دارد که مقطعی بودن حکم کراهت این روایات را نشان می­دهند. اگر چنین روایاتی از معصوم (ع) صادر شده براساس نسخ تمهیدی بوده است.

نویسندگان

علی شریفی

استادیار دانشگاه علامه

فرزاد دهقانی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی العزیزیه ...
  • ابن سعد، محمد بن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری، بیروت: ...
  • ابن الجزری، ابو الخیر محمد بن محمد، النشر فی القراءات ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، محقق/ ...
  • ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال ابن الغضائری ، محقق: ...
  • استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال، ...
  • باقری، حمید، بازشناسی یک راوی: اسماعیل بن ابی زیاد سکونی، ...
  • بحرالعلوم، سید محمد مهدی، الفوائد الرجالیه، تحقیق: محمد صادق بحرالعلوم ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل بن ابراهیم، صحیح بخاری، بیروت: دارالفکر، ...
  • برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق/ مصحح: محدث، ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت: دار و مکتبه ...
  • حایری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، قم: ...
  • حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران: دفتر ...
  • حسینی استرآبادی، محمد باقر، الرواشح السماویه، قم: موسسه آل بیت ...
  • حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، تهران: ...
  • حسینی همدانی، انوار درخشان، تحقیق: محمد باقر بهبودی، تهران:کتابفروشی،۱۴۰۴ق ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، محقق/ مصحح: موسسه ...
  • حلی، ابن داود، رجال ابن داود، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ...
  • حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الاسناد( ط- الحدیثه)، محقق ...
  • خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال، قم: مرکز نشر آثار شیعه ...
  • رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر، سوم، ۱۳۶۹ش ...
  • رحمان ستایش، محمد کاظم، توثیقات عام و خاص، ارزیاب: سید ...
  • سبحانی، جعفر، موسوعه طبقات الفقهاء، قم: موسسه امام صادق (ع)، ...
  • صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ...
  • صالح، صبحی، علوم حدیث و اصطلاحات آن، مترجم: نادر علی، ...
  • طباطبائی، سید علی، ریاض المسائل، قم: موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۲ق ...
  • طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر ...
  • ........................................................، قرآن در اسلام، قم: موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ ...
  • طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، قم، موسسه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ...
  • طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، نجف: المکتبه المرتضویه، بی­تا ...
  • ............................................، رجال الشیخ الطوسی، نجف: انتشارات حیدریه، ۱۳۷۳ش ...
  • ............................................، عده الاصول، تحقیق: محمد رضا انصاری قمی، قم: چاپخانه ...
  • ............................................، تهذیب الاحکام( تحقیق خرسان)، محقق / مصحح: خرسان، حسن ...
  • عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، قم، ۱۴۱۵ق ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، رجال علامه حلی، ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تهران: المطبعه العلمیه،۱۳۸۰ق ...
  • غفاری، علی اکبر، دراسات فی علم الدرایه، تحقیق: علی اکبر ...
  • فقهی زاده، عبد الهادی، پژوهشی در نظم قرآن، تهران: جهاد ...
  • فیض کاشانی، محمد محسن، تفسیر الصافی، تهران: مکتب الصدر، ۱۴۱۵ق ...
  • .....................................................، الوافی، اصفهان: کتابخانه امام امیر المومنین علی علیه السلام، ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا، تفسیر کنزالدقائق و بحرالغرائب، ...
  • کلباسی، ابوالهدی، سماء المقال فی علم الرجال، تحقیق: سید محمد ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی( ط- الاسلامیه)، محقق / مصحح: ...
  • گنابادی، سلطان محمد، تفسیربیان السعاده فی مقامات العباده، بیروت: موسسه ...
  • مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت: داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق ...
  • ....................................، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، محقق / ...
  • مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه( ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، تحقیق: ...
  • معرفت، محمد هادی، شبهات و ردود حول القرآن، قم: موسسه ...
  • مظفر، محمد رضا، اصول فقه، ترجمه: محسن غرویان، قم: دارالفکر، ...
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم: انتشارت جامعه مدرسین، ...
  • نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستبط المسائل، ...
  • نولدکه، تئودور، تاریخ القرآن، بازنگری فردریش شوالی، ترجمه به اهتمام ...
  • نمایش کامل مراجع