بایسته های اخلاقی و روش شناسی علمی پاسخ گویی به شبهات در سیره امام صادق علیه السلام

فرآیند پاسخ گویی به شبهات نیازمند آگاهی از مولفه های گوناگون رفتاری، روشی و علمی است. در نوشتار حاضر، فرآیند پاسخ گویی به شبهات توسط امام صادق ع به دو رده عمومی بایسته های اخلاقی و روش های علمی افراز شده اند. مواردی چون توجه به اقناع مخاطب، ایجاد رویکرد پرسش و پاسخ با مخاطب، تواضع و احترام به مخاطب، تسامح و مدارای سیاسی هدفمند و پرهیز از زیاده گویی بخشی از بایسته های اخلاقی پاسخ گویی به شبهات به شمار می روند. روش های علمی پاسخ گویی به شبهات نیز، خود به دو رده بهره از روش های خرد محور و استفاده از گزاره های منقول تقسیم شده اند. از پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی چنین بر می آید که امام صادق ع با درک ژرف از مولفه های شناختی و روشی دستگاه شبهه سازی، در هر موردی بهینه ترین رویکرد رفتاری و علمی را در پاسخ موثر به شبهه فراهم می آوردند.